DIŞ TİCARETTE RİSK YÖNETİMİ VE SİGORTACILIK

Lehdar, hayat sigortalarında lehine sigorta yapılan kişidir. Diğer bir deyişle, sigorta ettiren tarafından belirlenen hak sahibidir. Lehdar ile sigortalı aynı kişi olabilir.

Tam sigorta, sigorta bedelinin sigorta değerine eşit olduğu durumu ifade etmektedir ve ideal bir durumu temsil eder.

Prim, sigortalı ya da sigorta ettiren tarafından sigorta şirketine üstlendiği riskin bedeli olarak ödenen meblağdır. Sigorta priminin nakden ödenmesi esastır. Ancak ilk taksitin nakden ödenmesi şartıyla, sonraki primler için kambiyo senedi verilebilir; bu hâlde, ödeme kambiyo senedinin tahsili ile gerçekleşir. Sigortacının sorumluluğu başlamadan önce, sigorta ettirenin kararlaştırılmış primin yarısını ödemesi koşuluyla sözleşmeden cayma hakkı vardır.

Tahmini değerlendirme yöntemi bu yöntemler arasında en eskisidir ve genellikle hasar tahmininin yapılamadığı sigorta branşlarında kullanılmaktadır. Bu yöntemde, sigortacı, primi tecrübelerine dayanarak belirler ve istatistik yöntemlerine genelde başvurulmaz.

Türk sigorta sektöründe 1989 yılına kadar tanzim sistemi uygulanmıştır. 1990 yılından sonra ise serbest tarife sistemine geçilmiştir.

Zarar sigortaları, güvence altına alınan bir rizikonun ortaya çıkması durumunda, oluşan hasar nedeniyle sadece uğranılan somut zararın tazmin edildiği ve sigorta bedelinin ödenecek meblağda üst sınırı oluşturduğu sigorta türüdür

Can (meblağ) sigortalarında ise, sigorta şirketi tarafından tazminatın ödenmesi için rizikonun meydana gelmesi durumunda bir hasara yol açması, maddi bir zarar ortaya çıkması gibi koşullar aranmaz ve ödenecek tazminat tutarı zararla sınırlı olmaksızın sigorta bedeli kadardır. Hayat sigortaları, kaza sigortaları, hastalık ve sağlık sigortaları can sigortaları kapsamında değerlendirilir.

Tablo 4.4’ten görüleceği gibi, bir hasara neden olanların sorumluluğu dört farklı sınıfta ele alınmaktadır. Sorumluluğun olmadığı ilk durum için, bazı hayır kurumları örnek olarak verilebilir. İhmalkârlık sonucu ortaya çıkan sorumluluk türüne otomobil kazaları sonucu ortaya çıkan sorumluluk örnek verilmiştir. Kusursuz sorumluluk hâli, bir ihmalin dışında ortaya çıkan sorumluluktur ve işletmenin kusurlu ürünleri sonucu ortaya çıkması örnek olarak verilebilir. Son olarak, mutlak sorumlulukta sanık hiçbir şekilde sorumluluktan kurtulamaz ve dinamit kullanımı nedeniyle oluşan hasarlar nedeniyle sorumluluk mutlak sorumluluk için örnek olarak verilebilir.

Hayat sigortası, bir kişinin belirli bir süre içinde veya sözleşmede belirtilen şart ve hâller içinde ölümü veya o kimsenin sözleşmede belirtilen belli bir süreden fazla yaşaması ihtimalini ya da her iki ihtimali beraber teminat altına alan bir sigorta türüdür. Hayat sigortasında gelecek için yapılan bir tasarruf söz konusudur. Hayat sigortasını diğer sigorta türlerinden ayıran en önemli özellik, koruma ve tasarruf fonksiyonlarının ikisine de sahip olmasıdır.

Evrensel hayat sigortası, fiyat ve risk bakımından süreli hayat sigortası ile tüm hayat sigortası arasında yer almaktadır (Marcinko, 2005). Evrensel hayat sigortası, en basit şekliyle sigortalının süreli bir hayat sigortası aldığı sigorta şirketine ekstra bir tutar ödeyerek aynı zamanda yatırım yaptığı şeklinde uygulamaya sahip olan ömür boyu hayat sigortası türüdür. Poliçe sigortalının hem prim ödemelerinin sıklığını hem de tutarını belirleme imkânı sağlar.