DIŞ TİCARETTE RİSK YÖNETİMİ VE SİGORTACILIK - Deneme Sınavı - 5

Havuzlama, süreç içinde gerçekleşen hasarın, ortalama hasar kadar olmasını sağlamak adına, bazılarının maruz kaldığı hasarların tüm gruba yayılması işlemidir.

Sigortanın işleyişi dört temel özellik üzerine kurulmuştur (Karacan, 1994). Bu özellikler:
- Transfer
- Zararı paylaşma
- Hasarların havuzlanması ve büyük sayılar kanunu
- Sınıflamadır.

Oyunun beklenen getirisi 4000 TL olacaktır (10.000*0,70-10.000*0,30).

Sigortanın temel özellikleri şunlardır; riskin paylaşılması, iş birliği aracı olması, riskin bedeli, beklenmedik hasar ödemesi, ödeme miktarı, çok sayıda kişinin sigortalanması, sigortanın, bir hayır ya da kumar olmaması

Sigortalanabilir menfaat prensibi, sigorta sözleşmesine konu olan risk ortaya çıktığında, bu riskten kaynaklanan hasarın sigortalı için maddi bir kayıp oluşturması gerektiğini ifade etmektedir.

Tazminat prensibinin amacı sigortalıyı mümkün olduğunca hasardan önceki finansal durumuna geri döndürmektir.

Halefiyet prensibi hayat sigortalarında uygulanamaz.

Toplam sigorta bedeli 400.000 olduğu için 1. sigorta şirketinin payı 200.000/400.000 ile %50, 2. sigorta şirketinin payı 160.000/400.000 ile %40 ve 3. sigorta şirketinin payı 40.000/400.000 ile %10’dur. Sonrasında ilgili yüzdeler toplam hasar tutarı ile çarpılarak her bir sigorta şirketinin toplam tazminat tutarındaki payları hesaplanmıştır. Sonuca göre, 40.000TL’lik hasarın, 1.Sigorta şirketi 20.000 TL’sini, 2. sigorta şirketi 16.000 TL’sini, 3. sigorta şirketi ise 4.000TL’sini ödeyecektir.

Hasara katılım prensibinin uygulanması için bazı şartların geçerli olması gerekmektedir. Bu şartlar şu şekilde sıralanabilir: I. İki ya da daha fazla sigorta sözleşmesi olması gerekmektedir. II. Sigorta sözleşmeleri aynı sigortalanabilir menfaati kapsamalıdır. III. Sigorta sözleşmeleri hasara neden olabilecek aynı tehlikeye karşı düzenlenmiş olmalıdır. IV. Sigorta sözleşmeleri aynı varlık için düzenlenmiş olmalıdır. V. Her bir sözleşme hasardan sorumlu olmalıdır.

Yakın sebep prensibi, sigorta şirketinin primi sigortalıya verdiği hangi teminat karşısında almışsa, tazminatı da aynı rizikonun neden olduğu hasar için ödeyeceğini ifade etmektedir.

Faiz oranlarının düşmesine yardımcı olma sigortacılığın makro işlevlerinden biriyken diğerleri mikro işlevlerdendir.

Bir ülkede sigorta sektörünün gelişmişlik düzeyini gösteren ve toplam sigorta primlerinin ülkenin nüfus miktarına oranlanmasıyla elde edilen değere sigorta yoğunluğu denir.

Sigorta sözleşmesi bölümünde, sigorta şirketinin vermiş olduğu taahhütler yer almaktadır. Örneğin, sigorta şirketi teminat verdiği tehlikenin ortaya çıkması durumunda oluşan zararı ödeyeceğini taahhüt etmektedir.

Sigorta poliçesinde diğer hükümler bölümü sigorta türlerine göre değişen bazı hükümleri içermektedir. Örneğin bir mal ve kaza sigortasında, iptal etme, hasar durumunda yapılması gerekenler gibi hükümler yer alırken bir hayat sigortasında poliçenin yenilenmesi gibi hükümler yer alabilir.

“Sigortacı gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişiliğe sahip bir şirket olarak da kurulabilir.” ifadesi yanlıştır çünkü sigortacı, gerçek kişi olamaz. Tüzel kişiliğe sahip şirket olarak kurulabileceği gibi, kooperatif olarak da kurulabilir.

Sigortalının güvence altına almak istediği durum olan risk, sigorta poliçesinin önemli unsurlarından biridir. Bir riskin sigortalanabilmesi için sahip olması gereken özellikleri bulunmaktadır. Birincisi, risk poliçe düzenlendiği anda gerçekleşmemiş olmalıdır. Aksi takdirde, poliçe geçersiz olacaktır. İkinci özellik, risk olası olmalıdır. Gerçekleşmesi kesin olan ya da gerçekleşmeyeceği kesin olan bir durum risk olarak kabul edilemez. Üçüncü özellik, risk belirsiz olmalıdır. Gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ya da ne zaman gerçekleşeceği belirsiz olmalıdır. Dördüncü özellik, risk, tarafların iradesinin dışında olmalıdır. Beşinci özellik ise kanuna, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı bir fiilden doğacak risk için sigorta yaptırılamamasıdır.

Sigortacının sorumluluğu başlamadan önce, sigorta ettirenin kararlaştırılmış primin yarısını ödemesi koşuluyla sözleşmeden cayma hakkı vardır.

Tazminat tutarı=100.000*(400.000/500.000)=80.000 TL

Eksik sigorta olduğu için, sigorta şirketi 100.000 TL tutarındaki bir hasar için 80.000 TL tazminat ödemesi yapacaktır.

Hasar Frekansı=10000/200.000= 0.05

Hasar Şiddeti= 500.000.000/ 10000=50.000

Risk Primi=50000*0.05=2500 TL

(%50- %70)/%700 = - %28

Sonucun negatif olması hasar oranında bir düşme eğiliminin olduğunu göstermektedir ve bu durum fiyatlamaya yansıtılmalıdır. %28’lük değer, mevcut primin %28 gibi bir oranda yüksek belirlendiğini ortaya koymaktadır.