DIŞ TİCARETTE GİRİŞİMCİLİK

Makro düzeyde girişimcilik politikasının belirlenmesi öncelikle hükümet kararlarına bağlıdır. Çünkü hükümetler belirlenen vizyon çerçevesinde temel olarak ekonomide planlamayı yaparak, katalizör görevini üstelenirler. Bununla birlikte hükümetler, rekabeti geliştirici önlemler, yeni yasalar, vergiler, düzenlemeler ve müdahaleler yoluyla yeni girişimlerin ortaya çıkmasını ve gelişimini teşvik edebilirler. Hükümetler farklı politikalar ile girişimciliği etkileyebilirler (Verheul vd., 2002). Bu politikalar aşağıdaki şekildedir:

Girişimcilik talebini etkileyen politikalar: Alınan kararlarla belirli sektörlere odaklanılması ile girişim düzeyini ve buna bağlı olarak girişim türlerini etkileyen hükümet politikalarıdır.
Girişimcilik arzını etkileyen politikalar: Potansiyel girişimciler üzerinde etkili olan hükümet politikalarıdır.
Kaynaklara ulaşımı etkileyen politikalar: Finansman, bilgi ve emek gibi genellikle girişimciliğin girdi faktörlerini etkileyen hükümet politikalarıdır.
Tercihleri etkileyen politikalar: Girişimcilerin davranışlarını ve bireylerin karar alma süreçlerini etkilemeyi amaçlayan hükümet politikalarıdır.

Uluslararası rekabet gücü sadece girişimlerin plan, faaliyet ve stratejilerine bağlı değildir. Aynı zamanda devlet tarafından uygulanacak politikalar da makro anlamda avantaj sağlayabilir. Girişimin kurulduğu ülkenin teknolojik yapısı ve teşvikler, nitelikli işgücü mevcudunun ve verimliliğin arttırılması, teknolojik alanda araştırma ve geliştirmenin desteklenmesi gibi faktörler ülke ölçeğinde uluslararası rekabet gücünü geliştirebilir. Bununla birlikte ülkenin fiziki durumu, doğal kaynaklar, politik gelişmeler, faiz oranları, asgari ücret vb. faktörlerde uluslararası rekabet gücü ile doğrudan ilişkilidir. Özet olarak ülkenin rekabet gücünü arttıran faktörler şu şekilde sıralanabilir (Çivi vd., 2008);
• Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin verimliliği
• Dış ticaret performansı
• Teknolojik yenilik ve inovasyon
• Nitelikli işgücü
• Uzman ve yetiştirilmiş personel
• Geliştirilen teknolojinin yeni ürün üretiminde kullanılması

Literatürde ise birçok farklı melek yatırımcı türü tanımlanmıştır (Gaston, 1989; Benjamin ve Margulis, 2000; Sørheim ve Landström, 2001).
Bakir melekler: Yatırım yapabilecekleri girişimleri arayan ancak ilk yatırımlarını gerçekleştirmemiş yatırımcılardır.
Lotto melekler: Yatırım ve yönetim tecrübesi sınırlı olan, ayrıca az miktarda yatırım yaparak sınırlı gelir elde eden yatırımcılardır. Söz konusu yatırımcılar genellikle medyadan elde ettikleri bilgiler doğrultusunda yatırım kararı alırlar.
Gizli melekler: Yatırım tecrübesi olan ancak çok fazla yatırım yapmayan ve sürekli yatırım aramayan yatırımcılardır.
Aktif melekler: Tecrübeli ve devamlı yatırım yapabilecekleri girişimleri arayan yatırımcılardır.

Ticari melekler: Yatırım konusunda fazla bilinmeyen işletmeleri tercih eden ve ortalama 3 yıl içinde çıkış yapan aktif yatırımcılardır.
Analizci melekler: Genellikle yüksek düzeyde yatırım yapmayan, iş çevreleri dolayısıyla etkin bilgi kaynaklarına sahip olan deneyimli yatırımcılardır.
Gerçek melekler: Oldukça yüksek yatırım ve yönetim tecrübesine sahip olan yatırımcılardır. Yatırım konusunda medyaya göre genellikle iş çevreleri dolayısıyla elde ettikleri bilgileri kullanırlar. Ayrıca yatırım yaptıkları girişimlerde görev alarak aktif rol alırlar.

Melek yatırımcılıkta aşamaları çekirdek evresi, başlangıç evresi, erken evre, genişleme evresi, geç evre ve çıkış şeklindedir.  Başlangıç Evresi: Bu evre ürün geliştirme, prototip deneme ve pazarlama testinin gerçekleştiği aşamadır. Genellikle bu evrede işletme kurulma aşamasındadır veya kısa süre
önce faaliyete başlamıştır. Ayrıca bu aşamada yönetici kadrosu oluşturularak iş planları belirlenir ve pazar araştırılmaları yapılır.

Opsiyon Sözleşmeleri: Opsiyon sözleşmesi alıcıya belirli bir malı gelecekteki bir tarihte belirli bir fiyattan alma ya da satma hakkı tanıyan bir türev üründür (Shaik, 2014). Opsiyon sözleşmeleri hisse senedi, emtia, döviz, faiz oranı, endeks, farklı tür future, swap, caps ve floors gibi enstrümanlar üzerine yazılabilmektedir. Alıcı işlemin başında alım ya da satım hakkını almak için satıcıya prim (opsiyon fiyatı) ödemektedir. Opsiyon sözleşmesinde dayanak varlığın özellikleri ve işlem detayları bulunmaktadır. Sözleşmeyi satın alan tarafa opsiyon alıcısı, satıcıya ise opsiyon yazıcısı da denmektedir. Opsiyonu forward ve futuredan ayıran temel özellik opsiyon alıcısına yükümlülük değil hak tanımasıdır. Opsiyon satıcısı ise alıcının talep etmesi durumunda yükümlülüğünü yerine getirmek zorundadır. Opsiyon alıcısının işlemden oluşabilecek zararı primle sınırlı kârı teorik olarak sınırsızdır, opsiyon satıcısının ise kârı aldığı primle sınırlı zararı teorik olarak sınırsızdır.

Nakit akımlarının, varlıkların ve borçların dikkatli yönetimi ile işletmenin bilanço yapısını kontrol etmek suretiyle riskin azaltılması işlemeni ifade eder (Büker vd., 2011). Bu bağlamda işletme içi yöntemleri temel olarak bilanço düzenlemelerine dayalıdır ve işletme kaynaklarından yararlanılması ile riskler sınırlandırılır. İşletme içi hedging yöntemleri çakıştırma (matching), eşleştirme (offsetting), alacak ve borçların netleştirilmesi (netting), nakit akışlarının zamanlaması (leading ve lagging), döviz sepetleri (currency baskets), ulusal para ile faturalandırma olarak gruplandırılabilir.

Girişimcilik eğitimi, başarılı bir girişimcilik faaliyeti açısından geçerli olan tek koşul değildir. Çünkü girişimciliğin yeni fikirler ve yaratıcılık gibi öğretilemeyen faktörleri de bulunmaktadır. Bu bağlamda girişimcilik eğitiminin temel amacı, bireylere teknik eğitim vererek gerekli bilgilerin sağlanması ve yeteneklerin geliştirilmesi ile girişimsel davranışa yönelik motive etmektir. Ancak söz konusu eğitimin öznesi sadece potansiyel girişimcileri kapsamamaktadır. Girişimsel eğitim aynı zamanda mevcut girişimcilere farklı boyutlarda fayda sağlayabilir. Bu bağlamda girişimcilik eğitiminin amaçları farklı kategorilere ayrılabilir (Curran ve Stanworth, 1989; Guzmán ve Liñán,2005). Bu kategoriler şu şekilde sıralanabilir: Girişim farkındalığı eğitimi, başlangıç eğitimi, Mevcut girişimciler için sürekli eğitim ve girişimcilik dinamizminin eğitimidir.  Girişim farkındalığı eğitimi: Bu özellikteki eğitimin temel amacı, yeni bir girişimde bulunmak isteyen insan sayısı arttırmak ve kendi işlerinin sahibi olmak üzere gelecekteki kariyerlerini şekillendirmektir. Bireysel girişimciliğin arttırılmasına olanak sağlayan bu eğitim, özelikle lise ve üniversite düzeyinde eğitim alan bireyler için oldukça uygundur
(Garavan ve O’Cinneide, 1994). Bununla birlikte iş kurma ve kısa süreli serbest meslek kursları gibi programların çoğu işlevsel olarak söz konusu farkındalık eğitim programı içeresinde etkin rol oynamaktadır.

Gelişen teknolojileri takip ederek, gelişmiş istihdam edilebilirlik ve küçük ve orta ölçekli işletmelere çözüm odaklı problem çözme yeteneğinin kazandırılması, ekonomilerin büyümesinde önemli rol oynayacaktır (Oza, 2018). Gerçekleşen bu küresel dönüşümle birlikte küresel iş trendleri şu şekilde
açıklanabilir; Dijital Kültüre Dönüşüm, Yapay Zekâyı Öğrenme,  Deneyimsel Pazarlama,  Bağımsız Çalışma, Bireyselleştirilmiş Veri, Bölgeye İlişkin Reklam İçeriği, Blockchain, Bitcoin ve Daha Fazla Şifreleme ve Uzaktan İletişim Kuran Takımlardır.

Günümüzde gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerin temel sorunlarından biri işsizliktir. Her ne kadar işsizlik sorunun çözümü üzerine birçok iktisadi model geliştirilse de sürdürülebilir bir büyüme için girişimciliğin teşvik edilmesi büyük önem arz etmektedir. Günümüzde neredeyse tüm ülkelerin ortak sorunu olan işsizliğin çözülebilmesinde uygulanan genel politikalarından biri, girişimciliğin teşvik edilmesidir (Papayannakis, vd., 2008). Literatürde girişimciliğin teşvik edilmesine yönelik farklı uygulamalar önerilmiştir (Lundström ve Stevenson, 2005). bu uygulamalar aşağıdaki şekildedir:
• Televizyon programlarına ve reklam kampanyalarına destek olunması
• Uluslararası girişimcilikle ilgili konferanslara ve bölgesel etkinliklere destek sağlanması

• Medyada başarılı girişimcilik hikâyelerinin ve örnek girişimcilerin tanıtılması
• Girişimcilik ödül programları
• Girişimcilik faaliyet ve ilişkileri ile ilgili medya ve internetin kullanılması

Küreselleşme sonucunda girişimlerin rekabet gücü, küresel rekabet koşulları altında farklı düzeylerde etkilenmektedir. Girişimler, klasik dış ticaret teorilerine göre maliyet avantajına sahip olsalar dahi uluslararası rekabet gücüne sahip olmamaları durumunda başarısız olabilirler. Bu bağlamda özellikle dış ticaret faaliyeti planlayan yeni girişimlerin, ucuz işgücü gibi geçici rekabet avantajı sağlayan faktörlere göre uzun vade içerinde avantaj sağlayan inovatif fikirler, teknolojik gelişim vb. faktörlere odaklanması gerekmektedir. Bununla birlikte yeni bir girişimin sektörde sürdürülebilir rekabet avantajı sağlayabilmesi ve büyümesi ise aşağıda sayılan faktörleri yakından takip etmesine bağlıdır (Porter, 2000);
• Sektördeki yeni girişimler
• Sektördeki mevcut rakipler
• İkame ürünler
• Alıcılar
• Tedarikçiler

Girişimcilik talebini etkileyen politikalar: Alınan kararlarla belirli sektörlere odaklanılması ile girişim düzeyini ve buna bağlı olarak girişim türlerini etkileyen hükümet politikalarıdır.

Tercihleri etkileyen politikalar: Girişimcilerin davranışlarını ve bireylerin karar alama süreçlerini etkilemeyi amaçlayan hükümet politikalarıdır

Transfer fiyatlaması, çok uluslu girişimlerin farklı birimleri arasındaki ticari işlemlerde uygulanan fiyatlamadır.

Girişimcilik özelinde teşvik politikası, girişimcilik kültürünün oluşmasında temel faktördür. Bununla birlikte teşvik politikaları, bireylerde girişimcilik farkındalığını yaratan ve motive eden, diğer bir ifadeyle girişimcinin düşünce yapısını değiştiren bir politikadır.

yeni bir girişimin sektörde sürdürülebilir rekabet avantajı sağlayabilmesi ve büyümesi ise aşağıda sayılan faktörleri yakından takip etmesine bağlıdır (Porter, 2000); • Sektördeki yeni girişimler • Sektördeki mevcut rakipler • İkame ürünler • Alıcılar • Tedarikçiler

ülkenin rekabet gücünü arttıran faktörler şu şekilde sıralanabilir (Çivi vd., 2008); • Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin verimliliği • Dış ticaret performansı • Teknolojik yenilik ve inovasyon • Nitelikli işgücü • Uzman ve yetiştirilmiş personel • Geliştirilen teknolojinin yeni ürün üretiminde kullanılması

Girişimciler açısından bir finansman kaynağı olan risk sermayesi yatırımcılar açısından ise fonların değerlendirilebileceği bir yatırım alternatifidir.

Ticari melekler: Yatırım konusunda fazla bilinmeyen işletmeleri tercih eden ve ortalama 3 yıl içinde çıkış yapan aktif yatırımcılardır.

Yanıtınız yanlış ise “Melek Yatırımcı (Angel Investors)” konusunu yeniden gözden geçiriniz.

Erken Evre: Bu evrede ürün geliştirilmesi tamamlanır ve ilk üretime başlanması ile birlikte seri üretim konusunda karar verilme aşmasına geçilir. Bununla birlikte yenilikçi iş fikri açıklanarak, pazarlama çalışmaları hız kazanır.

Genel olarak girişimcilik eğitimine ilişkin yaklaşımlar, “eski savaş hikâyeleri”, “vaka çalışmaları”, “planlama” ve “genel eylem” olmak üzere dört kategoride gösterilmektedir.