Küresel Ekonomide Girişimcilik ve Dış Ticaret

Girişimcidir.

Girişimci, mal ve hizmet üretimini gerçekleştirmek ve/veya pazarlamak için doğal kaynak, sermaye, emek gibi üretim faktörlerini bir araya getirip faaliyete geçiren ve girişimlerinin sonucu doğabilecek tüm riskleri üstlenen kişidir.

Girişimciyi, girişimcinin yenilik yapma özelliğini de dikkate alarak; yenilik yapan, finansman bularak bir işi planlayan, organizasyonu sağlayan ve onları bulduğunda gerekli olan riski alarak bir işi kuran kişi olarak tanımlayabiliriz

Türkiye’de bir girişimci işletmesini, Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu ve Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu ve ilgili diğer kanunlarda tanımlanan şekil ve türde kurabilir.

Türk Ticaret Kanunun’da Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited
ve kooperatif şirketlerden ibarettir.

Girişim, kâr ya da başka biçimlerde yarar sağlamak amacıyla, ücret karşılığında satmak için mal veya hizmet üretmek, ya da bu işlevlerin yerine getirilebilmesi için fonlar sağlamak üzere kurulan, hukuki ve finansal kişiliğe sahip, devamlı nitelikte bir örgüt olarak tanımlanmaktadır.

Girişimin (teşebbüs) belirleyici nitelikleri şunlardır;

• Girişimin amacı, kazanç ya da yarar sağlamaktır.
• Girişim, ücret karşılığı satmak üzere mal veya hizmet üretir ya da fon sağlar. Bu nitelik, girişim olmanın zorunlu özelliğidir.
• Girişimin üç temel işlevi; üretim, satış ve bu iki işlevin yerine getirilebilmesi için gerekli fonların sağlanması ve finansmanıdır.
• Girişim hukuki bir birimdir. Tüzel kişiliğe sahip bulunan girişim, sahiplerinden ayrı bir kişiliğe sahiptir. Çalışmalarını bu kişilik altında yürütür, haklara sahip olur ve yükümlülükler üstlenir.
• Girişim finansal bir birimdir. Girişimin kendisine ilişkin varlıkları ve bunları karşılayacağı öz ve yabancı kaynakları bulunur.
• Girişim, maddi ve beşeri unsurlardan oluşan bir örgüttür ve bu örgüt devamlılık gösterir.

Girişimciliğin başlıca ekonomik fonksiyonları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Girişimci sayısının artması toplumsal refah düzeyi ve yaşam kalitesini de arttıracaktır.
• Girişimler istihdam sağlar.
• Girişimler rekabet yoluyla mal ve hizmet çeşitliliğinin ve kalitesinin artmasına yol açarlar.
• Yeni girişimlerin kurulması ekonomik hayatı canlandırır.
• Girişimciler hem bilim ve teknolojiyi kullanarak, hem de bu alanlara kaynak aktararak bilim ve teknolojisinin gelişmesine öncülük yaparlar.
• Girişimciler yurt dışında kendi ürünlerinin reklamını yaparlar ve ülkenin rekabet gücünü arttırırlar.
• Girişimciler yeni pazarlara ulaşarak ekonomik büyümeye katkı sağlarlar.
• Girişimciler atıl kapasiteleri kullanarak kaynakların etkin kullanımına katkıda bulunurlar

Literatürde girişimcilik sınıflandırması yaygın olarak; ortaya çıkma, şekillenme, orjinallik, organize olma ve icra edilme biçimlerine göre sınıflandırılmaktadır

Girişimcilik türleri aşağıdaki gibi sayılabilir;

• Yaratıcı girişimcilik,
• Fırsat girişimciliği,
• Takipçi girişimcilik,
• Akademik girişimcilik,
• Kamu girişimciliği,
• İç girişimcilik,
• Kurumsal girişimcilik,
• Profesyonel girişimcilik,
• Teknik girişimcilik,
• Sanal girişimcilik (e-ticaret),
• Sosyal girişimcilik, 
• Küresel girişimcilik,
• Çevreci girişimcilik v.d. 

Bir ülkenin diğer ülkeler ile yaptığı mal ve hizmet alım ve satım işlemlerine dış ticaret adı verilmektedir

Dış ticaret işlemleri; ithalat, ihracat ve transit ticaret olmak üzere üç şekilde gerçekleşir.

İthalat çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Akreditifli ithalat 
• Mal karşılığında ithalat
• Bedelsiz ithalat
• Belge (Vesaik) karşılığı ithalat
• Kredili ithalat
• Geçici kabullü ithalat
• Ankonsinyasyon ithalat

Bedelsiz ithalat: Vergisi olmaksızın ülkeye sokulan özel eşyalar, hediyeler vb. gibi
malların ithalatıdır.

İhracat bir ülkede üretilen mal ve hizmetlerin dış ülkelere satılarak gönderilmesine ilişkin bir dış ticaret işlemidir.

İhracat çeşitleri:

• Serbest ihracat
• Ön izne bağlı ihracat
• Bedelsiz ihracat
• Kayda bağlı ihracat
• Konsinye ihracat
• İthal edilmiş malların ihracatı
• Geçici ihracat
• Kredili ihracat

Konsinye ihracat: Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere dış alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesidir.

İhracatçı tüccar, aracı olarak da adlandırılır. Bunlar, bir ülkedeki veya bölgedeki pazar fırsatlarını belirleyen ve belirlenen ihtiyaçları gidermek için ilgili ürünleri satın alan pazarlama aracılarıdır. İhracatçı tüccar genellikle, üreticiden doğrudan markalanmamış ürünleri satın almaktadır. Daha sonra ürünleri markalandırır ve dağıtım dahil tüm pazarlama faaliyetlerini gerçekleştirir.

Ülkemizde uluslararası gözetim şirketi statüsü Ekonomi Bakanlığı’nca verilmektedir

Dış ülkelere açılmaya karar verilirken bazı kritik soruların cevabı aranmalıdır. Bunlar; hangi pazara girilecek, ne zaman girilecek ve seçilen pazara girişte nasıl bir yöntem izlenecektir.

Uluslararası pazara giriş stratejileri temel olarak;

• ihracata dayalı giriş stratejileri,
• sözleşmeye dayalı giriş stratejileri ve
• yatırıma dayalı giriş stratejileri olarak sınıflandırılmaktadır.

Doğrudan ve dolaylı ihracat yöntemleri arasındaki temel farklılık; ihracatçı firmanın kendisi ile ithalatçı firma veya yabancı pazardaki tüketici arasındaki iş akışını nasıl gerçekleştirdiği ile ilgilidir.

Doğrudan ihracat;

• ihracat departmanı,
• yurt dışı satış büroları,
• gezici satış acentaları,
• yurt dışı satış bayileri,
• yurt dışındaki distribütör,
• toptancı ve perakendeciler,
• elektronik ticaret ve
• doğrudan pazarlama şeklinde gerçekleşmektedir.

Ülkemizde iki çeşit dış ticaret şirket statüsü bulunmaktadır. Bunlar, dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleridir

Uluslararası pazarlara giriş stratejisi olarak sözleşmeye dayalı olarak uygulanan başlıca giriş stratejileri arasında;

• lisans anlaşmaları,
• franchising,
• sözleşmeli üretim ve yönetim sözleşmesi sayılabilir.

Franchising, bir pazarlama ya da dağıtım kanalı şekli olarak, sistem içinde, ana firmadan bir diğer firmaya belirli ayrıcalıkların, belirli bir zaman dilimi içinde ve belirli bir alanda kullanım hakkının verilmesidir.

Sözleşmeli üretim, lisans verme ile doğrudan yatırım arasında yer alan bir yöntemdir.

Ortaklar; teknoloji, patent, genel yönetim bilgisi, makine, teçhizat gibi fiziksel varlıklar, pazar hakkında bilgi, dağıtım kanalları, malzeme, işgücü, finans gibi kaynaklarıyla ortaklığa katılabilirler.

Küresel işletmeler

Doğrudan küresel piyasalara çıkacak girişimcilerin göz önüne almaları gereken bazı önemli engeller bulunmaktadır. Bunlar; finansal, yönetsel, pazarlama, sektöre has engeller ve firmaya özgü engellerdir.

İnternet kanalıyla yepyeni e-ticaret modelleri ortaya çıkmıştır. Kupon yayınlayan siteler, açık arttırma siteleri, sınırlı süre içinde fırsat ürünleri satışı, sınırlı sayıda indirimli ürün satışı gibi, çeşitli senoryalara sahip e-ticaret modellerinin geliştirildiği görülmektedir.

E-ticaret, kullanılan teknolojiler ve uygulamalar benzer olmasına rağmen, faaliyetlerine (yapılış şekline) göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar; dolaylı e-ticaret ve doğrudan e-ticarettir.