Aof Panel

S

İşletmelerin uluslararası piyasalara giriş stratejilerinden sözleşmeye dayalı iş modelleri nelerdir?

Sözleşmeye dayalı iş modelleri lisans anlaşması (licensing), imtiyaz hakkı (franchising), sözleşmeli üretim (contract manufacturing), yönetim sözleşmesi (management contracts) ve montaj operasyonları (assemble operations)dır.

S

Royalty nedir?

Genellikle satışlar üzerinden hesaplanan ve lisans alan işletmenin lisans veren işletmeye ödediği ücrettir.

S

Bir işletmenin patent, ticari marka ya da teknik bilgisinin belirli bir ücret karşılığında ve işbirliği anlaşmasına dayalı olarak başka bir işletmeye dev- redilmesini amaçlayan iş modeli hangisidir?

Lisans anlaşması ( licensing) nın temel amacı bir işletmenin patent, ticari marka ya da teknik bilgisinin belirli bir ücret karşılığında ve işbirliği anlaşmasına dayalı olarak başka bir işletmeye devredilmesidir.

S

Anahtar sıkma anlaşması olarak da ifade edilen montaj operasyonları iş modeli nedir ?

İhracat ve yerli üretimin bileşimi olan montaj operasyonları,
ana işletmeden gönderilen parçaların ve girdilerin nihai ürünü oluşturmak üzere yurtdışı piyasalarda birleştirilme sürecini ifade eder. Bo iş modeli ürün parçalarının belirli bir bölümünün ya da tamamının belirlenen bir ülkede imal edilip ilerleyen süreçte montajının bir başka ülkede yapılmasını içermektedir.

S

İşletmelerin uluslararası piyasalara giriş stratejilerinden yatırıma dayalı iş modelleri nelerdir?

Yatırıma dayalı iş modelleri ortak girişimler (joint venture), anahtar teslim projeler (turnkey projects), yurtdışına doğ- rudan yatırım (foreign direct investment), uluslararası birleşme ve satın almalar (merger and acquisitions) ve konsorsiyum (consortium) olarak sıralanabilir.

S

Konsorsiyum ( Consorium) iş modeli nedir?

Konsorsiyumlar, ulusal ya da uluslararası alanda, aynı veya farklı ülkelerden, benzer ya da farklı uzmanlığa sahip birden daha fazla işletmenin, altyapı projeleri gibi büyük sermayeye gereksinimine ihtiyaç duyulan yatırımlarda, riskleri paylaşarak finansman sağladıkları anlaşmalardır.

S

Reexport ticareti olarak da adlandırılan transit ticaret nedir?

Reexport ticareti olarak da adlandırılan transit ticaret, yurtdışında ya da serbest bölgede yer alan bir işletmeden veya antrepodan satın alınan ürünlerin, ülke üzerinden transit olarak ya da doğrudan yurtdışına ya da serbest bölgede yer alan bir işletmeye veya antrepoya satılması olarak tanımlanabilir

S

Dış ticarette aracıların tercih ettikleri iş modelleri nelerdir?

Dış ticarette aracıların tercih ettikleri modeller temel olarak acente, distribütör, toptancı, perakendeci ve elektronik ticaret olarak sıralanabilir.

S

Acente ve distribütör arasındaki farklılıklar nelerdir?

Distribütör, ihracatçı işletmenin bir müşterisidir. Ancak acente söz konusu işletmenin ticari faaliyetlerine aracılık eder. Bununla birlikte distribütör riskleri üstlenerek ürünleri kendi nam ve hesabına satın alır ve belirli bir kâr marjıyla satar. Acente ise benzer riskleri üstlenmeden satışlar üzerinden belirlenen bir komisyon karşılığında faaliyetlerini sürdürür.

S

Outsourcing yada dış kaynak kullanımı nedir?

Outsourcing, işletmelerin sahip olduğu temel yeteneklerin kullanılmadığı faaliyetlerin, işletme dışından kendi alanında uzmanlaşmış başka işletmeler tarafından gerçekleştirilmesidir. Diğer bir deyişle daha önceden işletme tarafından yönetilen faaliyetlerin uzun vadeli olarak tedarikçi işletmelere devredilmesini ifade etmektedir.

S

Bir işletmenin sahip olduğu temel yeteneğin özellikleri nedir?

Zamanla yavaş yavaş öğrenilen, birikerek ve paylaşılarak öğrenilen bilgilerdir. Kullanıldıkça değeri artar, pazarlanabilir ve ticari olarak değerlendirilir.

• Yeteneklerin, kaynakların ve süreçlerin bir karışımıdır. İşletmenin sahip olduğu diğer becerilerle birlikte sinerji yaratırlar. Bu bağlamda işletmeye rekabet avantajı sağlar.

• İşletmenin yaşamı, vizyonu ve stratejik hedeflerini gerçekleştirmek için gereklidir.

• Rakipleri tarafından kolayca görülemez. Bu nedenle taklit edilmesi veya transfer edilmesi oldukça zordur.

• İşletmenin küçülme, stratejik birlikler oluşturma, şebeke organizasyonuna katılma, dış kaynak kullanımı gibi kararlarında temel rol oynamaktadırlar.

• Esnek ve sınırlı sayıdadır. Büyük yatırımlar yapılsa dahi kolayca artırılamazdır.

S

Outsourcing ( dış kaynak kullanımı)nın işletmeler sağladığı avantajlar nelerdir?

Dış kaynak kullanımının işletmelere sağladığı avantajlar; temel yeteneği geliştirme, küçülme (downsizing), yatırım harcamaları, maliyetleri ve riski azaltma, esnekliği ve kaliteyi artırma olarak sıralanabilir.

S

Outsourcing kullanımı ile işletmelerin karşılaşabileceği riskler nelerdir?

Outsourcing kullanımı ile işletmelerin karşılaşabilecekleri en önemli sorun, tedarikçi işletmelere olan aşırı bağlılık ile ilgilidir. Bu bağlılık sonucu işletme sahip olduğu temel yetenekleri ve esnekliğini kaybedebilir. İşletmenin özellikle maliyet ve fiyat konusunda sahip olduğu avantaj aleyhine dönebilir. Tedarikçi işletmenin, devredilen faaliyetleri maliyet kaygısı nedeniyle taahhüt edilen kalite standartlarının altında gerçekleştirmesi de mümkündür. Uzun vadeli olarak gerçekleştirilen outsourcing uygulamaları nedeniyle işletme, daha uygun koşullara sahip kısa dönemli dış kaynak tekliflerinden mahrum kalabilir.

Outsourcing kullanımı ile karşılaşılan bir diğer risk ise hatalı outsourcing kararları ile ilgilidir.Faaliyetlerin devri için yeterli teknik uzmanlığa sahip olmayan tedarikçi işletme seçilebilir. Tedarikçi işletme, işletmenin gizli bilgi ve be- cerilerine ulaşabilir. Bu durumda risk, olası anlaşmazlıklara bağlı olarak tedarikçi işlet- menin söz konusu gizli bilgi ve becerilerini rakiplere sızdırması şeklinde gerçekleşebilir.

Outsourcing kullanımı ile işletme küçülmeye gidebilir. Ancak uygun olmayan küçülme stratejisi sonucunda işletme, özellikle yüksek beceri isteyen faaliyetlerinde nitelikli personelini ve buna bağlı olarak verimliliğini kaybedebilir.

S

Sermaye nedir?

Ekonomi teorisine göre temel üretim araçlarından biri olan sermaye, en basit şekilde bir girişimin faaliyete başlayabilmesi, faaliyetlerini devam ettirilebilmesi ve geliştirebilmesi için gerekli olan para ve mal olarak tanımlanabilir. Muhasebe tanımına göre ise sermaye, kuruluş aşamasında girişimcilerin işletmeye tahsis ettikleri iktisadi değerleri ifade etmektedir. Bununla birlikte sermaye, ortakların sadece kuruluş aşamasında değil aynı zamanda istenilen dönemlerde miktarını azaltabileceği veya arttırabileceği değerler olarak da tanımlanabilir.

S

Entelektüel sermaye nedir?

Entelektüel sermaye, işletmenin faaliyetlerinin devam ettirebilmesi için sahip olması gereken maddi olmayan unsurlardır.

S

Kayıtlı sermaye nedir?

Kayıtlı Sermaye, anonim ortaklığın esas sözleşmede hüküm olmak koşuluyla yönetim kurullarının kararlarıyla TTK’nin sermayenin yükseltilmesine dair hükümlerine tabi ol- madan hisse senetleri çıkartabilmeleri mümkün azami miktarları göstermekte olan, tica- ret sicilinde tescili yapılmış sermaye biçimidir.

S

Temel olarak entelektüel sermayenin unsurları nelerdir?

Temel olarak entelektüel sermaye unsurları insan sermayesi, yapısal (organizasyonel) sermaye ve ilişkisel (müşteri) sermaye olarak sıralanabilir.

S

Niteliklerine göre sermaye çeşitleri nelerdir?

Nakit, maddi ve maddi olmayan sermaye olarak üç ayrı gruba ayrılmaktadır. Nakit (parasal) sermaye, ortaklar tarafından işletmeye verilen para vb. değerleri ifade etmektedir. Maddi sermaye, maddi özellikteki varlıklardan oluşan ( taşınır ve taşınmaz), diğer bir ifadeyle somut sermaye olarak tanımlanabilir. Maddi olmayan sermaye ise patent, şerefiye, lisans, imtiyaz gibi haklardan oluşan soyut varlıkları ifade etmektedir.

S

Yapısal( organizasyonel) sermaye nedir?

Entelektüel sermayenin unsularından biri olan ve örgütsel veya organizasyonel sermaye olarak da adlandırılan yapısal sermaye, işletmede yer alan insan unsuru dışındaki organizasyonel planlar, yazılım, veri tabanları, donanım, patent, lisans, strateji, süreç vb. soyut değere sahip bilgiye dayalı unsurları kapsamaktadır. Diğer bir ifadeyle yapısal sermaye, işletmedeki bilgi birikimi düzeyini, verilerin elde edilmesini, işlenmesini ve kullanılmasını ifade etmektedir

S

İlişkisel (müşteri) sermaye nedir?

Entelektüel sermayenin bir diğer unsuru olan ilişkisel (müşteri) sermaye, temel olarak işletmenin çevresiyle etkileşimine bağlı olarak elde ettiği bilgileri etkin ve verimli şekilde kullanabilmesini ifade eder.

Dış Ticaret ile İlgili İş Modelleri