DIŞ TİCARETTE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI

Dünya üzerinde ilk bilgisayar ağı askeri amaçla 1969 yılında faaliyete geçmiştir. 1980’lerden itibaren üniversiteler ve ticari işletmeler haberleşmelerinde bilgisayar ağlarını kullanmaya başlamışlardır. Yıllar itibariyle bilgisayar fiyatlarının ucuzlaması işletmelerde ve evlerde bilgisayar kullanımında bir patlama oluşturmuştur. Doğru cevap D'dir.

İnternetin dünyadaki gelişimini, Türkiye’de yakından takip etmiştir. 1986’da üniversiteler ve akademik kuruluşlar arasında kurulan ağ bu sürecin ilk adımı olmuştur. İnternet’in Türkiye’de ticari kuruluşlar ve hane halkları gibi geniş kitlelere ulaşması ise 1996 yılında mümkün olmuştur. 1997 sonlarına doğru popüler alışveriş sitelerinin devreye girmeye başlamasıyla Türkiye e-ticaret ile tanışmıştır. Doğru cevap D'dir.

21. yüzyılın iş dünyasının 20. Yüzyıldan önemli farklılıkları olduğu aşikardır. İş hayatında insanoğlu gibi evrimleşmekte yeni özellikler kazanmaktadır. Günümüzde iş dünyasını değiştiren trendler aşağıdaki gibidir:

Doğru cevap E'dir.

Dış ticarette geleneksel yöntemlerin, günümüzde ortadan kalktığını veya etkinliğinin kalmadığı iddia etmek yanlıştır; hâlâ kullanılmakta ve etkindir. Ancak yüksek maliyetli ve bu maliyetinin geri dönüşünü garanti edemeyen yöntemlerdir. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

Doğru cevap C'dir.

TTK Madde 1524-1: “Her sermaye şirketi bir internet sitesi açmaya ve bu sitenin açıkça belirlenmiş bir bölümünü, sayılacak içerik ile sınırlı olmamak üzere, şirketçe kanunen yapması gereken ilânlara, pay sahipleri veya ortakları açısından önem taşıyan açıklamalara; yönetim ve müdürler kurulu ile genel kurul toplantılarının hazırlıklarına; anılan kurulların yapılmasına ilişkin bilgilere; ortaklara ve pay sahiplerine sunulması gereken belgelerin yayımlanmasına; bu kurullara ait olanlar da dahil olmak üzere her türlü çağrıya; oy verme, şeffaflık ve kamuyu aydınlatma yönünden zorunlu ve bilgi toplumu bağlamında yararlı görülen tüm hizmetlerin ve bilgilerin sunulmasına; bilgi almaya yönelik sorulara, cevaplara ve benzeri diğer işlemler ile bu Kanunda ve diğer kanunlarda pay sahiplerinin veya ortakların aydınlatılmasının öngörüldüğü konulara özgülemek zorundadır. Ayrıca, finansal tablolar, bunların dipnotları, ekleri, yönetim kurulunun yıllık raporu dahil, hesap durumlarına, ara finansal tablolara, yönetim kurulunun kurumsal yönetim ilkelerine ne oranda uyulduğuna ilişkin yıllık değerlendirme açıklamasına; denetçinin, özel denetçinin, işlem denetçilerinin raporlarına ve yetkili kurul ve bakanlıkların konulmasını istedikleri pay sahiplerini ve sermaye piyasasını ilgilendiren konulara ilişkin olarak, şirketin cevapları ve bildirimleri ve diğer ilgili hususlar şirketin internet sitesinde yayınlanır. Bu hükümdeki yükümlülüğe uymama, kanuna aykırılığın ve yönetim kurulunun görevini yerine getirmemesinin bütün hukuki sonuçlarını doğurur. Ceza hükümleri saklıdır. Finansal tabloları ile her türlü rapor üç yıl sitede kalır.”

Doğru cevap B'dir.

TTK Madde 1526–1: “Poliçe, bono, çek, makbuz senedi, varant ve kambiyo senetlerine benzeyen senetler güvenli elektronik imza ile düzenlenemez. Bu senetlere ilişkin kabul, aval ve ciro gibi senet üzerinde gerçekleştirilen işlemler güvenli elektronik imza ile yapılamaz.” Doğru cevap A'dır.

Firmaların yönetim ve genel kurul toplantılarını iletişim teknolojileri imkanları ile yerine getirmeleri durumunda dikkat etmeleri ve göz önünde bulundurmaları gereken hususlar ise TTK’nunda şu şekilde yer almıştır:

TTK Madde 1527–1: “Sermaye şirketlerinde müdürler kurulu ve yönetim kurulu üyelerinin, öngörülen belirli durumlarda, kurul toplantılarına görüntü ve ses aktarılması yoluyla katılabilmeleri ve oy vermeleri esas sözleşme veya şirket sözleşmesiyle düzenlenebilir.”

TTK Madde 1527–2: “Kollektif, komandit, limited ve sermayesi paylara bölünmüş şirketlerde, şirket sözleşmesinde ve esas sözleşmede öngörülerek elektronik ortamda ortaklar kuruluna ve genel kurula katılma, öneride bulunma ve oy verme, fizikî katılımın, öneride bulunmanın ve oy vermenin bütün hukukî sonuçlarını doğurur.”

TTK Madde 1528–1: Uygulama kuralları: “Elektronik ortamı kullanmak isteyen ortaklar, pay sahipleri ve yönetim kurulu üyeleri e-posta adreslerini şirkete bildirirler.”

Türk Ticaret Kanununa yeni eklenen bu madde ile internet temelli görüntü ve ses aktarımıyla yapılan görüşmelerin kanuni geçerliliği sağlanmıştır. Ayrıca bu ortamlar yardımıyla da oy kullanabilme hakkının elde edilebilmesi ticari sektöre yeni bir canlılık ve dinamizm kazandıracaktır.

Ancak elektronik ortam faaliyetlerine katılma şirket merkezinin bulunduğu il hudutları dışında olma durumunda geçerlidir, gibi bir kısıtlama bulunmamaktadır.

Doğru cevap B'dir.

Elektronik ticaret veya “E– Ticaret” anlam olarak genellikle internet üzerinde mal ve hizmet satın alma veya satma hareketi olarak tanımlanmaktadır. Özellikle günümüzün gelişen konusu olan E–Ticaret ile ilgili çok sayıda internet sitesi faaliyettedir. Doğru cevap A'dır.

Dünya perakende ticareti içersinde E-ticaretin payı 2011 yılında %3,6 iken 2016’da bu oran %8,5’e yükselmiştir. 2021’de ise %13 seviyesinde olması beklenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Ürünlerin ya da hizmetlerin ödeme işlemi kabul edildikten sonra, aşağıda değinilen yöntemlerle ürünlerin ya da hizmetlerin teslimatı yapılır.

Dünya üzerinde ilk bilgisayar ağı askeri amaçla 1969 yılında faaliyete geçmiştir. 1980’lerden itibaren üniversiteler ve ticari işletmeler haberleşmelerinde bilgisayar ağlarını kullanmaya başlamışlardır. Yıllar itibariyle bilgisayar fiyatlarının ucuzlaması işletmelerde ve evlerde bilgisayar kullanımında bir patlama oluşturmuştur. Oluşturulan internet protokolleriyle internet kullanımında standartlar oluşturulmuştur. 1990’ların başından itibaren de internet herkesin kullanımına açık bir hale gelmiştir. Doğru cevap D'dir.

Gelişen teknolojinin kullanılması, bilişim teknolojileri ve somut bazda internetin ortaya çıkması dünya ticaretinde aşağıdaki değişikliklere yol açmıştır:
• Dünya giderek tek pazar haline gelmiştir.
• Uluslararası sermaye eskisinden çok daha hareketlidir.
• Rekabet giderek artmaktadır.
• Ürünler ve hizmetler birbirine daha fazla benzemeye başlamıştır.
• Bilinen pazarlarda faaliyet göstermek daha da güçleşmektedir.
• Çin, Hindistan ve diğer Asya ülkeleri küresel pazarlara egemen olmaya başlamışlardır.

Görüldüğü gibi ürünler ve hizmetler birbirinden farklılaşmamakta, aksine birbirine giderek daha fazla birbirine benzemektedir. Doğru cevap B'dir.

Aracı organizasyonlara başvurmak ihracatını artırmak isteyen firmaların kullanabileceği geleneksel yöntemlerden biridir. Aracı organizasyonlar (dış ticaret danışmanlığı firmaları) dış pazarlar konusunda uzmanlaşmış profesyonel firmalardır. Mevcut ürününüzün hangi pazarlarda hangi koşullarda satılabileceğini ya da ilginizi çeken bir pazarın analizini size yapabilir. Gümrükleme işlemlerinde yardımcı olabilir. Veya sadece çeviri hizmetleri sunabilir. Danışmanlık firmaları ile çalışmak geçmişte olduğu gibi gelecekte de etkinliğini koruyacak bir yöntemdir. Doğru cevap C'dir.

Türk Ticaret Kanunu'nda çek, senet gibi ağır yükümlülük içermeyen konşimento, sigorta poliçesi gibi evrakların oluşturulmasında ve aktarılmasında ve onaylanmasında elektronik ortamların ve nihayetinde elektronik imzanın kullanımı serbest bırakılmıştır. Doğru cevap E'dir.

14 Şubat 2011 tarihli ve 27846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile her sermaye şirketinin bir internet sitesi bulunması zorunlu hale gelmiştir. Finansal tablolar ve her türlü raporlar bu sitede 3 sene boyunca yayınlanmak zorundadır. Doğru cevap D'dir.

E–Ticaretin ana hedefi, ticari işlemlerin elektronik ortamda en basit, hızlı, verimli ve güvenli bir şekilde yapılmasıdır. Ürünlerin ve hizmetlerin e–kataloglarda düzenli bir şekilde müşteriye sunulması, siparişin basit bir şekilde alınması, satın alma işleminin kolaylıkla ve güven içinde gerçekleştirilmesi, ürün yada hizmetin en hızlı şekilde müşteriye ulaştırılması E–Ticaretin ana hatlarını oluşturur. Doğru cevap A'dır.

İnternet üzerinden gerçekleştirilen alışverişlerde genellikle ödeme yapmak için kredi kartı kullanılır. 2009 yılı verileriyle yapılan bir çalışmaya göre internet üzerinden yapılan ticarette kredi kartlarının kullanım payı %71 kadardır. Doğru cevap B'dir.

Çiçek ve yemek siteleri gibi siteler teslimatta mağazadan toplama yöntemini tercih ederler. Bu yöntemde internet üzerinden gerçekleştirilen alışverişlerde genellikle ödeme yapmak için kredi kartı kullanılır. Doğru cevap E'dir.

İşletme uygulamalarına göre e-ticaret genel olarak; işletmeden nihai tüketiciye (business-to-customer) ve işletmeler arası yani işletmeden işletmeye (business-to- business) ya da benzer olarak tüketiciden-tüketiciye ve tüketiciden-işletmeye şeklinde olmak üzere 5 ana başlık altında incelenmektedir. Bir başka sınıflandırma ise, kamu kurumları ile işletmeler (business-to-administration) ve tüketiciler ile kamu arasında (consumer-to-administration) yapılan elektronik işlemler de elektronik ticaretin gelişmekte olan diğer alt boyutlarını oluşturmaktadır. Ara mallar nihai malların üretiminde kullanılan girdilerdir ve işletmeler arasında alınıp satılırlar. Dolayısıyla bu işlem işletmeden işletmeyedir. Doğru cevap C'dir.

E-ticaret alanında dünya lideri %17,1 ile Çin iken onu %14,9 ile İngiltere takip etmektedir. Doğru cevap D'dir.