DIŞ TİCARET VE E-DEVLET UYGULAMALARI

Bilgisayarın yaygınlaşması, bilgisayarlar arasında dijital iletişimin yapılabilir hale gelmesi kısaca internetin keşfi insanların oturdukları yerden gerek kamu gerekse özel sektörün pek çok işlemini yapabileceği fikrini doğurmuştur. Bu da kamu kesiminin işlemlerinin internet ortamına aktarılmasına yani e-devletin diğer adıyla elektronik devletin doğmasına yol açmıştır.

E-Devlet ile amaçlanan hedefler aşağıdaki gibidir:
• Devletin şeffaflaşması,
• Devletin hızlı ve etkin bir şekilde işleyişinin sağlanması,
• Her düzeyde vatandaşın yönetime katılımının sağlanması,
• Kurumlar arası bilgi alışverişinin sağlanarak iş ve veri yinelenmesinin önlenmesi,
• Kamunun hizmet verdiği vatandaşların yaşamlarının kolaylaştırılması,
• Karar vericilerin bilgiye dayalı karar verme süreçlerinin geliştirilmesi ve hızlandırılması.

• Zamandan kazanç, maliyetlerin düşmesi ve verimliliğin artarak ekonomik gelişmenin
desteklenmesi ve hayat kalitesinin artması.
• Sistemin elektronikleşmesiyle insan hatalarının ve beklemelerin en aza indirgenmesi.
• Hem devlet hem de vatandaş açısından karar alma hızını artması

1990’lı yılların sonlarına doğru teknolojideki gelişmelerle beraber kamu kurumları kurum içi işlemlerinde intranet adı verilen küçük çaplı internet veya iç ağ olarak tanımlanabilecek bir iletişim sistemi kullanmaya başladılar. Bu mevcut kurum içi işlemleri hızlandırdı. Bu sistemin temel oluşturulma amaçları, kuruluş bünyesinde bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktı. İntranet'ler, kurum içi telekonferans uygulamalarında ve farklı birimlerdeki kişilerin bir araya gelebildiği iş gruplarının
oluşturulmasında da kullanıldılar.

Kanada ve Singapur’da ise e-Devlet çalışmalarını bu amaçla kurulmuş olan enstitü ve kurumlar yönlendirmektedir.

Türkiye’nin internet ile tanıştığı tarih 1993’tür. On yıl içerisinde toplam nüfusun %8’i (6 milyon kişi)internet kullanıcısı konumuna erişmiştir. Günümüzde (2018) ise bu rakam %67'ye ulaşarak (54 milyon kişi) Türkiye’yi internet kullanımında dünyada 12. Avrupa’da ise 4. sıraya yükseltmiştir.

Bilindiği üzere, geleneksel ithalat ve ihracat süreçleri, masa başında dış pazarların araştırılmasıyla başlasa da takip eden süreçlerde zaman ve masraf gerektiren yazışmalara dönüşür. Bir de bu sürecin üstüne firma ziyaretlerinin eklenmesi, tanıtım gezilerinin yapılması, örnek ürünlerin gidiş gelişi, fuar etkinliklerine katılımların gerekliliği ilâve edildiğinde dış ticaret süreçleri uzun ve maliyetli bir hal alır.

• Türkiye Büyük Millet Meclisi (http://www.tbmm.gov.tr)
Dış Ticaret sektörü ile yakın ilişkisi olanlara örnek olarak:
Hazine ve Maliye Bakanlığı (http://www.hazine.gov.tr)
• Tüm Bakanlıklar:

Dış Ticaret sektörü ile yakın ilişkisi olanlar:
• Ticaret Bakanlığı (https://www.ticaret.gov.tr/)
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (www.maliye.gov.tr)
Belediyeler
Diğer Kamu kurum ve kuruluşları (Örnek olarak):
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (www.tcmb.gov.tr)
• Kamu İhale Kurumu (www.ihale.gov.tr)

İlgili portalın kurulması, işletilmesi ve yönetilmesi görevi adına Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.

Kişilerin portala ulaşması ve işlem yapabilmeleri PTT şubelerinden 2 TL karşılığı alacakları şifre ile gerçekleşmektedir. Ayrıca bazı uygulamalarda e-imza veya m-imza (mobil imza) ile kullanıcı girişi yapılabilmektedir.

• Adalet bakanlığı (dava dosyası sorgulama)
• Dışişleri Bakanlığı (uluslararası kuruluşların temsilciliklerinin adresleri, Türkiye’nin yurt dışı temsilciliklerinin adresleri ve gerekli bazı bilgiler)

• Gelir İdaresi Başkanlığı (e-vergi levhası sorgulama)
• Ticaret Bakanlığı (çeşitli tüketici işlemleri)
• İçişleri Bakanlığı (e-içişleri projesi ve çeşitli evrak takip işlemleri)
• KOSGEB (işlete durum sorgulama)
• Sosyal Güvenlik Kurumu SGK (çeşitli personel işlemleri)
• T.C. Merkez Bankası (günlük döviz kurları)
• Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (araç muayene işlemleri, denetim işlemleri, yurt içi yurt dışı lojistik firmaları sorgulama)

Çok geniş kapsamı olan bu bölümde ağırlıklı olarak vatandaşlara yönelik aile, sağlık, eğitim vb. konular yer almaktadır. Ancak bu bölümde iş hayatına yönelik bazı bilgilendirmelere de yer verilmektedir. Örnek olarak; istihdam hizmetleri, sosyal güvenlik uygulamaları ve ticari hayat hakkında bilgilendirmelerdir. Ticaret kapsamı altında dış ticaret konularına da ayrıntılı olarak değinilmektedir.

• E-devlet Şifresi,
• Mobil İmza,
• Elektronik İmza,
• T.C. Kimlik Kartı uygulamalarıdır.

"Dış Ticaret" kategorisi başlığı altında, başta ihracat ve ithalat olmak üzere girişimcilerin dış ticarette uyması gereken kuralları, yerine getirmekle yükümlü oldukları sorumlulukları, ödemekle yükümlü oldukları çeşitli vergi, resim ve harçları içermektedir. Ayrıca dâhilde ve hariçte işleme rejimi, gümrük işlemleri, serbest ticaret anlaşmaları gibi konulara ait bilgilere buradan erişilebilmektedir.

• Nasıl İhracatçı Olunur
• İhracat Yapmak İstiyorum
• İhracat Prosedürleri
• İhracatta Pratik Bilgiler
• Dış Ticaret Belgeleri
• Ticari Bilgi Hizmetleri
• Sorularla Dış Ticaret
• E-Dergiler

Bölümde öncelikle ihracatı yasaklı veya ön izne bağlı olan mallar tanımlanmakta, çeşitli ihracat kontrol uygulamalarından bahsedilmektedir. Kamu kurumlarının konu ile ilgili çıkarttıkları tebliğlere ve mevzuatlara yönlendirmeler yapılmaktadır.Bölümde ihracatçı birliklerinin de tanımı yapılmakta ihracatçı sıfatının kazanılması için İhracatçı Birliklerine üyeliğin zorunluluğundan ve gerekli prosedüründen bahsedilmektedir. Bu konu üzerine takip eden bölümde e-birlik uygulamasından bahsedilmektedir. Bahsi geçen e-birlik uygulaması; İhracatçı birlikleri Genel Sekreterliği tarafından online etkileşimli ağ uygulamaları üzerinden bilgi alışverişi yapmak suretiyle üyelerin Genel Sekreterliklerle olan işlemlerinde maksimum kolaylık ve çabukluk sağlanmasını hedefleyen bir uygulamadır. Uygulama sayesinde baştabeyanname onayı olmak üzere pek çok prosedür işlemi kolaylıkla halledilebilmektedir.

• Yurt İçi Fuar Destekleri
• İhracata Yönelik Devlet Yardımları
• Yurt Dışı Fuar Destekleri
• Ar-Ge Destekleri
• Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
• Teknik Müşavirlik Firmalarının Yurt Dışındaki Faaliyetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları
• Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği
• Türk Ürünlerinin Yurt Dışında Markalaşması
• Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi
• Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi
• İstihdam Yardımı
• Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Desteği
• Avukatlık Danışmanlık Hizmeti Desteği
• Tasarım Desteği

Ülkemizin önemli bir döviz kaynağı da yurt dışında yapılan müteahhitlik hizmetleridir. Burada kısa bir bilgi ile ilgili sitelere yönlendirmeler yapılmaktadır.
• Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri

Bilindik pazarlardaki yoğun rekabete, artık sıkça rastlanan küresel ekonomik krizlerin daraltıcı etkisi de eklenince ülkemiz ihracatçıları için yeni pazarlar aramak kaçınılmaz bir hale gelmiştir. Bu noktada devletin görevlerinden biri de ihracatçılarımızı alternatif yeni pazarlara yönlendirmektir. Bu amaçlar doğrultusunda “Pazara Giriş Komitesi” adı altında bir yapılanma oluşturulmuştur. Bu sayede ülke odaklı çalışma stratejisi paralelinde, gerek ülkemizin ihracatında gerekse dünya ithalatında öne çıkan pazarlar düzenli olarak izlenmektedir.

Mevzuat bilgi sisteminin alt başlıkları aşağıdaki gibidir:
• Kanunlar Fihristi,
• Kanunlar,
• Kanun Hükmünde Kararnameler,
• Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri,
• Tüzükler,
• Cumhurbaşkanı Kararları,
• Yönetmelikler,
• Tebliğler,
• Cumhurbaşkanlığı Genelgeleri,
• Mülga Kanunlar.

EKAP ise Elektronik Kamu Alımları Platformunun kısaltılmışı olup Kamu İhale Kurumunun kendi sitesi üzerinden ulaşılabilen bir elektronik ortamdır. Kamu İhale Kurumu ve daha birçok kamu kurum ve kuruluşu tarafından elektronik ortamda yayınlanan ilanlı ve ilansız ihale duyurularına ve şartnamelerine erişimi hedefleyen EKAP, kısaca ihale takip sistemi olarak da bilinmektedir. ekap.com.tr adresinden
yayın yapan EKAP, Kamu İhale Kurumu ile aynı içeriği paylaşmakla birlikte, EKAP ve diğer kurumlarca yayınlanan ihalelerin daha hızlı, kolay ve etkili bir şekilde kullanıcılara ulaştırılmasını sağlamaktadır.