BİLGE Sistemi I: Özet Beyan, Transit Beyan

Gümrük işlemlerindeki bu yoğunluk dolayısıyla ihracat ve ithalatın gerçekleştirilmesinde gecikmeler meydana gelmiş ve bundan ticaret hacmi olumsuz etkilenmiştir. Bu gecikmelerin ekonomiler üzerinde az ya da çok muhakkak farklı açılardan olumsuz etkileri olmuştur/olacaktır (ürünlerin bozulması, fiyatların artması,
ödemelerin aksaması, sigorta ödeneklerinin artması, ticaret hacminin düşmesi dolayısıyla döviz gelirlerinin azalması, döviz kurlarının dalgalanması, üreticinin üretimlerinin karşılığını alamamaları dolayısıyla zarara uğramaları, gelirlerin düşmesi gibi...)

Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri

BİLGE Sistemi’nin oluşturulması süreci AB’nin ortak tarife ve ticaret mevzuatının derlenmiş, özgün ve yeknesak bir şekilde kodlanmış hali olan TARIC otomasyon sistemine dayanmaktadır. 1 Aralık 1996’da Türkiye – AB gümrük birliğinin oluşturulmasıyla AB Komisyonu Türkiye’ye TARIC Sistemi’ne uyuma yönelik olarak çalışmaların yapılması yönünde tavsiyede bulunmuştur. Bu kapsamda karşılıklı ziyareteler gerçekleştirilerek ihtiyaç tespiti ile birlikte uyum için gerekli düzenlemeler tartışılmıştır.

• Gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi, hızlandırılması ve işlemlerde bilgi işlem teknolojilerinin
kullanılması,
• Modern bir gümrük mevzuatı oluşturulması,
• Gümrük mevzuatının yeknesak olarak uygulanması,
• Dış ticaret erbabına daha iyi hizmet sağlanması

• Fiziksel kontrollerin azaltılarak eşyanın tesliminden sonra yapılacak kontrollerin artırılması,
• Daha hızlı ve doğru alınacak dış ticaret istatistiklerinin, karar vericilere, bilgisayar ortamında
ulaştırılması,
• Elektronik Veri Değişimi (EDI) adı verilen proje uygulamasıyla, ithalatçı, ihracatçı ve gümrük
komisyoncuları ile taşıma şirketlerinin gümrük beyanlarını elektronik ortamda gümrük
bilgisayar sistemine göndermelerinin sağlanması.

Amerika Birleşik Devletleri: Gümrük idarelerinde yürütülen özet beyan ve detaylı beyan konusu işlemler ACS (The Automated Commercial System) adlı program üzerinden yürütülmekte ve CIA, FBI gibi kuruluşların bilgisayar sistemleri ile de entegre şekilde sistemler arasında bilgi transferi yapılmaktadır. ACS, ABD'ye ithal edilen tüm ticari mallar, kontrol etmek, izlemek ve işlemek için ABD Gümrük Servisi tarafından kullanılan bir sistemdir. ACS, mal işleme kolaylaştırırken, maliyetleri ve gümrük ve ticaret işlemlerinde kullanılacak evrak gereksinimlerini azaltmaktadır. ABD’de kullanılan ACS’nin yanı sıra İhracat Otomasyon Sistemi (The Automated Export System – AES) Manifesto Otomasyon Sistemi (Automated Manifest Systems – AMS) gibi otomasyon sistemleri de kullanılmaktadır.

BİLGE’nin revize edilmesi ile CCN/CSI (Ortak İletişim Ağı ve Arayüz Bağlantısı) sistemleri, NCTS (Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi), Entegre Tarife Sistemi-ITMS (öncelikle TARIC) ve diğer tarifeyle ilgili sistemlerle bağlantı oluşturulması amaçlamıştır. ITMS kapsamında, bilgisayarlı gümrük etkinlikleri BİLGE sisteminin analizi yapılarak Entegre Tarife Sistemi ITMS uyumu ve entegrasyonu için ön çalışma tamamlanmış ve T.C. Ticaret Bakanlığı’nın Bilgi Teknolojisi(IT) stratejisini oluşturan aynı zamanda bilgisayar sistem alt yapısı ve AB ile yürütülecek IT projelerine esas oluşturacak Bilişim Stratejisi hazırlanmıştır. ITMS’nin mevzuat yönünden analizine ilişkin Twinning Light 18 Temmuz 2007 tarihinde tamamlanmıştır.

• Modül 1: TARIC: Avrupa Toplulukları Entegre Tarifesi
• Modül 2: TQS: Tarife Kotaları ve Gözetim Sistemi
• Modül 3: ISPP: İşlem Prosedürleri Bilgi Sistemi
• Modül 4: Risk Analizi
• Modül 5: SMS: Mühür Örnekleri Yönetim Sistemi
• Modül 6: EBTI: Avrupa Bağlayıcı Tarife Bilgisi

• TIR Transit Takibi,
• Dış Ticaret İstatistikleri,
• Konteyner Takibi,
• Yolcu İşlemleri,
• Kaçak Bilgi Bankası,
• Konteyner Takibi
• Veri Ambarı

• Gümrük mevzuatı ve rejimleri doğrultusunda gümrük işlemlerinin hızlı, doğru ve zamanında
uygulanması,
• Gümrük işlemlerini daha hızlı gerçekleştirerek ihracatçıların rekabet gücünün artırılması,
• Personelin daha etkin kullanılarak verimliliklerinin artırılması,
• Dış ticaret istatistiklerinin daha hızlı, doğru ve güvenli olarak üretilmesi,
• Daha etkili vergi tahsilatı,
• Seçici, ancak daha etkili gümrük kontrolünü sağlanması.

Kırmızı Hat: Fiziki muayeneye ve belge kontrolüne tabi tutulacak eşyaları ifade etmektedir?

Bilge sistemine kayıtlı olması gereken belge sayısı 126 ile sınırlandırılmıştır. Dış ticaret yapan firmaların ya da temsilcilerinin dış ticarete konu olan mal ve hizmetlerle ilgili gümrük işlemlerini BİLGE Sistemi dahilinde gerçekleştirebilmeleri için BİLGE Kullanıcı Kodu (8 karakterli) ve Şifresine (8 karakterli) ihtiyaçları vardır. Sistemi kullanacak ilgililerin BİLGE Kullanıcı Kodu ve Şifresi’ni edinmek üzere gümrük idarelerine başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Yükümlüler artık gümrük idarelerinden elde ettikleri bu kod ve şifreyi BİLGE Sistemine her girişlerinde kullanmalarıngerekmektedir. İlgililerin gümrük işlemlerindeki temsil durumlarına göre kullanıcı kod ve şifrelerinin verilme koşulları vardır.

Yükümlüler BİLGE Sistemi içerisinde bunlardan sadece ÖB, TCGB ve ÖBTC modülünü görebilmekte ve işlem yapabilmektedirler. Diğer modüller ise gümrük idareleri tarafından gümrükleme sürecinde görev alan görevlilere sorumlulukları çerçevesinde tanımlanarak kullanım izni verilmektedir. Örneğin; taşıyıcı kimliği ile kullanıcı kodu ve şifre alan yükümlü TCGB Modülü’nü kullanamaz; Benzer şekilde muayene memuru kimliği ile kod ve şifre almış görevli özet beyan yaratamaz.

Yeşil Renk: Doldurulması zorunlu olan alanlardır. Bu alanlar doldurulmaz ise bu durumda yükümlü işlemlerine onay alamayacak ve devamındaki işlemleri gerçekleştiremeyecektir. Yeşil alanlar eksiksiz doldurulduğunda onay butonu (ü) kullanılabilecek, yani işlem söz konusu pencere için tamamlanacaktır.

Özet Beyan, Türkiye Gümrük Bölgesine kara, deniz, demiryolu ve havayolu ile giren eşyanın emniyet ve güvenlik yönlerinden risk analizine tabi tutulması amacıyla, eşya giriş gümrük idaresine varmadan önce elektronik yolla verilen ve taşıt aracı ile eşyaya ilişkin genel bilgilerin yer aldığı beyandır.

BM Tehlikeli eşya kodu: Eşyanın Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen tehlikeli eşya listesinde bulunması halinde bu listedeki kod girilir.

Belge,sorumlu,taşıma,referans,diğer

BİLGE Sistemi içinde beyan bilgilerinin girildiği bölümler (kutular) arasında geçişlerde bölüme (kutuya) bilgi girilirken mause ile tıklanıp bilgi girilebileceği gibi, bir kutudan diğer kutuya geçişte klavyeden “Q” harfinin hemen solundaki Tab Tuşu (®ç) kullanılarak da bilgi girişi yapılabilir.

Taşıma senedi,ilgili,statü,açıklama

BİLGE Sistemi içinde beyan bilgilerinin girildiği bazı bölümlerin (kutuların) hemen sağında “…” simgesi yer almaktadır. Bu simge buraya girilecek verilerin daha önce gümrük idaresince tanımlanmış olduğunu ve tanımlanmamış bilgilerin girilemeyeceğini gösterir. Örneğin, “…” simgeli bölümlere yanlış bilgi girildiğinde kutucuklar “kırmızı” renk alacak ve doğru bilgi girilmediği müddetçe işleme devam edilemeyecektir. Doğru bilgi girmede en kolay yol “…” simge butonuna tıklayıp
yardım almaktır.

Gümrük idareleri, transit rejimine tabi tutulan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde;
• Yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye,
• Yabancı bir ülkeden Türkiye’ye,
• Türkiye’den yabancı bir ülkeye,
• Bir iç gümrük idaresinden diğer bir iç gümrük idaresine taşınmasına izin verir.

T1 Rejimi (Dış transit): AB dışı eşyanın transitinde veya Ortak Tarım Politikası
çerçevesinde geri ödemeden faydalanan eşyanın AB’nden ihracı veya bir EFTA
ülkesine transitinde T1 rejimi uygulanır.
• T2 Rejimi (İç Transit): AB eşyasının bir EFTA ülkesine ya da bir EFTA ülkesi
üzerinden geçerek başka bir AB ülkesine transitinde T2 rejimi uygulanır. AB
eşyasının San Marino veya Andora’ya/dan transitinde de T2 rejimi uygulanır.
• T2F Rejimi (İç Transit): AB eşyasının AB’nin Özel Topraklarına veya bu
topraklardan AB’ne yapılan transitte T2F rejimi uygulanır.