DIŞ TİCARETE GİRİŞ

Mod 2 / Yurtdışında Tüketim: Hizmeti tüke­tenlerin hizmeti almak için başka bir ülkeye gitme­si veya kişilerin mülkiyetindeki bir unsurun başka bir ülkeye gönderilmesi durumudur. Bu kapsamda yabancı uyruklu öğrencilerin Türkiye’de üniversi­te eğitimi almaları veya Türkiye’deki bir geminin bakım ve tamir için Almanya’ya gönderilmesi gibi hizmetler yer almaktadır.

Mod 1 / Sınır Ötesi Ticaret: Hizmeti sunan ve hizmetten yararlanan kişilerin ülke sınırları dı­şına çıkmadan gerçekleştirdikleri hizmet alışverişi­dir. Burada ülkeler arasında hareket eden hizmetin kendisidir. Sınır ötesi ticaret kapsamında uzaktan online eğitim, yazılım satışı, e-posta ve telefon gibi teknolojilerle verilen hukuki ve mali danışmanlık hizmeti, çağrı merkezi hizmetleri vb. gibi hizmetler bulunmaktadır.

Aracı aktörler, ihracatçı ve ithalatçı ile anlaşmış oldukları bir bedel üzerinden onlara bankacılık, nakli­ye, sigorta vb. gibi hizmetler sunmaktadırlar.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, ihracat, ithalat ve dış ticarete ilişkin anlaşmaların hazırlanması, stan­dartların geliştirilmesi ve uygulanmasını sağlayan bakanlıktır.

İşlem riski, döviz kurlarında beklenmeyen değişiklikler (dalgalanmalar) nedeniyle ticari firmaların gelecekte oluşacak nakit giriş veya çıkışlarında (varlık ve yükümlülüklerinde) ortaya çıkan kayıp ve kazanç ihtimalini ifade etmektedir.

Dış ticareti açıklamaya yönelik geleneksel teoriler Mutlak Üstünlük Teorisi, Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi ve Faktör Donatımı Teorisi’dir. Söz konusu teoriler gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında yapılan ticareti açıklamaktadır. Modern (yeni) dış ticaret teorileri ise Nitelikli İş-gücü Teoremi, Teknoloji Açığı Teoremi, Ürün Dönemleri Hipotezi, Tercihlerde Benzerlik Hipotezi, Ölçek Ekonomileri Teoremi ve Monopolcü (Eksik) Rekabet Teorisi’dir. Söz konusu teoriler gelişmiş ülkeler arasında yapılan ticareti açıklamaktadır.

Klasik dış ticaret teorilerine göre dış ticaretin temel nedeni fiyat/maliyet farklılıklarıdır. Bu durum faktör donanımları birbirine benzemeyen gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklı malların, farklı fiyatları olduğu için ticaret yapıldığını göstermektedir. Farklı mal ticareti kapsamında örneğin gelişmekte olan ülke emek yoğun tekstil ürünü (kumaş) ihraç etmekte ve karşılığında gelişmiş ülkenin sermaye yoğun sanayi ürününü (otomobil) ithal etmektedir.

Proforma Fatura, ihracatçının sipariş sırasında ithalatçıya gönderdiği (sözleşme yapılmadığında sözleşme yerine geçen) teklif niteliğindeki ön fa­turadır.

Ticari belgeler kapsamında; proforma fatura, ticari fatura, navlun faturası, konsolosluk faturası, çeki listesi, gemi ölçüm raporu, koli belgesi, kont­rol (gözetim)/uygunluk belgesi ve imalatçı analiz belgesi yer almaktadır.

Poliçe, ithalatçı ile ihracatçının aralarında anlaştıkları mal bedelinin belirli bir tarihte ihracatçıya ödenmesi için ithalatçının anlaşmalı olduğu bankaya vermiş olduğu bir ödeme emridir.

İnsan ihtiyaçlarını karşılama özelliğine sahip mal ve hizmetlerin ülkeler arasında alım satımını içeren işlemlere dış ticaret denilmektedir

Dış ticarete konu olan mallar, genellikle tüketim malları, hammadde ve ara mallar ile yatırım (sermaye) malları şeklinde ele alınmaktadır. Tüketicinin ihtiyaçlarını doğrudan karşılayan yiyecek, giyecek vb. gibi her türlü nihai mala tüketim malı denilmektedir. Doğadan elde edildikten sonra işleme tabi tutulmayan ve şekil değişikliğine uğratılmayan hammaddeler, işlemden geçirildikten sonra ara mala dönüşmekte ve nihai mal (son ürün) üretiminde kullanılmaktadır. Örneğin; buğdayun-ekmek, ağaç-kereste-mobilya vb. gibi. Yatırım (sermaye) malları ise insan ihtiyaçlarını karşılayan malların üretiminde kullanılan makine-teçhizat gibi üretken mallardır. Bir mal kullanım şekline göre yatırım ya da tüketim malı niteliğine sahip olabilir. Örneğin; un evde kullanıldığında tüketim malı, bisküvi fabrikasında kullanıldığında üretim malı konumundadır.

Sınır Ötesi Ticaret: Hizmeti sunan ve hizmetten yararlanan kişilerin ülke sınırları dışına çıkmadan gerçekleştirdikleri hizmet alışverişidir. Burada ülkeler arasında hareket eden hizmetin kendisidir. Sınır ötesi ticaret kapsamında uzaktan online eğitim, yazılım satışı, e-posta ve telefon gibi teknolojilerle verilen hukuki ve mali danışmanlık hizmeti, çağrı merkezi hizmetleri vb. gibi hizmetler bulunmaktadır.

Dış ticaret aktörleri;

Temel aktörler

Aracı aktörler

Diğer aktörler

İşlem riski, döviz kurlarında beklenmeyen değişiklikler (dalgalanmalar) nedeniyle ticari firmaların gelecekte oluşacak nakit giriş veya çıkışlarında (varlık ve yükümlülüklerinde) ortaya çıkan kayıp ve kazanç ihtimalini ifade etmektedir. İşlem riski, döviz üzerinden yapılan vadeli alım-satım, dövize dayalı borçlanma ve borç verme gibi işlemlerin yapılması durumunda ortaya çıkmaktadır

Dış ticaret teorileri bağlamında ülkelerin dış ticaret yapmalarının nedenlerindendir?

Dış ticaretin avantajları;

Dış Ticaretin Dezavantajları;

Ticari belgeler kapsamında;

Menşe Şahadetnamesi, dış ticarete konu olan bir malın hangi ülke sınırları içerisinde üretildiğini gösteren belgedir. Malı üreten firma tarafından hazırlanan bu belgenin ticaret odalarına onaylatılması gerekmektedir.