DIŞ TİCARETE GİRİŞ

İnsan ihtiyaçlarını karşılama özelliğine sahip mal ve hizmetlerin ülkeler arasında alım satımını içeren işlemlere dış ticaret denilmektedir.

[İthalat + İhracat] şeklinde ifade edilebilen dış ticaret hacmi, ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH)’larına veya başka makroekonomik göstergelere oranlanarak ticari dışa açıklık, ithalata bağımlılık vb. gibi temel kavramların hesaplanmasına olanak sağlamaktadır.

Yurt dışından satın alınan mal ve hizmetlerin ithalatının kısılarak ve/veya yasaklanarak yurt içinde üretilmesine ithal ikameci üretim denilmektedir.

İç denge bir ekonomide işsizlik ve enflasyonun çok düşük düzeyde olmasını ifade etmektedir.

Ödemeler bilançosunda açık ve fazla olmamasını (dengede olmasını) ifade etmektedir.

Ticari ilişkiler, ülkeler arasında karşılıklı bağımlılık ve ekonomik dönüşüm/benzeşme yaratmakta ve küreselleşen dünya ekonomisinde rekabet artışına yol açmaktadır.

Sınır Ötesi Ticaret:  Hizmeti sunan ve hizmetten yararlanan kişilerin ülke sınırları dışına çıkmadan gerçekleştirdikleri hizmet alışverişidir

endekslerle

Nakliyeciler, ihracatçılardan aldıkları malları ithalatçılara doğrudan veya transit olarak ulaştırmak için

Bir ülkenin ihraç ettiği mal miktarı değişmezken daha fazla döviz geliri elde edilmişse, bu durumda ihraç mallarının fiyatları artmış demektir.

Gelecekte ortaya çıkması beklenen, ancak meydana gelip gelmeyeceği kesin olarak bilinmeyen potansiyel sorun, tehdit ve tehlikelere risk denilmektedir.

Katma değer bir firmanın ürettiği malın değeri ile o malın üretiminde kullandığı girdilerin değeri arasındaki farktır.

Tüketicinin ihtiyaçlarını doğrudan karşılayan yiyecek, giyecek vb. gibi her türlü nihai mala tüketim malı denilmektedir. Doğadan elde edildikten sonra işleme tabi tutulmayan ve şekil değişikliğine uğratılmayan hammaddeler, işlemden geçirildikten sonra ara mala dönüşmekte ve nihai mal (son ürün) üretiminde kullanılmaktadır. Örneğin; buğday-un-ekmek, ağaç-kereste-mobilya vb. gibi. Yatırım (sermaye) malları ise insan ihtiyaçlarını karşılayan malların üretiminde kullanılan makine-teçhizat gibi üretken mallardır.

Hizmeti sunan ve hizmetten yararlanan kişilerin ülke sınırları dışına çıkmadan gerçekleştirdikleri hizmet alışverişidir. Burada ülkeler arasında hareket eden hizmetin kendisidir. Sınır ötesi ticaret kapsamında uzaktan online eğitim, yazılım satışı, e-posta ve telefon gibi teknolojilerle verilen hukuki ve mali danışmanlık hizmeti, çağrı merkezi hizmetleri vb. gibi hizmetler bulunmaktadır.

Eğer ithalat ihracattan fazla ise “dış ticaret açığı”; ihracat ithalattan fazla ise “dış ticaret fazlası” şeklinde dış ticaret dengesizliği ortaya çıkmaktadır. Bir ülkenin dış ticaret açığı vermesi o ülkenin uluslararası ödeme gücünün zayıfladığının göstergesidir. Bu durumda toplam talep azalarak ulusal gelirin ve istihdam düzeyinin düşmesine yol açabilmektedir.

Sigorta şirketleri aracı aktördür.

Finansal Risk: İthalatçı ülkedeki döviz sıkıntısı, kambiyo denetimi, ülke paraları arasında değişim sorunlarının olması ya da hükûmet kararı ile yurtdışı ödemelerin durdurulması, moratoryum, borcun inkârı gibi nedenlerle ithalatçının ihracatçıya ödeme yapamaması olasılığını ifade etmektedir.

Hem iç hem de dış ticarette ticari işlem süreç aşamalarının (alıcı/satıcı, mal-hizmet, pazar vb. belirleme) takibi ve mal/tüketici/fiyat çeşitlendirmesi çalışmalarının dikkatli bir şekilde yerine getirilmesi iç ve dış ticaret arasındaki temel benzerlikler içinde yer alır.

Ekonomik gelişmişlik farklılıkları ülkeleri dış ticarete yönlendiren temel faktörlerden biridir. Diğer maddeler ülkeler arası fiyat farklılıklarının temel nedenleridir.

Spekülatif Ataklar dış ticaretin dezavantajlarından biridir.  Bir ülkede sınırlı miktarda üretilen bir malın döviz geliri elde etmek için ihraç edilmesi, yurt içinde monopolcü eğilimlerin artmasına ve malların depolanmasına yol açabilir. Bu durum mal kıtlığına yol açarak tüketicilerin kalitesiz mallara yüksek fiyat ödemelerine ve enflasyona neden olabilir.