Dış Ticareti Yeniden Ele Almak

İnsan ihtiyaçlarını karşılama özelliğine
sahip mal ve hizmetlerin ülkeler arasında
alım satımını içeren işlemlere dış ticaret
denilmektedir.

Yurtdışından satın alınan mal ve hizmetlerin
ithalatının kısılarak ve/veya yasaklanarak
yurt içinde üretilmesine ithal ikameci
üretim denilmektedir

İç denge bir ekonomide işsizlik ve enflasyonun
çok düşük düzeyde olmasını; dış
denge ise ödemeler bilançosunda açık ve
fazla olmamasını (dengede olmasını) ifade
etmektedir.

Tüketicinin ihtiyaçlarını doğrudan karşılayan yiyecek,
giyecek vb. gibi her türlü nihai mala tüketim
malı denilmektedir.

İnsan ihtiyaçlarını doğrudan ya da dolaylı olarak
karşılama özelliğine sahip ve bu amaçla kullanılmaya
hazır olan fiziksel varlıklara mal denilmektedir.

Yatırım (sermaye) malları ise insan ihtiyaçlarını karşılayan malların üretiminde kullanılan makine-teçhizat gibi üretken mallardır.

İnsan ihtiyaçlarını doğrudan ya da dolaylı olarak
karşılama özelliğine sahip olmasına rağmen fiziki
varlığı olmayan, üretim ve tüketimi aynı yerde ve
birlikte gerçekleştirilen, elle tutulamayan ve saklanamayan nitelikteki faaliyetlere hizmet denilmektedir.

İthalat ile ihracatın birbirine eşit olması durumunda
dış ticaret dengesi sağlanmaktadır.

İthalatın ihracattan fazla olması durumuna dış ticaret açığı denir.

İhracatın ithalattan fazla olması durumuna dış ticaret fazlası denir.

İhracatçı (satıcı), ülke içindeki mal ve hizmeti ülke sınırları dışına çıkararak yurt dışına satan, gerçek
veya tüzel şahıstır. İthalatçı (alıcı), ihracatçı ile yaptığı sözleşmeye uygun olarak mal ve hizmeti satın alarak
bedelini ihracatçıya ödeyen gerçek veya tüzel şahıstır.

Dış ticarette aracı aktörler ihracatçının bankası, ithalatçının bankası, nakliyeciler ve sigorta şirketleridir.

Dış ticarette diğer aktörler, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, İhracatçı Birlikleri, Ticaret ve Sanayi Odaları, Gözetim firmalarıdır.

Gelecekte ortaya çıkması beklenen, ancak
meydana gelip gelmeyeceği kesin olarak
bilinmeyen potansiyel sorun, tehdit ve
tehlikelere risk denilmektedir.

Dış ticaret sürecine katılan temel
ve aracı aktörlerden ve/veya dış ticaret işlemlerinden
kaynaklanan doğal sorunlardır. Konu dış ticaretin
temel aktörleri açısından ele alınacak olursa,
mal ve hizmet ihracatçının sorumluluğundaki teslim
ve yükleme noktasında iken ortaya çıkabilecek
her türlü riskten ihracatçı, teslim noktasından sonraki
zararlarda ise ithalatçı firmanın sorumlu olduğu
görülmektedir.

Mal ve hizmeti ülke sınırları dışına göndermiş, ancak bedelini belli bir süre sonra almak durumunda olan ihracatçı ya da mal ve hizmeti almış, ancak ödemesini belli bir süre sonra yapacak olan ithalatçı ülke para birimleri arasındaki döviz kurunda beklenmeyen bir değişimden dolayı maddi zarara uğrama olasılığını ifade etmektedir.

İthalatçı ülkedeki döviz sıkıntısı,
kambiyo denetimi, ülke paraları arasında değişim
sorunlarının olması ya da hükûmet kararı ile
yurtdışı ödemelerin durdurulması, moratoryum,
borcun inkârı gibi nedenlerle ithalatçının ihracatçıya
ödeme yapamaması olasılığını ifade etmektedir

Dış ticaret yapan ülkelerin hükûmet ya da kanuni düzenlemeleri ile ilgili politik değişmelerden doğan borç ödeyememe ihtimalidir. Savaşlar, terörizm, iç ayaklanmalar, ideolojik farklılıklar, grevler, yabancı varlıklara el konulması, darbeler vb. durumlar politik değişimlere yol açabilmektedir.

Katma Değer: Bir firmanın ürettiği malın
değeri ile o malın üretiminde kullandığı girdilerin
değeri arasındaki farktır. Piyasa fiyatı 20
TL olan bir bisküvinin üretiminde 10 TL’lik
un, yumurta vb. gibi girdi kullanılmışsa katma
değer (20 TL - 10 TL =) 10 TL’dir.

Farklılaştırılmış Mal: Teknoloji ve sermaye
gibi aynı/benzer girdiler kullanılarak üretilen,
tüketim esnasında birbiri yerine ikame edilebilen/
kullanılabilen mallardır. Örneğin; sıvı,
konsantre veya kapsül hâline getirilmiş toz
deterjan gibi.