DIŞ TİCARETE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 6

Ülkelerin ihraç ya da ithal ettikleri mallar bazında yoğunlaşmanın ölçülmesi için başvurulan en yaygın yöntemlerden biri, ülkenin ihracatındaki ya da ithalatındaki yoğunlaşma düzeyini veren Gini Hirschman Endeksi Katsayısıdır.

Finansal Derinleşme: Finansal sistemde meydana gelen inovatif gelişmelerin, finansal hizmet ve araçlardaki çeşitliliğin artışıdır.

Finansal derinleşme, finansal deregülasyon sonucunda finansal aracı kurumların sayısında meydana gelen artış sonucu, finansal sektörde yaratılan fonların reel sektöre aktarılma oranını gösterir.

Altyapı Yatırımları: Üretime temel olacak enerji, ulaştırma, sulama gibi alanlarda yapılan işler, büyük ve gideri çok yatırımlardır.

Kurumsal Yapı: Ekonominin ve piyasaların işleyişini düzenlemek amacıyla mülkiyet hakları, makroekonomik istikrar, sosyal güvenlik ve anlaşmazlıkların çözümü için oluşturulmuş kurumlar ile düzenleyici ve denetleyici kurumlardan oluşan organizasyonlar, kurallar ve uygulamalar bütünüdür.

Bir ülke için dış ticarette çeşitlendirmenin sağladığı yararlar şu şekilde ifade edilebilir:
- Hızlı ekonomik büyüme gerçekleştirilir.
- Geleneksel üretim teknikleri yerine, yeni üretim tekniklerinin ortaya konması ile verimlilik ve sermaye stoku artışı sağlanır.
- Yeni endüstriler ortaya çıkar ve mevcut sektörler genişler.
- Üretim artışı çıktı düzeyine önemli katkı sağlar.

- Ekonominin sahip olduğu kaynakların daha etkin ve daha verimli kullanımını sağlar.

Merkantilizm'de ana amaç, hazinenin altın ve gümüş gibi değerli maden stokunu arttırarak ödemeler bilançosunun fazla vermesini sağlamaktır. Bu doğrultuda ithal ikameci üretim yapısı ve dış ticaret kısıtlamaları ile hem ulusal refahın artacağı hem de ulusal güvenliğin sağlanacağı düşünülmüştür. İç pazardaki ürün çeşidini arttırmak için ithalat yapmak bu politikalar ile çelişen bir durum yaratır. Doğru cevap D seçeneğidir.

1973 yılında yaşanan petrol krizi sonucunda enerji fiyatlarında çok yüksek artışlar görülmüştür. İkinci dünya savaşı sonrasında başlayan büyüme zaman içinde yavaşlayarak durgunluk içinde enflasyonun yaşanmasına neden olmuştur. Bu dönemde ekonomik zorluk yaşamaya başlayan ABD altına dayalı para sistemini terk etmiştir. Batı ekonomileri belirtilen olumsuzluklar ile başa çıkmaya çalışırken Japonya devlet destekli ekonomi ve tam zamanında üretim modelinde başarılı olup ABD ve AB ülkeleri karşısında rekabet gücünü arttırmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

İki dünya savaşının yaşandığı 1914-1944 arası dönemde korumacılık, İkinci Dünya Savaşı'ndan 1970'lere kadar serbest ticaret, 1970'lerde başlayan ekonomik kriz sonucunda yeni korumacılık, küreselleşme etkisinin arttığı 1980-2000 arasındaki dönemde serbest ticaret, 2008 finans krizi sonrasında ise yeni korumacılık eğilimleri etkili olmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Dünya Ticaret Örgütü’nün temel amacı dış ticaretin önündeki engelleri kaldırmaktır bununla birlikte DTÖ ülkeler arasındaki ticari anlaşmazlıklarına çözüm arama ve çok taraflı ticaret sistemini bütünleştirmek gibi amaçları da taşır. Ödemeler dengesi güçlüklerinin çözümünde yardımcı olunması ve finansal istikrarın sağlanması DTÖ’nün değil IMF’nin amaçlarındandır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Genç endüstriler tezine göre yeni firmalar optimum üretim hacmine ulaşıncaya/rakip firmalarla rekabet edecek düzeye gelinceye kadar gümrük vergileriyle yabancı firmaların rekabetine karşı korunmalıdır. Firmalar üretim hacimlerini genişletip üretim maliyetlerini düşürdükçe koruma oranları azaltılmalı ve sonunda da sıfırlanarak, firmalar dış rekabete açılmalıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Alıcı sayısının çok olmasına karşın, satıcı firmaların sayısının sınırlı olduğu piyasa türüne oligopol piyasası denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bu durumun oluşturduğu risk, muhasebe riskidir. Doğru cevap A'dır.

Nitelikli işgücü ve teknoloji açığı teoremi modern dış ticaret teorilerindendir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bahsedilen proforma faturadır. Doğru cevap A'dır.

Yeni korumacılık araçlarından biri olan "tarife dışı engeller" dış ticarete müdahale etmek amacıyla kullanılan, gümrük vergisi dışındaki her türlü koruma aracına denilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Klasik korumacılık araçlarından biri olan "eş-etkili vergiler", gümrük vergisi olarak adlandırılamayan ancak uygulandığı mallar üzerinde gümrük vergisine eş değerde etki yaratan çeşitli vergi ve mali yüklerdir. Bunların arasında; ithalattan alınan Katma Değer Vergisi (KDV), Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), Telafi Edici Vergi (TEV), Çevre Katkı Payı, Kaynak Kullanım Destekleme Fonu (KKDF), damga vergisi vb. çeşitli vergiler yer almaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Az sayıdaki büyük firmanın kar maksimizasyonu sağlamak amacıyla aralarında açık veya gizli anlaşma yapmalarıdır. DTÖ tarafından yasaklanan karteller, monopol güce sahip oldukları malların arzını kısarak, dünya fiyatlarını çok yükseltebilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Katma Değer: Bir üretim sürecindeki çıktı ile girdi arasındaki farktır.

Ekonomik Karmaşıklık: Bir ülkenin üretim yelpazesinde ne kadar farklı bilgi ve yetkinlik kullanılarak oluşturulmuş ürünler olduğunu, dolayısıyla ülkelerin ekonomik üretim yapılarının bileşenleri olan bilgi ve yetkinliği ifade eden bir kavramdır.