DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Yurtdışı Satışlar Hesabı

Yapılan ihracat ile ilgili olarak yıl sonuna kadar olan alacakların değerlemesi sonucu ortaya çıkan lehte kur farkları Muhasebe Uygulama Genel Tebliği gereğince yurtdışı satışlar hesabına kaydedilir (646. Kambiyo Karları hesabına kaydedilmez).

Satış İndirimleri Hesabı

Yapılan ihracat ile ilgili olarak yıl sonuna kadar olan alacakların değerlemesi sonucu ortaya çıkan aleyhte kur farkları 612. Satış İndirimleri hesabına kaydedilir.

Alıcılar Hesabı

Dönem sonunda yurt dışından alacaklar da Vergi Usul Kanunu’nun 280. maddesi gereği Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen ve Vergi Usul Kanunu Tebliği ile yayımlanan döviz kurları ile değerlendirilir.

Maliye Bakanlığı’nın ilan ettiği, değerlemede esas alınacak kurlar, değerleme tarihi itibariyle TCMB tarafından belirlenmiş “döviz alış” kurlarıdır.

Kambiyo Kâr/Zararları Hesabı

Satışın yapıldığı yılı takip eden yılda tahsilat ve/veya değerleme sırasında ortaya çıkan kur farkları Kambiyo Kârları veya Zararları hesaplarına kaydedilir.

Satışın yapıldığı yılı takip eden yılda tahsilat ve/veya değerleme sırasında ortaya çıkan kur farkları Satışlar hesabına değil, Kambiyo Kârları veya Zararları hesaplarına kaydedilir (Çünkü tahsilatın bir önceki yıldaki satışlarla ilgisi kalmamıştır).

Kambiyo Kâr/Zararları Hesabı

Satışın yapıldığı yılı takip eden yılda tahsilat ve/veya değerleme sırasında ortaya çıkan kur farkları Kambiyo Kârları veya Zararları hesaplarına kaydedilir.

Satışın yapıldığı yılı takip eden yılda tahsilat ve/veya değerleme sırasında ortaya çıkan kur farkları Satışlar hesabına değil, Kambiyo Kârları veya Zararları hesaplarına kaydedilir (Çünkü tahsilatın bir önceki yıldaki satışlarla ilgisi kalmamıştır).

Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı (İhracat Giderleri)

İhracat ile ilgili giderler tekdüzen hesap planında 7/A seçeneğinde 760. Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri ana hesabında; Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler yardımcı hesabında; 7/B seçeneğinde ise 793. Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler ana hesabında izlenir. Büyük işletmeler 7/A seçeneğini kullanırlar. Bu nedenle kitaptaki muhasebe kayıtlarında 7/A seçeneği uygulanmıştır.

7/A ve 7/B seçenekleri arasında ne fark vardır?

İhracat giderlerine örnek: Taşıma ücreti, sigorta gideri, banka giderleri, konsolosluk harcı, menşe şehadetnamesi gideri, İhracatçılar Birliği’ne ödenen harç, gümrük müşaviri ücreti, gümrük müşavirinin yaptığı harcamalar verilebilir.

Genel Bilgiler

Bu uygulama sayesinde ihracatçılar KDV ödemeden mal satın alabilmekte ve KDV iadesi ile uğraşmamaktadırlar.

Örnek 1

Örnek 2

Örnek 3

Yurtiçi Satışlara Ait Hesaplanan KDV

60.000

30.000

5.000

İhraç Kaydıyla Yapılan Satışlara Ait Hesaplanan KDV

20.000

20.000

20.000

İndirilecek KDV

35.000

35.000

35.000

Tecil Edilecek KDV

20.000

15.000

-

Ödenecek KDV

25.000

-

-

İade Alınacak KDV

-

5.000

20.000

Devreden KDV

-

-

10.000

Hizmet ihracatında KDV iadesi alabilmek için;

Alıcılar Hesabı

Mal ihracatında satış tarihi olarak fatura veya gümrük çıkış beyannamesi tescil tarihindeki kurlardan birini esas almak mümkündür.

Dönem sonunda yurtdışından alacaklar da Vergi Usul Kanunu’nun 280. maddesi gereği Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen ve Vergi Usul Kanunu Tebliği ile yayımlanan döviz kurları ile değerlendirilir.