DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Incoterms 2010 kuralı “Tüm Taşıma Türlerini Kapsayan Kurallar” ve “Deniz ve İçsu Taşımalarına Özgü Kurallar” olarak 2 sınıfta sunulmuştur.

Peşin ödeme, ihracat gerçekleşmeden önce ithalatçının bedeli ödemesi ve ihracatçının bedeli tahsil ettikten sonra malları sevketmesidir.

Peşin ödeme 3 şekilde gerçekleşebilir.
• Havale
• Prefinansman
• Red Klaus’lu Akreditif

Mal Mukabili Ödeme (Cash on Deliver–Cash Against Goods) Ödemenin malın ithalatından sonra yapılmasına imkan veren ödeme şeklidir.

Vesaik mukabili ödeme; belgelerin mal bedelinin ithalatçıdan tahsilinden sonra ithalatçıya verilmesini öngören ödeme şeklidir.

Vesaik mukabili ödemede 4 taraf vardır:
• Amir (ihracatçı): Belgeleri, tahsil emri ekinde bankasına veren ihracatçıdır.
• Tahsile gönderen banka (ihracatçının bankası): Amirin tahsil işlemini yapması talimatını verdiği bankadır.
• Tahsil eden banka/İbraz eden banka (ithalatçının bankası): Gönderen bankadan
aldığı tahsil talimatına göre muhataptan (ithalatçı) tahsil işlemini yapan veya poliçeyi kabule sunan bankadır.
• Muhatap (ithalatçı): Tahsil emrine göre belgelerin ibraz edileceği ithalatçıdır.

Kabul Kredili: Ödeme İthalatçının, ihracatçı tarafından keşide edilen poliçeyi kabul ederek (ödeme yapmadan önce) malları almasını sağlayan bir kredi şeklidir.

Akreditif amirinin veya amir bankanın cayma hakkına göre akreditifler “cayılamaz” ve “cayılabilir” olmak üzere 2 ye ayrılır.

Kullanım sayısına göre akreditifler “adi akreditif ” ve “rotatif akreditif ” olmak üzere 2 ye ayrılır.

Lehtar Tarafından Üçüncü Bir Şahsa Devredilebilmesine Göre
Bu tür akreditifler “devredilebilir akreditif ” ve “bölünebilir akreditif ” olmak üzere 2 ye ayrılır.

Milletlerarası Ticaret Odası (MTO) bir dizi düzenleme yapmış, kurallar oluşturmuştur. MTO tarafından uluslararası ticari terimlerin (International Commercial Terms) yorumlanması için oluşturulan kurallara “Incoterms” adı verilmektedir.

Incoterms 2010 kuralı “Tüm Taşıma Türlerini Kapsayan Kurallar” ve “Deniz ve İçsu Taşımalarına Özgü Kurallar” olarak 2 sınıfta sunulmuştur.

Incoterms’te yer alan alıcı sorumlulukları;

Satıcının, malları kendi kuruluşunda ya da ismen belirlenmiş başka bir yerde (işyerinde, fabrikada, depoda, vs.) alıcının sorumluluğuna bırakarak, teslim ettiği satış şeklidir. Satıcı, malları herhangi bir taşıma aracına yüklemek ya da malların ihracatı için gümrükleme işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir. EXW, satıcı bakımından asgari yükümlülüğü temsil eder. Aynı terim, alıcının gerekli gümrük çıkış işlemlerini doğrudan ya da dolaylı olarak gerçekleştirme olanağına sahip olmadığı durumlarda kullanılmamalıdır. Böyle durumlarda FCA terimine başvurulmalıdır.

FOB Gemide Masrafsız FOB: (Belirlenen Yükleme Limanı) Satıcının malları belirlenen yükleme limanında alıcı tarafından seçilen gemide teslim ettiği satış şeklidir.

Dış ülkelerden satın alınan malların bedellerinin ödenmesi aşağıdaki şekillerde olabilir:

Vesaik mukabili ödeme; belgelerin mal bedelinin ithalatçıdan tahsilinden sonra ithalatçıya verilmesini öngören ödeme şeklidir. Aşağıdakilerden hangisi vesaik mukabili ödemedeki taraflar;

Belgeler dış ticaret işlemlerinde sevk edilen mal bedellerinin tahsiline yarayan araçlardır. Akreditif ve diğer ödeme şekilleri dolayısıyla kullanılan belgeler 5 grupta incelenebilir.

Navlun Faturası: Navlun, deniz ve/veya iç suyolu ile taşımacılıkta malın taşıma ücretinin ifadesidir. CFR veya CIF teslim şekilleri ile satışta, navlun ihracatçı tarafından ödenmektedir. Mal ile ilgili satış faturasında, navlun tutarı mal bedeline dahil olarak veya ayrı olarak gösterilebilmektedir. Bu fatura navlun faturası olarak adlandırılmaktadır. Akreditif, mal bedeli ile birlikte navlun bedelini de içeriyorsa, konşimento ve diğer sevk belgesi üzerinde “navlunu ödenmiştir” kaydının bulunması gerekmektedir. Ancak belirtilmemişse, satıcı firmanın taşıyıcı firmadan navlun faturası alarak ithalatçı firmaya vermesi, ya da tahsil belgeleri arasına navlun faturasını da koyması gerekmektedir.