DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ

Türkiye ile ticaret, gümrük, taşımacılık anlaşması bulunmayan ve imzalanmış anlaşmaları süresinden önce tek taraflı olarak kısmen veya tamamen hükümsüz bırakan veya Türk kara, hava ve deniz taşıtlarına karşı yasaklama ve kısıtlamalar koyan veya bunlar hakkında farklı işlemler uygulayan yabancı ülkelere ait eşya ve taşıtlara, karşılık olmak üzere, yasaklama veya kısıtlamalar koymaya ve farklı işlemler veya farklı tarifeler uygulamaya Cumhurbaşkanlığı yetkilidir.

Kambiyo Senedi, dış ticaret işlemlerinde ihracatçı tarafından düzenlenen ve imzalanan, ithalatçının ödediği veya gelecekte belli bir sürede ödemeyi taahhüt ettiği tutarı ihracatçıya ödeyeceğini gösteren belgedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

İthalat bedellerinin ödenmesi, kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir.

İthalat bedelinin; banka kaynaklarından döviz olarak ödendiği işlemlerde Döviz Satım Belgesi (DSB), düzenlenir.

İthalatçı, ithalatta uygunluk değerlendirmesi yaptırmak üzere, Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği kapsamındaki ürünler için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na başvurur.

Gerek DTS Denetmenleri Grup Başkanlıkları, gerekse Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen ithalatta uygunluk değerlendirmesi işlemleri, Dış Ticaret Örgütü (DTÖ)/Ticarette
Teknik Engeller Anlaşması’na uygun olarak, can ve mal güvenliği, çevrenin korunması, ulusal güvenlik gerekleri, tüketicinin doğru bilgilendirilmesi gibi konular çerçevesinde yapılmaktadır.

Türk parası ile ödemeyi sağlayan belgelerin ihracı serbesttir ifadesi doğrudur.

Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışından kredi temin etmeleri, bu kredileri bankalar
aracılığıyla kullanmaları kaydıyla serbesttir.

Döviz beyan formu kambiyo işlemlerinde kullanılan belgelerden biri değildir.

Kambiyo senedi dış ticaret işlemlerinde ihracatçı tarafından düzenlenen ve imzalanan, ithalatçının ödediği veya gelecekte belli bir sürede ödemeyi taahhüt ettiği tutarı ihracatçıya ödeyeceğini gösteren belgedir.

İhracat bedelleri, satış sözleşmesinde belirlenen ve bu genelgede esasları açıklanan ödeme şekillerine göre tahsil edilir. Buna göre ihracatçılarca Gümrük Beyannamesine ödeme şekli olarak;
• Peşin Ödeme,
• Özel Takas,
• Bağlı Muamele,
• Kabul Kredili Ödeme,
• Akreditifli Ödeme,
• Alıcı Firma Prefinansmanı,
• Vesaik Mukabili Ödeme veya
• Mal Mukabili Ödeme yazılır.

İhracı yasak mallar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Kültür ve tabiat varlıkları (Eski eserler)
• Hint keneviri
• Tütün tohumu ve fidesi
• Tiftik keçisi
• İhracı izne bağlı mallar listesinde yer alan türler hariç bütün av ve yaban
hayvanları (canlı ve cansız olarak ve tanınabilir en küçük parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon)
• Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, dışbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı
ağaç türlerinin kütük, tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak ihracı
• İhracatı yasak olan doğal çiçek soğanları
• Odun ve odun kömürü (Meyve kabuklarından üretilen mangal kömürü
hariç)
• Sığla
• Yalankoz
• Datça hurması
• Zeytin, incir, fındık, antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları
• Salep (toz, tablet ve her türlü formda)

Ülkemizin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar ve ilgili mevzuatlar gereği aşağıdaki malların ithalatı yasaktır.
• Esrar ve müstahzar afyon,
• İpek böceği tohumu,
• Zirai amaçla kullanılan her türlü toprak, yaprak, sap, saman ot, tabi gübre,
• Oyun alet ve makinaları,
• Yasalara aykırı olarak bir fabrika veya ticaret markasını veyahut ticaret ünvanını taşıyan ürünler,
• Sahte etiket ve ambalaj maddesi,
• Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından her yıl yayımlanan İthalat ../15 sayılı Tebliğ eki II sayılı listede yer verilen boyar maddeler,
• Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından her yıl yayımlanan Standardizasyon Tebliğde belirtilen atık maddeler.

Kambiyo işlemlerinde mevzuat hükümlerie göre düzenlenmesi zorunlu belgeler aşağıdaki gibidir:
• Döviz Satım Belgesi
• Döviz Alım Belgesi
• Transfer Bildirim Formu
• Poliçe

Dış ticaret işlemlerinde mevzuat gereğince yurda getirilerek, bankalar tarafından tahsili yapılan ihracat bedellerinin TL’ye çevrilen döviz bakiyelerine bankalar 4 nüsha Döviz Alım Belgesi düzenlerler. Birinci nüsha, ihracatçının Teşvik Kararına istinaden henüz kapatılmayan taahhütlerin kapatılmasında kullanılır. Diğer nüshanın birisi 5 yıl boyunca banka tarafından muhafaza edilir. Kalan son nüsha ise işlemi gerçekleştiren banka sevisinde kalır. Döviz alım belgesinin üzerinde satın alınan dövizin cinsi, döviz kuru, dövizin geliş nedeni, tutarı, dövizi satan kişi ve kuruluşun bilgileri bulunur. Döviz Alım Belgesi Örneği Şekil 2.1’de gösterilmiştir.

Poliçenin ödeme zamanı ile ilişkili terimler şunlardır:
At sight: Görüldüğünde ödemeli,
At…days sight: Görüldüğünden belli bir süre sonra ödemeli,
At…days date: Tanzim tarihinden belli bir süre sonra ödemeli,
At…days after B/L: Konşimento tarihinden belli bir süre sonra ödemeli,
On 29.10.2011: Belli bir tarihte ödemeli

Kambiyo Senedi, dış ticaret işlemlerinde ihracatçı tarafından düzenlenen ve imzalanan, ithalatçının ödediği veya gelecekte belli bir sürede ödemeyi taahhüt ettiği tutarı ihracatçıya ödeyeceğini gösteren belgedir.

Döviz işlemleri yapmaya yetkili banka ve müesseselerin yurt dışından kendi nam ve hesaplarına sağlayacakları her çeşit bilgi ve doküman giderleri için borcu gösteren belgelere dayanılarak döviz transfer edilir. Bu döviz ödemeleri % 01 oranındaki Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisine tabi tutulmaz.

Bankalar, yurt dışına ödenen teminat mektubu, garanti ve kefalet bedelleri hakkında transfer tarihinden itibaren, bunların dışındaki Türkiye’de yerleşik kişiler ise, dışarıda yerleşik kişilere hitaben verdikleri garanti ve kefaletlerle ilgili olarak düzenleme tarihinden itibaren 30 gün içinde Müsteşarlığa bilgi verirler.

Türkiye’deki aracı bankaca ihracatçıya ödemenin yapıldığını tevsik eden belgenin bir araya gelmesi halinde kapatılır. İthalatın birden fazla ödeme şekline göre ve/ veya birden fazla banka aracılığıyla gerçekleştirilmesi halinde GB üzerinde bütün ödeme şekilleri ve banka isimleri yer almasa da GB ve ödemeye ilişkin belgeler üzerindeki diğer bilgilerin uygunluğunun sağlanması kaydıyla ithalat hesabı her bir ödeme şeklinin esasları dâhilinde transferi yapan bankalarca takip edilerek kapatılır. Ödenen mal bedeli, fiilen ithal edilen malın GB’den tespit edilecek değerinden 50.000 ABD doları veya eşiti döviz ya da TL tutarından daha fazla ise bankaca hesap kapatılmaz. Malın değeri ödenen tutardan fazla ise ithalat hesabı kapatılır.
Ödeme, banka kaynağından yapılmışsa gelen dövizin bankalara satılması zorunludur. Bedellerin DTH’den ödenmiş olması halinde ise getirilen dövizler ithalatçının söz konusu hesabına iade edilebilir.
İhracat bedellerinin ihracatçının serbest kullanıma bırakılan tutarları ile fatura veya hak ediş raporları ile tevsik edilmek kaydıyla hizmet ihracı bedelleri ile açılan DTH’den ödenmiş ise bu bedellerin yurda getirilme zorunluluğu aranmaz.