İthalat, İhracat ve Kambiyo Mevzuatı

İhracat, bir malın yürürlükteki İhracat Mevzuatı ile Gümrük Mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını ya da Müsteşarlıkça ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemlere denir.

İhracat Rejimi ise serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.

Uluslararası veya ikili anlaşmalar, kanun ve kararnamelerle konulmuş yasaklama ve kısıtlama hükümleri saklı kalmak üzere, her türlü eşyanın Türkiye’den ihracı serbesttir

Günümüzde kambiyo işlemleri denilince yabancı paralar üzerinden düzenlenen ticari senetler, çek, bono ve poliçe gibi belgeler anlaşılmaktadır.

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki Karar’da dövizi, efektif dâhil yabancı para ödemeyi sağlayan her nevi hesap ve vasıtalar olarak tanımlamıştır.

Yolcuların beraberlerinde en çok 5.000 ABD Doları karşılığı Türk parasını yurt dışına çıkarmaları serbesttir.

• Döviz Satım Belgesi
• Döviz Alım Belgesi
• Transfer Bildirim Formu
• Poliçe

Dış ticaret işlemlerinde mevzuat gereğince yurda getirilerek, bankalar tarafından tahsili yapılan ihracat bedellerinin TL’ye çevrilen döviz bakiyelerine bankalar 4 nüsha Döviz Alım Belgesi düzenlerler. Birinci nüsha, ihracatçının Teşvik Kararına istinaden henüz kapatılmayan taahhütlerin kapatılmasında kullanılır. Diğer nüshanın birisi 5 yıl boyunca banka tarafından muhafaza edilir. Kalan son nüsha ise işlemi gerçekleştiren banka sevisinde kalır. Döviz alım belgesinin üzerinde satın alınan dövizin cinsi, döviz kuru, dövizin geliş nedeni, tutarı, dövizi satan kişi ve kuruluşun bilgileri bulunur.

Kambiyo Senedi, dış ticaret işlemlerinde ihracatçı tarafından düzenlenen ve imzalanan, ithalatçının ödediği veya gelecekte belli bir sürede ödemeyi taahhüt ettiği tutarı ihracatçıya ödeyeceğini gösteren belgedir.

1. Ödenecek tutar, rakamla belirtilmelidir.
2. Yer ve tarih olarak, ihracatçının bulunduğu yer ve fatura tarihi yazılmalıdır.
3. “Muhbir” banka olarak genelde ihracatçının bankası yazılır.
4. Ödenecek miktar, harfle yazılarak da belirtilir. Yanlış yazılırsa veya rakamla belirtilen miktardan farklı ise ödeme yapılmaz.
5. Ödeme yapılacak mallar belirtilir.
6. İhracatçı, kambiyo senedini “çek” de olduğu gibi imzalar.
7. İhracatçının imzaya yetkili, resmi temsilcisi imzalamaz ise ödemede sorun çıkacaktır.
8. Normalde ithalatçının bankası “amir” bankadır.

31.12.2005 tarih ve 22510 numaralı Resmi Gazete’de yayınlanan ithalat rejimi kararına göre; “kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınai ve ticari mülkiyetin korunması amaçlarıyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki malların ithali serbesttir.”

İthalat yapmak isteyen kişiler, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde almaları gereken belgelerle birlikte doğrudan gümrük idarelerine başvururlar.

• Banka kaynaklarından,
• İthalatçıya ait DTM’den,
• Alışı yapılmamış ihracat bedelinden,
• Kredi kartından,
• Sermaye hareketlerine ilişkin hükümler çerçevesinde sağlanan kredilerden 

• Açılmış akreditif kapsamındaki işlemler,
• Çıkış ülkesinden ihraç edilmiş mal veya vesaik mukabili işlemler
• Peşin olarak dövizi satılmış işlemler

Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği kapsamındaki ürünler için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na, Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği kapsamındaki ürünler için ise ilgili Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenleri Grup Başkanlığı’na başvurur.

İthalatta uygunluk değerlendirmesi işlemleri, Dış Ticaret Örgütü (DTÖ)/Ticarette Teknik Engeller Anlaşması’na uygun olarak, can ve mal güvenliği, çevrenin korunması, ulusal güvenlik gerekleri, tüketicinin doğru bilgilendirilmesi gibi konular çerçevesinde yapılmaktadır.

Cumhurbaşkanlığı, kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği, insan, hayvan ve bitki sağlık ve hayatlarının korunması, sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri olan ulusal hazinelerin korunması, fikri ve sınaî mülkiyet haklarının korunması gerekçeleri ile eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına yasaklama veya kısıtlamalar koyabilir.

Bu Karar’ın amacı, ihracatın ülke ekonomisi yararına düzenlenmesini, desteklenmesini ve geliştirilmesini sağlamak için ihracatta yetkili mercii ve uygulanacak esasları belirlemektir.

Ticaret Bakanlığı

• Peşin Ödeme,
• Özel Takas,
• Bağlı Muamele,
• Kabul Kredili Ödeme,
• Akreditifli Ödeme,
• Alıcı Firma Prefinansmanı,
• Vesaik Mukabili Ödeme veya
• Mal Mukabili Ödeme