DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ - Deneme Sınavı - 7

İthalatçının ülkesindeki bankasının, ihracatçıya yapılacak ödemeyi muteber müşterisi olan ithalatçı adına üstlenmesi durumunda ortaya çıkan işleme ilişkin belge rehin senedidir. Bu durumda, ithalatçı adına açılmış gayri nakdi nitelik taşıyan bir kredi söz konusu olmaktadır.

FCA (Free Carrier - Taşıyıcıya Masrafsız) teslim şeklinde,  satıcı malları gümrük işlemlerini tamamlayarak, belirlenen tarihte ve yerde ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği anda, teslim işlemlerini tamamlamış olmaktadır. Bu andan itibaren malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya geçecek, navlun ücreti de diğer tüm giderler gibi alıcı tarafından ödenecektir. Doğru cevap C şıkkıdır.

FAS (Free Alongside Ship - Gemi Doğrultusunda Masrafsız) teslim şeklinde satıcı malları geminin yanına kadar getirmekle sorumludur. Mallar gemi rıhtımında ise, yükleme yerine getirerek, gemi açıkta demirli ise mavnalarla geminin yanına kadar götürülerek teslim edilecektir. Tesliminden itibaren malların kaybolması veya hasar görmesi gibi rizikolar alıcıya aittir. Doğru cevap B şıkkıdır.

CPT (Carriage Paid To - Taşıma Ödenmiş Olarak) teslim şekli özellikle çok araçlı taşımacılık türlerinde kullanılmaktadır. Satıcı varış yerine kadar navlun ücretini ödemekle yükümlüdür. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren, malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar alıcıya geçmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Tarafların malların terminalden başka bir yere taşınması ve elleçlenmesi ile ilgili hasarın ve masrafların satıcı tarafından üstlenilmesini amaçlaması durumuna, DAP veya DDP kuralları kullanılmalıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Proforma Fatura (Proforma Invoice), ihracatçının sipariş sırasında ithalatçıya gönderdiği teklif faturasıdır. Bu belge üzerinde, ihracatçı ve ithalatçının kimlik bilgileri, malın fiyatı, tanımı, miktarı, eşyanın taşınma şekli ve navlun bedeli ile teslim şekli, sigorta ve yükleme tarihi, boşaltma yeri, malların ağırlıkları ile ambalaj şekilleri, koli sayısı ve teklif edilen fiyatın hangi tarihe kadar geçerli olduğu da belirtilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Navlunu oluşturan maliyet unsurlarını ise 4 ayrı grupta incelenmektedir:
• Seyir maliyetleri olan amortisman (geminin eskime payı),
• Gemi bakım onarım giderleri,
• Yakıt benzeri giderler,
• Liman Maliyetleri olarak adlandırılan gemi ile ilgili maliyetler, elleçleme maliyetleri ve liman resimleri ve harçları,
• Depolama Maliyetleri ve Munzam (İlave) Maliyetler

Doğru cevap A şıkkıdır.

Bu fatura, ihracatçının kendi orijinal faturasını düzenleyerek, ihraç edeceği ülke konsolosluğuna tasdik ettirdikten sonra ithalatçıya gönderdiği faturadır. Burada, ihracatçı önce kendi orijinal faturasını düzenler, sonra bağlı bulunduğu meslek odasına (ticaret odasına ve/veya sanayi odasına) giderek hazırladığı Menşe Şahadetnamesini onaylatır. Daha sonra ithalatçı ülkenin konsolosluğuna orijinal faturası ile menşe Şahadetnamesini ibraz eder ve faturasını bu konsolosluğa onaylatır. Özellikle İsrail ve Orta Doğu ülkeleri bu faturayı talep etmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Çeki Listesi, malların taşıma sırasında hasar görmesi halinde önem arz eder. Sigortalı malların hangi ölçüde hasar gördüğü, ziyanın ne miktarda tanzim edileceği Sigorta Şirketi tarafından Çeki Listesi esas alınarak belirlenir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Gümrük idaresi tarafından onay verildiğini gösteren tarihten itibaren 4 ay içerisinde A.TR belgesi ithalatçı ülkedeki varış gümrük idaresine ibraz edilmelidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Dış ticaret işlemlerinin ülkeler arasında olması ve ülkelerarası mesafelerin uzak olması, farklı para birimlerinin kullanılması ve bunlara bağlı olarak risklerin fazla olması nedeniyle bu işlemlerde farklı ödeme yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin hangisinin kullanılacağı ithalatçı ve ihracatçı arasında karşılıklı olarak belirlenebilmektedir. Bu kapsamda dış ticarette kullanılan sekiz ödeme yöntemleri şunlardır:

İhracatçı tarafından ihraç edilen malların bedellerinin, ithalatçı tarafından malın teslim alınmasından önce, gerek bankalar yolu ile ve gerekse alıcının kendisi veya vekili ya da onun adına hareket eden üçüncü bir kişi tarafından satıcıya peşin olarak ödenmesidir. Kısaca peşin ödeme, ithalatçının mal bedelini ödedikten sonra, ihracatçının malları sevk etmesi şeklidir.

Mal mukabili ödeme (Açık ödeme); ihraç edilen malın bedelinin, malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra ödemesi şeklinde yapılan bir ödeme yöntemidir. Mal mukabili ödeme türünde belgeler ihracat konusu mallar ile birlikte ithalatçıya gönderilmekte ve bu belgeleri alan ithalatçı bu belgeleri yetkili birimlere ibraz etmek suretiyle malları teslim alabilmektedir.

Belge karşılığı ödeme; ihraç konusu malın ihraç ülkesinden nakliye vasıtasına yüklenerek sevk edilmesinden sonra sevk edildiğini gösteren belgeleri ihracat bedelinin ödenerek bankadan teslim alınması yoluyla yapılan ödeme şeklidir. Bir başka ifade ile banka, ihraç bedelini tahsil ettikten sonra vesaikleri ithalatçıya teslim eder ve bu belgelere dayalı olarak ithalatçı malları gümrükten geçer.

Kabul kredisi; alıcının mal bedelini belli bir vadede ödemesini taahhüt eden ve bu ödemeye ilişkin bir poliçenin araç olduğu ödeme biçimidir. Bir başka ifade ile kabul kredisi ile satılan malın bedelinin poliçeye bağlandığını vadede satıcıya ödendiği bir ödeme biçimidir.

Karşı ticaret, bir çeşit takas işlemidir. Alıcının ithalat bedelini ödemek için yeterli dövizin olmadığı, fakat satmak istediği malı olan kurum veya kuruluşların başvurduğu bir yöntemdir. Bu ticaret şekli daha çok finansman zorluklarının yaşandığı ülkelere yönelik ihracatlar da gündeme gelmektedir.

Karşı ticaretin dört farklı türü bulunmaktadır. Bunlar;

Konsinye ihracat; satışı sonradan yapılmak üzere ithalatçılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube temsilciliklerine mal gönderilmesi şeklinde yapılan ihracat biçimidir. Bu ödeme biçimi genellikle yeni üretimi yapılan, pazara yeni sürülen ya da tanıtım ihtiyacı duyulan ürünlerde benimsenir.

Mahsuben ödeme; ihracat bedellerinin tamamını veya bir kısmını mal veya hizmet ithali suretiyle ödenmesi ve aralarındaki artı ya da eksi farkın nakit olarak kapatılması şeklinde yapılan ödeme şeklidir.

Akreditifli ödeme; yurt dışı alımlarda ihracatçı ile ithalatçının birbirine yeterince güvenmediği durumlarda, araya uluslararası güvene sahip bankalar girmektedir. Bankalarda akreditif biçiminde bu işlemleri takip etmektedir. Akreditif hem ithalatçıyı hem de ihracatçıyı koruyan bir işlemdir. Akreditif, uluslararası ödeme türleri;

Malların ithalatçısı (alıcısı) ve akreditif bedelini ilk talepte ödeyecek kişiye amir denir.