DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ VE BELGELERİ

İhracat işlemlerini yapabilmek için öncelikli olarak ihracatçı sıfatı elde edilmelidir. İhracatçı olabilmek için;

Direkt (Dolaysız) İhracat; bu ihracat türünde ihracatçı işletme hiçbir aracı kullanmaksızın ihracat işlemlerini gerçekleştirmektedir. Bu sayede yaptığı ihracat işlemlerinde daha çok kontrol sahibi olabilmektedir. Karlılıkların daha yüksek olması, pazarlama faaliyetlerini kontrol etme isteği gibi nedenlerle dolaysız ihracat tercih edilmektedir. Ancak, riskinin yüksek oluşu, özel örgütlenme gerektirmesinden dolayı maliyetleri yükseltmesi gibi dezavantajları da vardır.

Konsinye ihracat, dış pazarlara yeni giren işletmelerin, reklam maksatlı ve piyasada tanınıp tutunabilmesi için, müşteriye satışı halinde kesin ihracatının yapılmasını öngören şartlı ihracat sözleşmeleri bu kapsamda yer almaktadır. Konsinye ihracat başvuruları da kesin satışı daha sonra yapılmak üzere dış alıcılara, komisyonculara, şube ve temsilciliklere mal gönderilmesi şeklinde yapılan ihracat biçimidir.

İhracat yaparak işletmeler;

• Satış ve karlarını artırırlar,
• Dünya piyasalarından pay alırlar,
• İç pazara olan bağımlılıklarını azaltarak daha rekabetçi hale gelirler,
• Talep dalgalanmalarını daha çok kontrol altına alabilirler,
• Yurt içi pazarlar için olan fazla üretim kapasitelerini satma şansı elde ederler,
• Rekabet güçlerini arttırırlar,
• Faaliyet gösterdikleri ülkelerin cari açıklarının kapanmasına yardımcı olurlar,
• Teknolojik bilgi transferi elde etme imkanı bulabilirler

Direkt (Dolaysız) İhracat; bu ihracat türünde ihracatçı işletme hiçbir aracı kullanmaksızın ihracat işlemlerini gerçekleştirmektedir. Bu sayede yaptığı ihracat işlemlerinde daha çok kontrol sahibi olabilmektedir. Karlılıkların daha yüksek olması, pazarlama faaliyetlerini kontrol etme isteği gibi nedenlerle dolaysız ihracat tercih edilmektedir. Ancak, riskinin yüksek oluşu, özel örgütlenme gerektirmesinden dolayı maliyetleri yükseltmesi gibi dezavantajları da vardır.

Dolaylı ihracatta ihracatçı işletme ihracat işlemlerini kendisinden bağımsız aracı bir işletme vasıtası ile gerçekleştirmektedir. Dış ticarette aracıların ortaya çıkmasına sebep olan ihracat türü dolaylı ihracattır. Pazar bilgisinin olmaması veya az olması, ihracat prosedürlerini bilmeme, nitelikli eleman eksikliği, riski üstlenmek istememe gibi sebeplerle dolaylı ihracata başvurulur. Bu ihracat türünde risk üstlenilmezken kârlar göreceli olarak daha düşüktür ve pazarlama faaliyetleri üzeninde yeterli kontrol yoktur.

İhracatçı olabilmek için;

• Gerçek veya tüzel kişi olmak,
• İhracatçı birliklerine üye olmak,
• Vergi mükellefi olma koşullarını sağlamak ve mükellef kaydı oluşturmak,
• İlgili kaydı ve ihracat yapacak olan şirketin bilgilerini ihracat işleminin yapılacağı gümrüğe ibraz etmek gerekmektedir.

Kayda bağlı ihracat, belirli malların ihracat edilmesi kotalardan dolayı sınırlandırılmış veya bazı özel durumlarda iç piyasaların ihraç malına olan talebi artmış olabilir. Bu gibi durumlarda, idarece ihracat edilen malların kaydının tutulması istenmektedir. İhraç edilmesi kayda tabi olan bu malların belirlenmesi, müsteşarlık vasıtasıyla yayınlanan tebliğler vasıtasıyla olmaktadır.

İhracatı kayda bağlı mallar listesi kapsamındaki ihracat türünde, öncelikli olarak güm- rük beyannameleri, İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınmalıdır. Bu beyannamelerin gümrük idarelerine verilme süresi 30 gündür. Ülkemizin ihraç ettiği mallara miktar kısıtlaması yapan ülkelere yapılan kısıtlama kapsamındaki malların ihraçlarına ait kayıt meşruhatının düşülmesi ve gümrük beyannamelerinin gümrük dairelerine sunulması Ticaret Bakanlığınca 30 günden daha fazla ya da daha az olarak belirlenebilir.

Belge tesliminden itibaren 180 günü aşan vadeli ödemeler, kredili ihracat sayılır. Kre- dili ihracatta, ihracat bedelleri satış sözleşmesinde belirlenen vadeleri izleyen 30 gün içerisinde tahsil edilir. Fiili ihraç tarihinde başlayan kredili ihraç süresi; Dayanıksız Tüketim Mallarında 2 yıl, diğer mallarda 5 yıl olarak belirlenmiştir.

Red Clause Akreditif ihracatçıya açık kredi şeklinde peşin ödeme yada avans ödemesi yapılmasına olanak sağlar. İhracatçılara verilen avans tutarı akreditif tutarının %50-60’ını geçmez. Prefinansman, mal ve hizmet alımının finansmanında kullanılmak üzere, işletmeler tarafından ithalatçılardan veya uluslararası kuruluşlardan, döviz veya efektif olarak sağlanıp bankalar aracılığıyla TL cinsinden kullanılan anapara, faiz ve giderlerinin, ihracat ve döviz kazandırıcı işlemlerden sağlanan dövizlere ödenen kredilerdir.

Ankara (Tiftik) keçisi Tarım ve Orman Bakanlığı izni ile ihraç edilir.

Bu kararın amacı; ülkemizin Doğu ve Güneydoğu Anadolu coğrafi bölgelerine kara sınırı bulunan komşu ülkeler ile sınır ticareti kapsamında yapılacak ihracat ve ithalata ilişkin kuralları belirlemektir. Sınırda kurulan ve sınır ticareti kapsamında ihracat ve ithalat yapılabilen alanların yer aldığı, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi dışında addedilen yerler sınır Ticaret Merkezlerini ifade eder. Diğer bir deyişle, Sınır Ticareti kapsamında kurulan mağazaların bulunduğu ve iki sınır ili arasında ticaretin yapıldığı yerlerdir.

DİLUCU sınır ticaret merkezi NAHÇIVAN ülkesiyle sınırdır.

6 Ocak 1996 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, 22/12/1995 tarihli ve 95/7623 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan İhracat Rejimi Kararı, ihracatın ülke ekonomisi yararına düzenlenmesini, desteklenmesini ve geliştirilmesini sağlamak için ihracatta yetkili mercii ve uygulanacak esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.

Küşat Mektubu; Kredi açan bankanın, durumu ve kredi koşullarını ihracatçı tüccara bildirmesi için yazılan mektuba verilen isim.

Teyitli Akreditif: Amir banka bu akreditif türünde muhabir bankadan bir teyit ister. Bu teyit karşılığında muhabir banka işleme ilave bir teminat vermiş olur.

Merkez Bankası, ihracatçı işletmelere 4 farklı türde kredi sağlamaktadır. Bunlardan ilki, yapılan ihracatın vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılması şeklinde verilen ihracat reeskont kredisidir. İkincisi, ihracat ile ilgili belgelerin tahsile gönderildiğini gösteren belgeler karşılığında kullanılan vesaik mukabili kredidir. Üçüncüsü aracı bankalara, yurt dışında müteahhitlik faaliyetleri karşılığında döviz sağlayacak işletmelere kullandırılmak üzere aracı bankalara tahsis edilen yurt dışı müteaahitlik hizmetleri reeskont kredisidir. Dördüncüsü, ihracatın sevkiyatından önce ve ya sonra ihracat performansı bazında EXIMBAK aracılığıyla dönüşümlü olarak kullandırılan özel ihracat reeskont kredisidir.