DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ VE BELGELERİ

Dış ticaret işlemleri sürecinde kullanılan belgeler, ispat edici olması bakımından bir delil, taraflar için bir güvence, dispozisyon, temlik (devir) ve finansman gibi fonksiyonlar üstlenmektedir.

Güvence Fonksiyonu: Tarafların mal bedelini alması, taahhüt edilen malın sözleşmedekine uygun olması gibi, dış ticarette risk oluşturabilecek unsurlarda güven veren bir mekanizmadır.

Dispozisyon Fonksiyonu: Taşıma belgeleri ile ilgili bir fonksiyon olan dispozisyon kavramı malı gönderen tarafa, teslimat yerinin değiştirilmesi, malın geri getirilmesi, nakliye işleminin durdurulması, malın alıcıdan başkasına teslimini istemek gibi haklar elde etmesine yardımcı olur.

Fatura kapsamı dâhilinde malların cins ve türlerini, çeşitli ağırlıktaki kaplara konulması halinde, her kapta bulunan malların miktarını göstermek için düzenlenir. Çeki listesi fatura ile birlikte ihracatçı firma veya malı gönderen tarafından veya beyan sahibi tarafından hazırlanabilir. Genellikle dökme mallar için hazırlanmaktadır.

A.TR belgesi, serbest bölgelerden AB ülkelerine malların gönderilmesi durumunda düzenlenmektedir. Türkiye veya AB ülkelerinde serbest dolaşımda bulunan eşyanın anlaşmalar uyarınca tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kişi ve kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgedir. Diğer belgeler taşıma belgeleridir.

Ürünün teşhis edilmesini sağlamak üzere gerekli tüm ayrıntıları taşıyan şahadetnamede şu bilgilerin bulunması zorunludur:

Koşer Belgesi: Musevilik inanışının hâkim olduğu yerlere yapılan ihracat işlemlerinde, ithalatçıların talep etmiş olduğu, gerekli özenin gösterildiğini ortaya koyan sertifikalardır. Bazı Musevi bölgelerinde, hayvansal ürünlerin yanı sıra elektrikli eşya, temizlik ve tekstil ürünlerinde de Koşer Sertifikası talep edilmektedir.

Helal belgesi: Müslüman ülkelere veya Müslüman nüfusun yoğunlukta olduğu yerlere yapılan, özellikle et ve türevlerinden oluşan hayvansal nitelikli ürünlerin, İslami kurallara uygun olarak hazırlandığını gösteren sertifikalardır.

Dış ticareti düzenleyen devlet kurumlarında hızlı ve doğru bilişim teknolojileri kullanarak malların dolaşım süresini azaltacak, zamanın etkin bir şekilde kullanılmasına ve maliyetlerin düşmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca yasal prosedürlerin çok daha hızlı bir şekilde tamamlanmasına yardımcı olarak ekonomik performansa ciddi katkılar sağlayacaktır.

E-belge kullanımı ile;