Uygulama 2: Kamuoyunun Dış Politika Yapım Sürecine Etkisi

Kamuoyu, demokratik bir sistem içerisinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu yaklaşımın temel argümanı üç önermeyle anlatılabilir. İlk olarak, demokratik devletlerin vatandaşları devletlerinin uluslararası savaşlara girmelerine genellikle karşı çıkmaktadır. İkinci olarak, demokrasilerdeki politikacılar, siyasi gücü ellerinde tutmak için yeniden seçilmek zorundadır. Üçüncü olarak, politikacıların seçilme istekleri göz önünde bulundurulduğunda kamuoyunun, demokratik liderlerin ülkelerini güçlü bir halk isteği olmadan savaşa sürüklemelerini engellediği görülmektedir.

Kamuoyunun dış politikaya etkisi çoğunlukla demokratik ülkelere has bir durum olarak nitelendirilmiştir. Bu varsayım içerisinde demokratik değerler ve haklar doğrultusunda toplumun kendi fikir ve değerlendirmelerini demokratik bir ortamda daha rahat yapacağı yer almaktadır

Liderler, halkın kendi politikalarını kabul etmelerini sağlamak durumundadır. Çünkü bu politikalar sonuçta liderin altında bulunan bireyler tarafından (bürokratlar, diplomatlar, askerler gibi) yürütülmektedir. Bu nedenle liderler bir şekilde halkı kazanmak zorundadır, özellikle konu dış politikayla alakalıysa.

Dış politika çalışmaları otoriter liderlerin toplumun dikkatini ilgili devletin içindeki karışıklıklardan dış politikaya çekmek için konuyu araç olarak kullandıklarını göstermektedir. Demokratik olmayan devletlerde liderlerin iç politikada muhalifleri göz ardı edebileceği düşüncesine karşılık, dış politika analistleri içte yeteri kadar meşruiyet olmamasından ötürü demokratik olmayan ülkelerde, dış politikanın merkezi bir rol üstlendiğini belirtmektedirler. Sonuçta, otokratik lider toplumun desteğini kazanmaya çalıştığı dış politikayı bu süreçle ilişkilendirebilir. Bu bağlamda, otokratik liderler duruma göre kamuoyuna başvurabilir

2003 yılında ABD ve müttefiklerinin Irak’ı işgali, dikkate değer yerel şüpheye ve bu ülkelerdeki muhalefete rağmen gerçekleşmiştir. Bush yönetiminin Irak’ı işgal için kamuoyuna sunduğu gerekçe Bağdat’taki hükûmetin kitle imha silahlarına sahip olduğu (ya da üretmeye başlayacağı) ve El Kaide terör örgütünün Saddam tarafından desteklendiğiydi. 

2003 yılında ABD ve müttefiklerinin Irak’ı işgaline olan kamuoyunun desteği, savaş uzadıkça, ölü sayısı artıkça ve finansal ve askerî maliyeti artmaya başladıkça düşmüştür.

Genel hatlarıyla Türk dış politikasına dikkat dağıtma teorisini uygularsak bunu herhalde en rahat Türkiye-İsrail ilişkilerini inceleyerek görebiliriz. 1990’lardan günümüze Türkiye’nin İsrail politikası düşünüldüğünde kamuoyunun her aşamada nasıl rol oynadığını görebiliriz.

Dikkat dağıtma teorisi bir ülkenin iç politikasındaki karışıklıklar karşılığında desteği azalan bir liderin dış politik bir sorun üzerine yoğunlaşarak toplumdan daha fazla destek alması olarak tanımlanabilir.

Stratejik çatışmadan kaçınma teorisi ise zayıf ya da orta büyüklükteki devletlerin daha güçlü devletlere karşı hangi durumlarda ne kadar ileri gidebileceklerini ve sınırlarını zorlayabileceklerini göstermektedir.

ABD Başkanı’nın iç desteğinin azalması ve ABD ekonomisinin kötüye gitmesiyle İran’ın karşı tarafın kendisine saldırması için (dikkat dağıtma teorisi bağlamında) bahane bulamaması için iş birliğine daha yakın görünebilir. Bu iş birliğine yakın yaklaşım ise ABD’nin kendi gündemi değiştirmek için İran ile çatışmaya girebileceği korkusunun olduğudur

Bu yöntemin en önemli parçası ise bir dış tehdit kullanarak toplumun bayrak etrafında bütünleşmesini (rally-around-the-flag) sağlamak ve bu sayede dış politika üzerinde yeterlilik göstermektir

Bir devlet içerisinde medya üzerine ilk akla gelebilecek unsur medyanın özgür olmasıdır. İkinci olarak medyanın ekonomik anlamda özgür olması beklenmektedir. Üçüncüsü ise medyanın etkili bir kontrolör (ya da denetçi) vazifesi taşımasıdır. 

‘Medya Patronları’ olarak nitelendirilen bireylerin veya kurumların şirketleşmeden çok medyanın taşıması gereken görevleri yerine getirmesi, özellikle kamuoyunu tarafsız bir şekilde bilgilendirmeleri öncelik olmalıdır.

"Priming" ajanda belirlemenin önemli bir unsuru olarak değerlendirilmektedir. Medya bazı konulara diğerlerinden daha fazla ağırlık vererek kamuoyunun ağırlık verdiği konu üzerine yoğunlaşması ve dikkatini bu konuya yönlendirmelerine sebep olabilmektedir

Medyada hangi bilgiye öncelik verildiği o konuyu toplumda daha bilinir hâle getiriyorsa, çerçeveleme (framing) ise konunun nasıl sunulduğuna dikkat çekmektedir. Çerçeveleme aracılığıyla konunun hangi kısmına dikkat çekileceği ve nasıl sunulacağı izleyici ya da okuyucuların konu üzerindeki değerlendirmelerini etkilediği gösterilmiştir. 

Çerçeveleme çalışmaları Amos Tversky ve Daniel Kahneman tarafından literatüre kazandırılmıştır.

Çerçeveleme çalışmaları Amos Tversky ve Daniel Kahneman tarafından literatüre kazandırılmıştır. Bu çalışmalar, bir karar sonucunda ortaya çıkacak durumların kar/kazanç ya da zarar/kayıp olarak sunulmasının bireylerin kararlarını etkilediğini göstermiştir.

Bir olayın nasıl resmedileceği ve formatlanıp verileceği de aynı şekilde bireylerin konu üzerindeki tutumlarını etkileyebilir ve davranışlarına yön verebilir.

Çerçeveleme süreci farklı şekillerde meydana gelebilmektedir. Medya bunun başında gelmektedir. Çünkü konu dış politika olduğunda bireylerin medyaya olan bağımlılığı artmakta ve medyadan gelecek bilgilere daha fazla ihtiyaç duymaktadır.

Siyasi elitler de çerçeveleme yaratabilir. Konu dış politika olduğunda bireylerin medya aracılığıyla siyasilerin verdiği açıklamaları ve bilgileri alıp doğru olarak kabul etmesi bu sürecin başında gelmektedir.