DIŞ POLİTİKA ANALİZİ - Deneme Sınavı - 5

Karar alıcının karşılaşılan problemin çözümünde kullandığı yol,
onun, problemin içeriğini algılayışından kaynaklanmaktadır. Bu algının özünde
de kişinin inançları yer alır. İnançlar, aktörlerin stratejik ve taktiksel seçimlerini
etkileyen normları, standartları ve ilkeleri sağlamaktadır. Bu anlayışa ve inanç sistemlerine, Operasyonel Kod (Operational Code) adı verilmiştir.

İmaj, karar alıcıların içinde bulundukları şartlar altında, birçok bileşenin, olgunun
bulunduğu karmaşık bir ortamda dış politika kararlarına ulaşırken bir anlamda
onların sorunlarını çözen, basit, kısayollar olarak tanımlanmaktadır.

Liderlerin taşıdığı bu önemli role bağlı olarak çıkarılan üçüncü bulgu ise liderlerin taşıdığı yanlış algıların savaşların çıkmasındaki büyük etkisidir. Bu durum
dört farklı şekilde gözlemlenebilir:

1* Liderin kendisi hakkındaki görüşü

2* Liderin düşmanı/rakibi hakkındaki görüşü

3* Liderin düşmanının/rakibinin niyeti hakkındaki görüşü

4* Liderin düşmanın/rakibinin gücü ve kapasitesi hakkındaki görüşü

Örneğin Amerikan Başkanı
Kennedy, Küba füze krizinde, Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesi analojisini kullanarak, yanlış hesabın ABD ile Sovyetler Birliği arasında bir savaşa neden
olabileceğini gözardı etmemiştir.

ABD Başkanı Johnson, birçok siyasi
ortamda ve konuşmasında Vietkong ve Kuzey Vietnam halkı üzerindeki öfkesini
belirtmiştir.

Bazı vakalar ise analojilerde nelerden kaçınılması gerektiğini de gösterir. Örneğin, karar alıcılar, başka ülkelerin liderlerinin saldırgan hareketlerine teslim olmanın iyi bir karar olmadığına işaret etmek için sık sık İkinci Dünya Savaşı’na öncelik niteliği taşıyan “Münih analojisini” kullanır

Dış politika bir devletin kendi sınırları ötesindeki devletlerle yürüttüğü iletişimin tamamı olarak tanımlanabilir

Dış politika analizi Soğuk Savaş sonrasında ilgi çekmeye başlayan önemli akademik başlıklar arasında yer almaktadır. Siyaset bilimi disiplininde yer alan çalışmalar ilk etapta ABD’deki akademisyenler tarafından yapılmıştır.

Öncelikle günümüz dış politika analizini de en yakından etkileyen karar alma
yaklaşımını açıklamamız gerekmektedır. Snyder, Bruck, ve Sapin’in 1954 senesinde
yayımladığı çalışma ulus-devlet altı analiz seviyesinin kullanılmasını savunmuştur.

Rosenau’nun 1964’teki makalesi araştırmacıları aktör odaklı çalışmalara yönlendirmiştir.

Sprout ve Sprout’un 1956’daki çalışması ise devletler arası sistemler içerisinde güç kapasitelerini stratejiden, kararlardan, niyetlerden ve yanlış algılamalardan bağımsız bir şekilde analiz etmeyi
önermiştir.

Rasyonel seçim teorisi karar alma sürecinin nasıl işlemesi gerektiğini belirler

Yakın dönem dış politika analizi Soğuk Savaş’ın bitiminden sonra ivme kazanmıştır.

Dış politika analizinde kullanılan teknikler;

* İçerik Analizi

* Vaka Analizi

* Deneysel Yöntem

* Anket Yöntemi

* Bilgisayar Modelleri ve Simülasyonlar

Dış politika analizi içerisinde kullanıldığı hâliyle içerik analizi, yazıya geçirilmiş ya da kaydedilmiş konuşmaların sistematik ve objektif olarak çalışılmasıyla,
siyasi aktörlerin kişiliklerinin ve bireysel özelliklerinin anlaşılmasında kullanılan
bir araştırma tekniği olarak tanımlanabilir.

Deneysel yöntem herhangi bir konunun sebep-sonuç ilişkisi içerisinde incelenebilecek en etkin araştırma yöntemidir.

Kamu diplomasisi içerisinde farklı yöntemler kullanılmaktadır. Bunların arasında görsel ve yazılı basında olumlu haberlerin yayınlanmasından, üst düzey ziyaretlerin gerçekleştirilmesine, kültürel faaliyetler aracılığıyla toplumlar arası bağların kuvvetlendirilmesi için programların yürütülmesine kadar birçok araç yer almaktadır. Kamu diplomasisi açık bir şekilde bir devletin kendi çıkarları için başka bir devleti bilgilendirmesi ve etkilemeye çalışmasıdır. Bu hedefe yönelik farklı faaliyetler kullanılabilir fakat buradaki önemli nokta ise her faaliyet sonucunda ulaşılmak istenilen imaja yönelik ilerleme olmasıdır. Aksi taktirde yapılan yatırımlar ne kamuyonu olumlu şekilde yönlendirecek ne de daha sonra uygulanacak dış politikalara kamuoyundan destek alınabilecektir. Kamu diplomasisi gelişmekte olan etkili diplomasi araçlarından biridir. Bu araç sayesinde devletler arası ilişkiler daha barışçıl ve kamuoyu üzerinden ilerlemektedir. Kamuoyunun dikkate alınması ve kazanılması da devletler arası ilişkiler için olumlu değerlendirilebilir.

Kamuoyunun dış politikaya etkisi çoğunlukla demokratik ülkelere has bir durum olarak nitelendirilmiştir. Bu varsayım içerisinde demokratik değerler ve haklar doğrultusunda toplumun kendi fikir ve değerlendirmelerini demokratik bir ortamda daha rahat yapacağı yer almaktadır. Bu açıdan bakıldığında bu varsayım doğru bir tesbittir. Dolayısıyla demokratik ülkelerdeki toplumlar siyasi konularda fikir ve değerlendirmelerini daha rahat bir şekilde yapabilir ve beğenmediği konularda ise demokratik haklarını (örneğin protesto, yürüyüş, grev) kullanabilir.
Dış politika söz konusu olduğunda da demokratik ülkelerde toplumun bir kısmının karşı çıktığı bir politikaya karşılık çeşitli tepki mekanizmaları kullanılabilir.

Bir yandan, medyanın tarafsız ve doğru haberi topluma sunma sorumluluğu bulunmaktadır. Bu sorumluluğun en önemli parçası ise tarafsız bir şekilde bilgi sunmaya dayalıdır. Öte yandan, medyanın bir başka amacı ise siyasi ajandayı kontrol etmektir. Dış politika söz konusu olduğundaysa devletin ulaşamayacağı bilgilere ulaşarak siyasileri yönlendirme ve elitist bir güç kazanma arzusu vardır. Bir anlamda medya siyaset yapıcıların hangi konulara dikkat etmeleri gerektiğini belirlemek ve siyasetin vazgeçilmez bir parçası olmak ister. Bu amacın içerisinde halkın da herhangi bir konu hakkında ne düşünebileceği ve nasıl hareket edebileceği üzerinde rol oynamak ister.
Medyanın güç kazanabileceği bir başka boyutu da orduya veya devletlere ait gizli bilgileri elde etmesi ve kamuoyuna sunmasıdır.

Medya, televizyonda kullandığı görüntüler aracılığıyla kamuoyunu en kuvvetli şekilde etkilemektedir. Televizyonda sunulan görüntüler doğrudan bireylerin görsel bilgiye ulaşarak konu üzerindeki tavır ve
tutumlarına tesir edebilmektedir. Olayın nasıl sunulduğu, izleyicilerin olayı nasıl yorumlayacağı ve konuyla ilgili bilginin nasıl kullanılacağını belirler. Medyanın bilgiyi sunuşunun iki şekli olabilir: Birincisi, sunulan bilginin taraflı olması ve görsel malzemenin içeriğinin ne olduğuna dayalıdır.

İkinci olarak ise yanlış bilgilendirmeden ve bunun için kullanılan görsel malzemedir.

Dış politika söz konusu olduğunda kamuoyunun medyanın vereceği bilgiye ihtiyaç duymasıdır. Konu dış politika olduğunda bireylerin medyaya olan bağımlılığı artmakta ve medyadan gelecek bilgilere daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Söz konusu olayların arka planı kamuoyu tarafından bilinmediği için ve doğru bilgiye bireyler kendi etraflarından veya içinde bulundukları sosyal ağlardan kolaylıkla ulaşamadıkları için medyanın sağlayacağı bilgilendirmeye ihtiyaç duyarlar. Bir nevi, medya konu hakkında kamuoyunun bilgi alabileceği en önemli kaynakların arasında gelmekte ve bireylerin dış politika değerlendirmelerinin belirlenmesinde rol oynayabilmektedir.

hükûmetin kamuoyunun gözünde kararlarını meşrulaştırmaya çalışması önemli bir politik araçtır: Hükûmetler bazen belirli bir dış politikayı kamuoyunun desteğini kazanmak üzere öne sürebilir ve kendi kararını meşrulaştırmak üzere kullanabilir. Bu durum genellikle iç çekişmelerin ve sıkıntıların yükseldiği bir dönemde bir devletin savaş veya çatışmaya girmesiyle (veya parçası olmasıyla) ortaya çıkmaktadır. Bu sayede hükûmet kamuoyunun dikkatini iç sorunlardan destek kazanmak üzere dış politikaya çekebilir. Bu süreçteki mekanizma ise kamuoyunun bayrak etrafında bütünleşmesi, birleşmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu kavram, liderlerin kısa dönemli bile olsa kamuoyundan daha fazla destek almak üzere savaş ve çatışmaya meyil göstermesi olarak tanımlanabilir. Hükûmetin ya da liderin iç politikada aldığı kararını eleştirecek kamuoyu dış politikada ciddi bir problemle karşı karşıya kalan devletin destek alması için tavrını değiştirebilir.
Bu sayede bir anda eleştirilecek konular ortadan kalkar ve vatandaş hükûmete dış politika konusu sebebiyle daha fazla destek vermeye başlar.
Bu tür siyasi yaklaşımlar genellikle dış politikada dikkat dağıtma, oyalama olarak nitelendirilmektedir.