DIŞ POLİTİKA ANALİZİ - Deneme Sınavı - 14

s.70

Ralph White savaşa katkıda bulunan yanlış algı biçimlerini altı kategoriye ayırmıştır. Bunlardan ilki acımasız düşman görünüşüdür: Liderler rakiplerine düşman imajı yüklemeye eğilimlidirler ve bu algıya göre karar alırlar. İkincisi liderin kendisini kuvvetli görmesidir: Diğer araştırmacıların da bahsettiği gibi liderin kendisini güçlü bulması savaşı teşvik edici bir rol oynar. Üçüncü yanlış algı biçimi liderin kendisini ahlaklı ve meşru görmesidir: Liderler kendi eylemlerinin ahlaki olduklarını düşünürler, öyle olmadan bile ahlaki bir temele oturtarak hareketlerini ve kararlarını meşru kılmaya çalışırlar. Dördüncüsü ise seçici dikkatsizliktir: Liderlerin kendi fikir ve tutumlarına bağlı olarak olayın tek bir noktasına odaklanırken başka konuları göz ardı etmeleridir. Beşincisi empati eksikliğidir: Diplomatik yollar aracılığıyla karşı tarafı anlamaktan çok çıkarlar göz önünde bulundurularak cevap verilmesi önceliklidir. Son yanlış algı biçimi de askerî açıdan karar alıcının kendisine aşırı güven duymasıdır. Bilgi eksikliği bunlardan biri değildir.

Gerçekleşmiş bir olay hakkında daha fazla bilgi bulunduğu için bilinmezi çok olan güncel durumla karşılaştırma yapılabilir. Bu karşılaştırma süreci, mukayese odaklı muhakeme (analogical reasoning) olarak adlandırılmaktadır.

ABD Başkanı Johnson, birçok siyasi ortamda ve konuşmasında Vietkong ve Kuzey Vietnam halkı üzerindeki öfkesini belirtmiştir. Johnson’ın öfkesi, çeşitli noktalarda savaşın sertleşmesine (daha fazla askerin gönderilmesi, daha fazla mayının Vietnam toprağına yerleştirilmesi gibi) ve uzamasına sebep olacak şekilde dış politika kararlarını etkilemiştir.

Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler disiplinindeki normatif yaklaşım ve nitel (kalitatif) araştırma yöntemleri, 1960’lardan itibaren yerini, ampirik yaklaşıma ve nicel (kantitatif) yöntemlere bırakmaya başlamıştır.

Kamuoyu, toplumun bir konuyla ilgili yargısını yansıtan düşünce ve kavramların toplamı olarak tanımlanabilir.

Hükûmetler bazen belirli bir dış politikayı kamuoyunun desteğini kazanmak üzere öne sürebilir ve kendi kararını meşrulaştırmak üzere kullanabilir. Bu durum genellikle iç çekişmelerin ve sıkıntıların yükseldiği bir dönemde bir devletin savaş veya çatışmaya girmesiyle (veya parçası olmasıyla) ortaya çıkmaktadır. Bu sayede hükûmet kamuoyunun dikkatini iç sorunlardan destek kazanmak üzere dış politikaya çekebilir. Bu süreçteki mekanizma ise kamuoyunun bayrak etrafında bütünleşmesi, birleşmesi (rally around the flag) olarak tanımlanmaktadır. Bu kavram, liderlerin kısa dönemli bile olsa kamuoyundan daha fazla destek almak üzere savaş ve çatışmaya meyil göstermesi olarak tanımlanabilir.

Hipodermik Model: Bu model medyanın verdiği bilginin doğrudan bireylerin içine işlediğini ve davranışlarını etkilemesine dayanır. Bu modelin isminin hipodermik olmasının sebebi ise bireyleri doğrudan etkilemesi söz konusu olduğu içindir.

Asgari Etki Modeli: Asgari Etki Modeli, bireylerin medyadan gelen bir mesajla karşılaştığında onu değerlendirecek ve hatta filtreleyecek birtakım eğilimlere sahip olduğunu varsayar. Yani birey medya karşısında tam anlamıyla savunmasız ve etkiye açık değildir.

İnce Etki Modeli: Yapılan deneysel çalışmalar göstermiştir ki bireylerin siyasi olaylara ilgisi ve bu olaylardan öğrendikleri bilgiler net bir şekilde medyanın etkisiyle değişebilmektedir. Ayrıca, siyasi bir meselenin veya tartışmanın medya tarafından tanımlanıp sunulması da çerçeveleme (framing) etkisi akademik çalışmalarda kanıtlanmıştır. Bu çalışmalar ile medyanın gündeme ilişkin olayları dolayısıyla da bunlar karşısındaki algıları belirleyebildiği ve çerçeveleyebildiği, yani bir olay/durum karşısında nelerin önemli ve dikkate değer, nelerin önemsiz olduğunun medya tarafından belirlenebildiği görülmüştür.

Her ne kadar bazı teoristler (örneğin, Morgenthau) dış politika konularının kamuoyu baskısından uzak olması gerektiğini düşünürken bazıları da (örneğin, Kant) kamuoyu olmadan dış politika üretimi ve uygulamasının anlaşılamayacağını savunmuştur.

Her ne kadar bazı teoristler (örneğin, Morgenthau) dış politika konularının kamuoyu baskısından uzak olması gerektiğini düşünürken bazıları da (örneğin, Kant) kamuoyu olmadan dış politika üretimi ve uygulamasının anlaşılamayacağını savunmuştur. Günümüzde yapılan çalışmalar kamuoyunun özellikle dış politika konularında karar alıcılar için bir sınırlama getirebileceğini göstermiştir.

Bu tür siyasi yaklaşımlar genellikle dış politikada dikkat dağıtma, oyalama (diversionary) olarak nitelendirilmektedir. Örneğin, Obama Yönetimi’nin Arap Baharı sebebiyle çıkan Libya savaşında taraf olması ve NATO aracılığıyla harekat başlatması, Başkan Obama’nın iç politik sorunlardan kamuoyunu uzaklaştırması olarak değerlendirilmiştir. Ekonomik kriz ve işsizlikle boğuşan ABD halkının Arap Baharı’nın getirdiği demokratikleşme dalgasının Libya’da kendi çıkarlarını etkilediğini düşünerek bir anda Başkan Obama’nın Kongre’ye danışmadan ve onayını almadan Libya’da ABD’yi taraflardan biri yapması dikkatini dağıtmıştır.

Kamuoyu kararları etkilemektedir fakat bu etkinin derecesi kamuoyunun bir politika hakkındaki desteğine göre değişebilir. Bu yaklaşıma göre kamuoyunun %59’unun desteklediği bir politikayı karar alıcılar dikkate almayabilir. Bu sebeple cevap A seçeneğidir.

Asgari Etki Modeli, bireylerin medyadan gelen bir mesajla karşılaştığında onu değerlendirecek ve hatta filtreleyecek birtakım eğilimlere sahip olduğunu varsayar. Yani birey medya karşısında tam anlamıyla savunmasız ve etkiye açık değildir.

Kamu diplomasisi açık bir şekilde bir devletin kendi çıkarları için başka bir devleti bilgilendirmesi ve etkilemeye çalışmasıdır.

Bush Yönetimi’nin Irak Savaşı’nda Blair Hükûmeti ile birlikte hareket etmesine karşılık İngiltere’de büyük bir çoğunluk (neredeyse 1 milyon kişilik bir topluluk) bu kararı protesto etmiş ve savaşa karşı çıkmıştır. Bu protesto sonucunda da Tony Blair çeşitli soruları cevaplamak ve halkın karşısında ‘ifade vermek’ zorunda kalmıştır.

Irak Savaşı’nda ABD kamuoyunun alınan kararlar ve uygulamalar üzerindeki etkisi sınırlı kalmıştır. Son olarak yapılabilecek bir hatırlatma olarak da siyasilerin ve medyanın Irak Savaşı hakkında kamuoyunu yanlış bilgilendirdiğini unutmamak gerekir (örneğin, Colin Powell’in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada verdiği taraflı ve kısıtlı deliller aracılığıyla savaşı meşrulaştırmaya çalışması).

Parlamenter sistemlerde çıkmaza girildiğinde ise başkanlık sistemlerinden farklı olarak yapılabilecek opsiyonlardan biri referanduma gidilmesidir.

s.49