DİPLOMASİ TARİHİ

Hans J. Morgenthau, uluslararası atmosferi zehirleyen ve savaş tohumlarını besleyen, uyuşmazlıkları keskinleştiren propagandaların aşılarak bir dünya toplumu yaratılabileceğini savunmuştur.

Diplomasi ile ilgili tanımlamalarda ortak olarak değinilen başlıca öğeler  müzakere ve temsildir.

Diplomasi teorisi konusunda yazanlar ilk olarak büyükelçilerin sahip olması gereken nitelikler konusuna değinmişlerdir.

Demokratik bir ülkede diplomasinin ahlaki kurallardan bağımsız olarak yürütülmemesinin bedeli içte ve dışta güvenilirliğini kaybetmesiyle sonuçlanır.

Henry Kissinger'e göre uluslararası istikrarın sürdürülebilmesinde en önemli etken işbirliği olan bir güç dengesidir.

İngiliz diplomatı Sir Victor Wellesley diplomasi ve dış politika kavramları arasındaki ayrımı şu şekilde özetlemiştir: ‘Diplomasi politika değil politikayı uygulayan araçtır. Bu iki unsur birbirini tamamlar zira biri diğerinin işbirliği olmadan harekete geçemez. Diplomasi dış politikadan bağımsız bir mevcudiyete sahip değildir,
fakat her ikisi birlikte tek bir icra politikası oluşturur - politika stratejiyi saptar, diplomasi ise taktikleri’. Bu kapsamda doğru seçenek A seçeneğidir.

Soruda yer verilen ifade Türk Dil Kurumu'nun Türkçe Sözlüğünde yer verilen tanım olarak geçmektedir. Bu bağlamda doğru seçenek C seçeneğidir.

Soruda yer alan diplomasi tanımı Ernest Satow'a aittir. Diğer seçeneklerde yer alan kişiler diplomasi ile ilgili tanımlar geliştirmiş olsalar da soru da yer alan tanım Ernest Satow'dir. bu kapsamda doğru seçenek E seçeneğidir.

Bu ağ ilk olarak İtaya yarımadasında 15. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkmış ve Münster ve Osnabrück Kongrelerini (1644-8) izleyen iki buçuk asır içinde belirli bir olgunluğa ulaşmıştır. Bu kapsamda doğru seçenek C seçeneğidir.

Richelieu, Fransa’nın ulusal çıkarlarının savunulmasında diplomasinin rolünü o kadar önemsemiştir ki diplomasinin ‘sürekli’ olması görüşünü ortaya atmıştır. Bu kapsamda doğru seçenek D seçeneğidir.

Talleyrand’a atfedilen ‘bir diplomat için yegane iyi ilke, ilke sahibi olmamaktır’ sözü de benzer bir yaklaşımı yansıtır.

Soru kökünde ifade edilen cümle  Niccolo Machiavelli'ye ait bir düşünce yapısıdır. Bu doğrultuda doğru seçenek A seçeneğidir.

Olumsuz tanımlar da eksik değildir: Ambrose Bierce’e göre diplomasi ‘ülkesi için yurtsever yalan söyleme sanatıdır’. Talleyrand için ‘diplomasi yalan söylemek ve inkâr etmektir’. Ludwig Boerne de benzer görüştedir: ‘diplomasi Fransızca konuşmak, konuşup bir şey söylememek ve sahte laflar etmektir’. Çarpıcı tanımlama örnekleri de vardır: ‘diplomasi başkasının sizin istediğinizi yapmasına müsaade etmektir’. Lester B.Pearson; ‘diplomasi savaşın başka vasıtalarla sürmesidir’ Zhou Enlai. Ve bir atasözü: ‘diplomasi en fena şeyleri en hoş şekilde söylemektir’. Bu bağlamda doğru seçenek E seçeneğidir.

Devlet çıkarı (raison d’état) kavramına gelince Guicciardini bu kavramı kabul etmekle beraber, bu konuda ihtiyatlıdır. Ona göre, diplomaside güven o kadar önemlidir ki, bir anlaşma ancak çok istisnai durumlarda ihlal edilebilmelidir. Dış politika konusunda çok sinik ve karamsar görüşlere sahip olmasına rağmen, Guicciardini
diplomasiye ihtiyatlı ve ılımlı bir şekilde yaklaşır. Görüşleri, o zaman geçerli olan, güç dengesi gereklerinin diplomasiye yansıtılması şeklindedir ki, bu da modern diplomatik teoriye oldukça yakın düşer. bu doğrultuda doğru seçenek A seçeneğidir.

Ford’un başkanlık döneminin 1977’de son bulmasına kadar bakanlık yapan Kissinger’in, bu görevlerinde ABD dış politikasına ne şekilde yön verdiğinin ayrıntılarına burada girilmesi doğal olarak söz konusu değildir. Bununla beraber, süper güçler arası “détente” politikalarına katkıları, Çin’e açılım, Vietnam savaşının sona erdirilmesinde oynadığı ve 1973’te Kuzey Vietnam’lı muhatabı ile ortaklaşa Nobel Ödülü kazandıran hayati rolü hatırlatmak gerekir. Devletteki kariyerinden sonra Kissinger hâlâ aranan bir danışman ve yorumcu olarak kalmıştır. Üç büyük ciltlik hatıraları yanında 1994’te yayınladığı Diplomasi adlı eseri ile diplomasi teorisi alanında kendini kabul ettirmiş yazarlar arasında yerini almıştır. bu doğrultuda doğru seçenek B seçeneğidir.

Müzakere ve temsil

Diplomasi dış politikanın aracıdır

Ulus devletlerin başka ulus devletlerle savaş dışı ilişki gereksinmesi

Hem ilişkinin yürütülmesini sağlayan hem ilişkiye ilişkin politikaları etkileyen bir faaliyet

İçte ve dışta güvenilirliğini kaybetmesi