DİPLOMASİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 6

Yunan diplomasisi bir uluslararası davranışlar kuralları sistemi geliştirmiş, hatta ilk uluslararası hukuk ilkelerini yaratmış ve bugün hâlâ kullanılan bazı uygulamaların da temelini atmıştır. Örneğin, Yunan diplomatik misyonları mensuplarının kişisel mallarının muafiyeti ve resmi mektuplaşmalarının dokunulmazlığı da o zaman kural hâline gelmişti. Doğru cevap C'dir.

Romalılar devlet yönetimi, mimari, sanat ve alanlarında olduğu gibi diplomaside de Yunanlıların mirasını devralmışlardır. Bununla beraber, hüküm sürdüğü çok uzun zaman dilimine rağmen, Roma imparatorluğu diplomasinin gelişmesine önemli katkıda bulunmamış, bu konuda bıraktığı miras başlıca hukuk alanında olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Bizans hemen hemen dört bir yanından tehditlerle kuşatılmıştı. Bizans'ın savaşı önlemek için başvurduğu çeşitli yolların başında rüşvet gelmekteydi. İmparatorlukta şu veya bu şekilde gözü olan her ülke hükümdarının ve kavmin bir fiyatı vardı ve özellikle o zamanın finans dünyasının merkezinde olduğu için dolu olan Bizans hazinesi bunları uysallaştırmak için büyük meblağlar ödüyordu. Doğru cevap E'dir.

12. yüzyıl sonundan itibaren ilk defa İtalya'da "Ambaciatore=Büyükelçi" ünvanı ortaya çıktı. Latince ambactiare, 'bir göreve gitmek' kelimesinden gelen bu terim çeşitli elçileri ifade ediyordu. Doğru cevap A'dır.

İtalyan şehir devletlerinin özel gereklerinden doğan mukim elçilik kurumu, Avrupa'da güvenliği sağlamanın başlıca aracı olarak savaşın yerini diplomasinin aldığı 15. yüzyıldan itibaren tamamen yerleşmiştir. Mukim elçileri tanımlamak için büyükelçi terimi kullanılmaya başlanmış, akreditasyonlarının kesin biçimde saptanması, talimatlarının dikkatle yazılması gibi uygulamalar yaygınlaşmıştır. Doğru cevap C'dir.

19. yüzyıl boyunca uluslararası ilişkilerde Fransızca özel bir yer işgal etmiştir. Ardından yerini İngilizceye bırakmıştır. Doğru cevap A'dır

1790'da III. Selim Londra, Paris, Viyana ve Berlin'de mukim büyükelçilikler açmıştı. Tahran büyükelçiliği ise 1849 yılında açılmış ve Müslüman ülkeler arasında karşılıklı mukim diplomatik temsilcilik değişiminin ilk örneği olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Genellikle ilk Amerikan diplomatının Benjamin Franklin olduğu kabul edilir. Franklin Fransa'da başlangıçta Amerikan Komiseri, sonra elçi olarak sekiz buçuk yıl görev yapmıştır. Doğru cevap A'dır.

Orta Çağ sona ererken Batı Avrupa'da Papalık dışında diplomatik alanda belirli adımlar atan en önemli siyasi birim Venedik idi. Konstantinopolis ile yakın ilişkileri dolayısıyla Bizans diplomatik sisteminden esinlenen Venedik diplomasisi önce diğer İtalyan şehir devletleri, daha sonra Fransa ve İspanya tarafından kopya edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

19. yüzyıl boyunca ticaret ve finans diplomasinin hem amacı hem aracı hâline gelmişti. Özellikle İngiltere için dış politika ile ticaret eş anlamlıydı. Doğru cevap D'dir.

Tam metinleri bugüne kadar gelen ilk devletlerarası anlaşmalar İÖ. 1280 civarında II. Ramses ile Hitit kralı Muvattali arasında akdetilmiştir.

Tarihin bilinen ilk yazılı barış anlaşması Hititler zamanından kalmadır. Hittilerler Mısırlılar arasında Kadeş Savaşı sonunda İÖ. 12. yüzyılda akdedilmiştir.

O dönemin (İÖ. 700) Yunanistanında küçük şehir devletlerinin ortaya çıkışı diplomasinin o coğrafyada sistemleşmeye başlamasına yolaçmıştır. Gerçekten güç arazi şartları nedeniyle bağımsızlıklarını koruyabilen ve çoğunlukla ancak deniz yoluyla irtibat kurulabilen bu devletçiklerin ilişki ve ticaret gereksinimleri diplomatik faaliyetlerin düzenli hale gelmesine neden olmuştur.

Bir çeşit konsolos sayılabilecek Proxenos'lar yabancı şehirlerde sürekli ikamet eden fakat gayri resmi sıfatlarla kendi şehirleri için aracılık yapan temsilcilerdi.

Aman, sahibine İslam diyarlarına girme olanağını verir ve yetkili makamların korunmasını sağlardı.

Ambaciatore=Büyükelçi ünvanının 12. yüzyıl sonlarında ilk olarak ortaya çıktığı ülke İtalya'dır.

Orta Çağ'da diplomasi esas olarak kilise etrafında gelişti.

Diplomasi mekanizması ve uygulamaları, 18. yüzyıldan itibaren özellikle ikili ilişkiler yönünden neredeyse bugün bile yadırganmayacak bir biçime bürünmüştü.

Avrupa Konseri'nin temeli Viyana Kongresi'dir.

19. yüzyıl boyunca uluslararası ilişkilerde Fransızca özel bir yer işgal etmeye devam etmiştir.