DİN VE TOPLUM

Paradigma: Bir örüntü ya da model anlamına gelir.

Anomi: Normsuzluk durumudur.

Weber’in Marxist anlayıştan ayrıştığı en önemli nokta, sadece “sınıf ”ı farklı ve çatışmacı olmayan bir şekilde tanımlaması değil, bu tanımlamayı genişletirken toplumsal tabakalaşmanın alanını da yaymasıdır.

Kısacası toplumsal tabakalaşma, toplumda yapısal bir hâle gelmiş eşitsizlikleri ve farklılaşmaları inceleyen sosyolojik bir tanımlamadır.

Kast sisteminde Brahmanlar, kutsal metinleri öğrenmek ve öğretmen ile yükümlü iken kişatriyalar topluma liderlik ederler; toplumun “politik” katmanını oluştururlar.

Vaişyalar ise sadece toplumda üretim mekanizmalarını yürütmekle kalmamışlar Hint kültürünün değişik yörelere taşınmasında da etkin roller üstlenmişlerdir. Eski dönemlerde bazı hanedanların vaişyalar arasından doğduğuna inanılmaktadır. Modern Hindistan tarihine damgasını vuran Gandi de bu katmandan gelmektedir.

Kast sisteminde Brahmanlar, kutsal metinleri öğrenmek ve öğretmen ile yükümlü iken kişatriyalar topluma liderlik ederler; toplumun “politik” katmanını oluştururlar.

“Sütunlaşma”, Hollanda için, temelde farklı hayat tarzlarının kabulüne dayalı geniş bir uzlaşma olarak tanımlanmaktadır.

Kabala: Kabala, Yahudilikte ezoterik bir düşünce ve disiplin yöntemidir.

Bu anlamda İslam tarihi boyunca Murcie, Mutezile, Cebriye, Kaderiye gibi farklı mezhepler ortaya çıkmışsa da günümüzde Ehl-i Sünnet denilen çizgi haricinde kalan mezheplerin takipcileri pek fazla kalmamıştır. Bu kategorideki mezhepler ise Maturidilik ve Eş’ariliktir.Ehl-i Sünnet kategorisi altında yer alan Hanefilik, Şafilik, Malikilik ve Hanbelilik ile Cefarilik ve benzeri mezhepler bu kategoridendir.

Sosyoloji geleneğinde, toplumsal tabakalaşma ve farklılaşmayı ilk inceleyen ve toplumsal yapı içindeki eşitsizliklere ve farklılaşmalara ilk dikkat çeken iki önemli sosyal bilimci Karl Marx ile Max Weber olmuştur. Doğru cevap C’dir.

Hindu kast sisteminde dört büyük “varna” vardır. Bunlar, en üst “varna”dan başlayarak şu şekilde sıralanmaktadır; Brahmanlar, Kişatriyalar, Vaişyalar, Sudralar. Doğru cevap E’dir.

Kast sistemindeki toplumsal katmanlardn bir tanesi olan Sudralar  işçiler ve kölelerden oluşmaktadır. Aslında herhangi bir mesleği olmayan hünersiz kişilerdir. Doğru cevap A’dır.

Kişatriyalar, prensler, prensesler ve soylu savaşçılardan oluşmaktadır. Genelde üst düzey memurlar da bu tabakada yer alır. Doğru cevap D’dir.

Bir Britanya sömürgesi olan Hindistan’ın bağımsızlığınu kazanmasında liderlik yapan Mahatma Gandi, ülkenin yalnızca siyasi değil manevi bir lideri de oldu. Gandi, kast sisteminde Brahmanlardan sonra gelen vaişya kastından geliyordu. Doğru cevap C’dir.

Bu dört “varna” dışında, bir de “dokunulmazlar” addedilen “parya”lar vardır. Aslında “parya”lar da bir “varna” oluşturmaktadırlar ancak toplumun bütün kötü ve kirli işlerini yapmakla yükümlü bu kişiler, bu özelliklerinden dolayı “dokunulmaz” olarak adlandırıldığından kast dışı bir kategorileştirilmeye tabi tutulmuşlardır. Doğru cevap A’dır.

Nasıl ki Hint toplumu dinin ya da inancın meşruluğunu sağladığı bir kast sisteminin en yetkin örneği ise Hollanda toplumu da seküler bir ortamda kastvari bir katmanlaşmanın dini grupları da içerecek bir şekilde seküler bir tabakalaşmasının en yetkin örneği olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Sütunlaşmayı oluşturan temel sütunlar: Seküler bir tabakalaşma içinde dini ve din dışı gruplar dört ayrı sütun oluşturur. Bunlar: 1. Protestanlar 2. Katolikler 3. Liberaller 4. Sosyalistler ve sosyal demokratlardır. Doğru cevap A’dır.

Hollanda’nın sergilediği model, bir “kaynaşma”yı içermeyen, süreç içinde her bir “sütun”un kendi “elit”ini ve “network”unu kurduğu bir “uluslaşma” ve “modernleşme” sürecidir. Sütunlaşma, toplum katmanlarının “birlikte ama temas etmeden yaşama” modelidir. Doğru cevap B’dir.

Kabala, Yahudilikte ezoterik bir düşünce ve disiplin yöntemidir. Mistik hâllerle uğraşır ve bunları belirli bir yöntem dâhilinde uygulanmasından oluşur. Tevrat’ın ve Yahudikteki diğer dinî kaynakların batıni anlamları yanında Yahudilikteki öğretilerin anlamlarını ezoterik olarak açıklamaktadır. Doğru cevap D’dir.