DİN VE TOPLUM

Rudolf Otto (1869-1937), ünlü Alman dinler tarihçisidir. Dinleri ahlaki ve akılcı açıklamalar yerine kutsallık duygusuyla açıklamaya çalışmıştır. Doğru cevap A’dır.

Modern yaşama formları içinde dinî olan (: kutsal) ve olmayan (: profan) şeklindeki bir ayrımdan söz etmek artık yaygın bir ilgi hatta kabul görmeye başlamıştır. Kutsal, bu çerçevede aşkın (müteal, transandantal) olanı ifade ederken; din dışı da kutsaldan artakalan ancak onu dışarıda bırakan hakim seküler dünyayı ifade etmektedir. Doğru cevap C’dir.

“Kutsal şeyler, dini yasaklarla korunan ve tecrit edilen şeylerdir; din dışı şeyler ise bu yasakların hedef aldığı ve kutsal olandan ayrı tutulması gereken şeylerdir” ifadesi Durkheim’e aittir. Doğru cevap A’dır.

Sünni kesimde ortaya çıkan Evzailik ve Zahirilik gibi fıkıh mezhepleri de kendilerine taraftar bulamadıkları için günümüze kadar ulaşamamışlardır. Doğru cevap E’dir.

Yaratılış, huy, karakter, mizaç anlamlarında kullanılan meşrep kavramı da kişinin hangi dini inanç, mezhep ya da tarikat içinde olursa olsun değişmeyen özelliklerini vurgulamak için kullanılmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Kelam, İslam’da inanç esasları etrafında ortaya çıkan tartışmaları disipline eden bir ilim dalıdır. Doğru cevap B’dir.

İslam geleneğinde ibadet ve hukuk alanına ilişkin bilgilerin üretildiği bir disiplin olarak fıkıh, gündelik dilde bir şeyi bilmek, iyi ve tam anlamak, derinlemesine kavramak anlamlarına gelmektedir. Doğru cevap E’dir.

Tekke, zaviye ve dergahlar tasavvuf kültürü içinde anlam kazanmış dini/mistik mekanlardır. Tekkeye göre daha küçük yapı özelliği taşıyan zaviyeler ise daha çok küçük yerleşim alanlarında ve yol üzerlerinde bulunmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Ehl-i Sünnet içindeki başlıca fıkıh mezhepleri ise Hanefilik, Şafiilik, Hanbelilik ve Malikiliktir. Doğru cevap B’dir.

Bugün dünyada 3000 din, 6000 mezhep ve 12000 tarikat olduğu ileri sürülmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Din kavramına İslami terminoloji açısından bakıldığında da hak dinler ve batıl dinler şeklinde bir tasnif yapılmaktadır. Hak dinlerle Allah tarafından peygamberler aracılığıyla gönderilen dinler kastedilirken batıl dinlerle de insanların kendi arzu ve hevesleri doğrultusunda inşa ettikleri dinler kastedilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ünlü Alman dinler tarihçisidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Rudolf Otto (1869-1937) dinleri ahlaki ve akılcı açıklamalar yerine kutsallık duygusuyla açıklamaya çalışmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Durkheim’in kutsal ve din dışı ayrımı ile ilgili klasik ifadesi şöyledir: “Kutsal şeyler, dinî yasaklarla korunan ve tecrit edilen şeylerdir; din dışı şeyler ise bu yasakların hedef aldığı ve kutsal olandan ayrı tutulması gereken şeylerdir” Doğru cevap D seçeneğidir.

Sosyoloji literatüründe cemaat, üyelerinin ortaklaşa paylaştıkları bir şeye, genellikle de ortak bir kimlik duygusuna dayanan ve özel olarak oluşturulmuş bir toplumsal ilişkiler bütünüdür. Doğru cevap A seçeneğidir.

Ona göre cemaat birincil ve duygusal ilişkilerin dünyasına aitken cemiyet de parçalanmış, bireyselleşmiş ilişkilerin dünyasını yansıtmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Uygun zamanlarda yerine getirilen ve sembollerin de kullanılabildiği, sık sık tekrarlanan davranış modellerine ritüel denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kur’an-ı Kerim’de Hz. Yusuf, “Allah’a iman etmeyen ve ahirete küfreden bir kavim milletini bıraktım ve babalarım, İbrahim İshak ve Yakub’un milletine uydum” demektedir (Yusuf, 37-38). Doğru cevap C seçeneğidir.

Kilise, Hıristiyan toplumunun birlik ve beraberlik idealini ifade etmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Böylece dini, süreç içindeki ana faktör olarak kabul eden Weber’i, insani
dayanışmanın nihai belirlemede dinî karakteri üzerindeki ısrarıyla Durkheim’i,
kendi kendini sürekli aldatma eğlencesi içinde dinin yeri konusundaki analiziyle
Pareto’yu sosyolojik araştırmanın öncüleri olarak ele aldığımızda, ortaya toplumsal işlevleri öne çıkan yeni bir din analizi çıkmaktadır.