DİN VE TOPLUM

Dinin inanç paylaşımının en doğrudan toplumsal sonucu cemaatleşmedir. Cemaat ortak inanç ve algıya dayalı olarak oluşan topluluğu başkalarından ayıracak bir bilinci de geliştirir. Genellikle cemaatlerin gerçeklik hakkındaki ortak bilinç ve algısı inananlarla inanmayanları veya bu ortak algıyı paylaşanlarla paylaşmayanlar arasında bir ayırıma da gider. Dinin inananları gerektiğinde tam bir grup bilinci içinde inanmayanlara karşı bir birlik ve dayanışma davranışına kolaylıkla girerler. Dinî cemaat böylece insanlara bir kimlik verirken başkalarından ayrışmayı da öğretir. Doğru cevap C'dir.

Cevap B şıkkında verilen Rousseau'dur.

Gentile, Yahudilikte Yahudi olmayanlara verilen isimdir. Arapça “ümmi” olarak bilinen ve genellikle dilimizde “okuma-yazma bilmez” olarak anlaşılan sözcük aslında Yahudiler açısından “Yahudi olmayan” anlamına gelir. Doğru cevap B'dir.

David Hume’un yaklaşımı dinler tarihine dair doğrusal bir ilerleme modeli yerine çok daha açıklayıcı bir döngüsel sarkaç modelini önermiştir. Dinler tarihi alanında hakim bir paradigma olarak pozitivist yaklaşım dinlerin çok tanrılı, hurafeci bir anlayıştan tek tanrılı rasyonel bir noktaya doğru evrildiğini anlatır. Bu yaklaşıma son zamanlarda yapılan ciddi itirazlar dinler tarihinin bu basitlikte ele alınamayacağını anlatır. Hume ise, çok daha önceden hem dinler arasında hem de her dinin kendi içinde çok tanrıcılıktan (hurafecilikten) tek tanrıcılığa (kitabiliğe) ve oradan tekrar çok tanrıcılığa doğru geçişler olduğunu anlatır. Bu hareketlilik dinler tarihindeki eğilimler arasında bir tür sarkaç modeli şeklinde bir değişimi ayırt etmemize imkân veriyor. Doğru cevap E'dir.

Cevap din kurumudur.

Auguste Comte bugün bir veri, bir gerçek olarak karşımızda duran din olgusunun tamamen insanın kendi bilgisizliğini telafi etmek üzere başvurduğu bir açıklamalar toplamı olarak kendi uydurmasıyla ortaya çıkmış olduğunu söylemiştir. Yani nedenleri bilişsel olarak bir türlü açıklanamayan ve korkutan yıldırım, deprem, fırtına, yağmur gibi doğal olaylarını açıklamak üzere “tanrı” düşüncesi insan tarafından uydurulmuştur. Madem tanrı bu sebebi açıklanamayan olaylar dolayısıyla ortaya çıkmıştır, o halde bütün nedenleri ortaya koyduğumuzda, yani bilim bütün açıklanamayanları açıkladığında, tanrı fikrine de ihtiyaç duymayacağız demektir. Doğru cevap A'dır.

Bu tanım Durkheim'ın din olgusudur.

"İnsan insanın kurdudur" ifadesi, İngiliz filozof Thomas Hobbes tarafından dillendirilmiştir.

Durkheim’in cevaplamayı üstlendiği soru, dinin kökeni olunca ona bir yol bulması gerekiyor ama bu yolun kendisini istediği cevaba götürmesine imkânı olmadığı görülüyor. Durkheim din sosyolojisini ve teorisini sahadan topladığı verilere dayandırmaya çalışan tümevarımsal bir yaklaşımı benimsemiştir.Doğru cevap D'dir.

Marx’ın din hakkındaki görüşleri onun toplumsal yapı hakkındaki genel görüşleriyle tutarlı bir görünüm sergiler. Bu görüşe göre dinin gerçek bir varlığı yok, olsa olsa maddi dünyanın çarpıtılmış bir yansımasıdır ve toplumdaki işlevi de bu temel varsayıma göre değerlendirilmelidir. Doğru cevap B'dir.

Yorumlamacı sosyolojinin ilk ve en önemli ismi olan Weber’in din sosyolojisi ile ilgili çok özel ve güçlü çalışmaları vardır. Onun dine dair yaklaşımı sosyal eylem hakkındaki tanımıyla tutarlıdır. Sosyolojinin başlıca rolünü sosyal eylemin yorumlanması ve anlaşılması olduğunu söyleyen Weber’e göre “sosyal eylem” de anlamlı eylemden ibarettir. İnsan bütün eylemlerini bir anlam atfederek yapan bir varlıktır. O yüzden yemek yemek, içmek gibi en temel beşeri hareketlerini bile hayvanlardan farklı olarak kendi kültürel farklılığını, yani anlamını atfederek yapar. Doğru cevap A'dır.

Sosyolojinin kurucusu olarak kabul edilen Comte aynı zamanda pozitivizmin de kurucusudur. Din hakkındaki görüşleri çok karmaşıktır. Hocası ve sosyolojinin yine öncülerinden sayılan Saint Simon’dan da etkilenerek insanlık tarihini bir evrim süreci içinde değerlendirmiş ve dinin de bu evrim sürecine paralel olarak bir değişim geçirdiğini düşünmüştür. Doğru cevap C'dir.

Marx'ın din konusundaki çalışmalarına yer verdiği eserler şunlardır:

Doğru cevap E'dir.

Ne kadar eski olursa olsun ve nerede olursa olsun insanların öte dünyayla, görünen dünyanın ötesiyle ilgilendikleri, nereden gelip nereye gittikleriyle ilgili soruları anlamlandırdıkları ve toplumda kutsal ve din dışı alanları oluşturup tanımladıkları belli bir davranış düzeyi daha vardır. Bu da din kurumudur.

Durkheim özelde Fransa’da ve genelde Avrupa’da yaşanmakta olan büyük parçalanma dönemini kendilerine dert edinen ve bu parçalanmadan bir bütünleşme formülü veya harcı üretmeye çalışan toplum düşünürleri çevresinde yetişmiştir. Doğru cevap D'dir.

Ünlü antropologlardan E. B. Tylor bilimsel olarak kabul edilebilecek ‘asgari bir din tanımı’ için, ‘ruhsal varlıklara inanma’yı şart koşar.

Sosyolojinin kurucusu sayılan Auguste Comte tarihi doğrusal bir ilerleme mantığı üzerine kuruyordu. “Üç hâl yasası” olarak bilinen bu kurgusuna göre, Comte, dini “teolojik” dediği birinci hâle ait görüyordu. “Felsefi” dediği ikinci halde zayıflayarak da olsa ayakta kalmış olan dinin, geleceğin “pozitif-bilimsel” halinde tamamen yok olacağını öngörüyordu.

Marx’a göre din bir üstyapı kurumu olarak insanlarca yaratılmış bir olgudur.