DİN EĞİTİMİ VE DİN HİZMETLERİNDE REHBERLİK

Fiske, iletişimi, herkesin bildiği ancak çok az kimsenin doyurucu bir şekilde tarif edebildiği,araştırmaya elverişli ancak çok sayıda disipliner yaklaşıma ihtiyaç duyulan bir insan etkinliği olarak görür. Ona göre olayı doğru kavrayabilmek için iletişim alanında iki temel yaklaşıma bakılması gerekiyor. Bunlar, Süreç Ekolü ve Göstergebilim Ekolü’dür.

Matematiksel diğer adıyla doğrusal model, iletişimin kaynaktan çıkan mesajın uygun araçlarla alıcıya ulaştırılmasıyla sonuçlanan tek yönlü bir süreç olduğu düşüncesine dayanan ve reklam, tanıtım ve propraganda gibi pratik amaçlara yönelik oluşan iletişim modelidir.

Dairesel modelde yer alan, mesajın alıcıya doğru ulaşmasını güvenceye alan unsur geribildirimdir.

Araçların nitelikleri, kullanım farklılıkları ve bıraktıkları etki açısından dört tür iletişim bulunmaktadır. Bunlar: sözlü, yazılı, nesnel ve duygusal iletişimdir. Öznel bir iletişim türü bulunmamaktadır.

A, B, C, ve D şıklarında yer alan bilgiler yazılı iletişimin avantajlarını ifade eder. E şıkkındaki ifade ise yazılı iletişimin dezavantajlarından biridir.

Görsel malzemelerin sözlerin yanlış anlamalara sebep olması durumunda düzeltici etki yaptığı duruma nesnelerin çatışma ilişkisi adı verilir.

Ülkemizde tanıdıklarla resmiyet ölçüsündeki sosyal ilişki mesafesi 1-1,5 m dir.

Samimi ilişkiler içinde bulunduğumuz arkadaşlar ikinci çemberin sınırladığı sosyal alan içerisinde bulunur.

Olaylar sırasıyla doğrusal-işlemsel-dairesel iletişim modelini örneklemektedir. İlkinde alıcı durumundaki cemaatin geribildirimde bulunmaları söz konusu olmadığından iletişim tekyönlü yani doğrusal devam etmektedir. İkincisinde bir tek kaynak yoktur. Taraflardan her ikisi de hem kaynak hem de alıcı durumundadırlar. Dolayısı ile süreç, işlemseldir. Üçüncüsünde ise öğretmen, iletişimin kaynağıdır. Öğrencilerin geribildirimleri ile süreci devam ettirdiği için işlem çift yönlü ve daireseldir.

A, B, C ve D şıklarında yer verilen bilgiler ilişkisel iletişimin özelliklerini ifade eder. Ancak, E şıkkında yer alan ifade ise Akademik iletişimin bir özelliğidir.

Thurnwald, kültürü bir toplulukta örf ve âdetlerden, davranış tarzlarından, teşkilat ve tesislerden kurulu âhenkli bir bütün olarak tanımlamaktadır.

Kültür ve dinin öngördüğü esaslar ve davranış biçimlerinin öğretilmesi, yaşatılabilmesi ve nesilden nesile aktarılarak devamının sağlanması eğitim yoluyla gerçekleştirilebilir. Bu nedenle kültür aktarımı veya kültürleme, eğitimin başlıca görevleri arasındadır. Bu süreç içerisinde insanın, içinde yaşadığı topluma uyumlu olarak katılması anlamına gelen sosyalleşmesi gerçekleşir.

Toplum içindeki farklılıklar, günümüzde çoğulluk-çoğulculuk kavramları ile ifade edilmektedir. “Çoğulluk” kavramı, değerler, kurallar, dünya görüşü ve inançlardaki çokluk ve çeşitlilik olarak tanımlanırken, “Çoğulculuk” (Pluralism), bütün bu çeşitlilik ve farklılıkların saygı ile karşılanması ve tanınması olarak kabul edilmektedir.

Beyza Bilgin bu konuya dikkat çekerek şöyle demektedir: “Son zamanlarda görüldüğü üzere din ve dünya görüşünün işe karışmadığı hiçbir anlaşmazlık bulunmadığından, karşılıklı anlayışı sağlayacak yeni tarz bir din eğitimi ihtiyacı da çıkıyor ortaya. Birbirine yaklaşan fakat henüz birbirini yeterince tanımayan insanların birbirleri hakkındaki peşin hükümleri, kesin kabulleri ve karşılıklı savunma tutumları, daha iyi bir karşılıklı anlayışı gerçekleştirme hatırına aşılmak zorunda. Bu yeni tarz eğitim konusunda ailelerin ve cemaatlerin yanı sıra okullara özel görevler düşüyor”(Bilgin, 2002, 20).

Dışlayıcılık görüşüne göre hakikat sadece kendi sahip oldukları dine aittir ve kurtuluşa erecek olanlar da sadece bu dinin mensuplarıdır. Diğer din mensupları ile olan ilişkide temel hedef, onların da bu dine katılmalarını sağlamaya çalışmaktır.

Dinlerin, kendileri dışındaki diğer dinlerin bakışları konusunda üç farklı yaklaşımdan söz edilmektedir. Dışlayıcılık- Kapsayıcılık- Çoğulculuk bu farklı bakış açılarıdır.

Bu noktada, “dinlerarası diyalog” kavramından da bahsetmemiz gerekecektir. Farklı din mensupları arasında hoşgörü ve anlayış esasına dayalı ilişkiyi ifade eden bu kavram, geniş anlamı ile din eğitiminin de amaçları arasındadır.

Öğrenci ve sorun merkezli programda ise, sadece bilgi aktarma ve açıklama ile yetinmek yerine, öğrencilerin yaşadıkları hayatın içinde karşılaştıkları problemlere çözüm bulmaları için yol göstermesi, sorularına tatmin edici cevaplar bulabilmelerini sağlamak, dersin öncelikli amacı olarak kabul edilmektedir.

Küreselleşen dünya gerçekleri çerçevesinde yapılacak kültürlerarası din eğitiminin başlıca amaçları şöyle belirlenebilir:

· Farklılıkların hayatın dinamik bir gerçekliği olduğunun ve birlikte yaşamanın vazgeçilemez bir zorunluluk olduğunun fark edebilmesine yardımda bulunmak. AMAÇLAR ARASINDA SAYILABİLİR.

İlköğretim okulları için hazırlanan 2006 programında herhangi bir mezhebin esas alınması söz konusu olmayıp, yer verilen konular ve bunların açıklanmasında Kur’an esas alınmıştır. Kur’an bütün Müslümanlar için temel kaynak olduğuna göre, Kur’an merkezli bir programın da ortak paydayı oluşturacağı düşünülmektedir.