REHBERLİK KAVRAMI VE İLKELERİ

İlk zamanlar, daha ziyade gençlere iş, işverenlere de işçi bulmak amacıyla başlayan meslekî rehberlik çalışmaları, bugün artık hemen her alanda sunulan danışma hizmetleriyle büyük bir ivme kazanmıştır. Günümüzde, Amerika Birleşik Devletleri, rehberlik ve danışma hizmetlerini profesyonel anlamda sunan ülkelerin başında gelmektedir. Gerek teknoloji, gerekse bilim ve eğitim alanlarında oluşturdukları rehberlik ve danışmanlık anlayışı, bu ülkelere hem para hem de uluslararası itibar kazandırmaktadır. Bu anlayışın temelinde, insanın, her alanda rehberliğe muhtaç olduğunu kabul etmek ve bu yöndeki çalışmaları önemsemek düşüncesi bulunmaktadır.

Rehberlik olgusunun insanlık tarihi kadar eski olduğunu söyleyebiliriz. Herhangi bir konuda uzman ya da bilgili birinin, bilmeyen birisine yardımcı olması, ona bilgi verip yol göstermesi, birlikte yaşamamızın bir gereğidir. Herkes ihtiyacı olan bir konuda diğerinin yardımına başvurmakta, çözümleyemediği ve sıkıntı çektiği konularda yardım alma ihtiyacı duymakta ve yardım alabileceğine inandığı ve güvendiği kimselere derdini açmaktadır. Bazen, yardım almak değil sadece içimizi döküp rahatlamak, böylece ruhsal ve duygusal sıkıntılarımızdan kurtulmak için bile bir başkasının bizi dinlemesine ihtiyaç duyarız.

Rehberlik olgusunun insanlık tarihi kadar eski olduğunu söyleyebiliriz. Herhangi bir konuda uzman ya da bilgili birinin, bilmeyen birisine yardımcı olması, ona bilgi verip yol göstermesi, birlikte yaşamamızın bir gereğidir. Herkes ihtiyacı olan bir konuda diğerinin yardımına başvurmakta, çözümleyemediği ve sıkıntı çektiği konularda yardım alma ihtiyacı duymakta ve yardım alabileceğine inandığı ve güvendiği kimselere derdini açmaktadır. Bazen, yardım almak değil sadece içimizi döküp rahatlamak, böylece ruhsal ve duygusal sıkıntılarımızdan kurtulmak için bile bir başkasının bizi dinlemesine ihtiyaç duyarız.

Rehberlik kavramıyla ilgili pek çok tanım yapılmıştır. Ortak bir tanım yapılacak olursa Rehberlik, bir insana ya da insan grubuna, kendini anlaması, problemlerini çözmesi, gerçekçi kararlar alması, kapasitelerini geliştirmesi, çevresine dengeli ve sağlıklı bir biçimde uyum sağlaması ve böylece kendini gerçekleştirmesi için uzman kişilerce belli bir süreç içinde yapılan yardımlardır. denilebilir.

Rehberlik kavramına ait farklı tanımlarda dört ortak unsur göze çarpmaktadır. Bunlar, insan, yardım, süreç ve uzman rehber’dir.

Her bir rehberlik faaliyetinde değişmeyen gerçek, kendini tanıma ve yeteneklerini geliştirme noktasında insana ya da insan grubuna yardımcı olmaktır. Dolayısıyla rehberlik faaliyetlerinde insan odak noktasıdır. İnsanın olmadığı yerde rehberlikten söz edilemez.

Rehberlik ile ilgili tanımlarda ortak noktalardan biri de yapılan yardımdır. Ancak bu yardımın sistemli ve profesyonelce olması söz konusudur. Yardım, sadece dinleme, bilgi verme, yol gösterme ve nasihat etme şeklinde düşünülmemelidir. Onun, insana bilgi aktarımıyla beraber aynı zamanda seçim hakkı da tanıdığı unutulmamalıdır. Dolayısıyla bu yardım, problemi çözme çabası değil, problemin çözüm yolları ve eldeki imkanları göstermedir.

Rehberlik bir anda gerçekleşen ya da sonuçlanan bir yardım faaliyeti değildir. Aksine bazı durumlarda uzun süreler ve sabır gerektiren bir olgudur. Dolayısıyla her bir rehberlik faaliyetinde bir süreç söz konusudur ve rehberlik hizmetlerinde başarılı olmak için süreklilik esastır.

İnsana ya da insan grubuna yapılan yardımların sistemli ve profesyonelce olması nasıl bir gereklilik ise bu yardımı yapacak kişinin de insan ve toplum psikolojisini bilen, eldeki bilgileri sağlıklı bir şekilde değerlendirebilen ve profesyonelce rehberlik yapacak yeterlikte biri olması gerekmektedir.

Eğitim-öğretim süreci içinde, rehberlik hizmetlerinin genel olarak öğrenciye çeşitli yönlerden yardımcı olmayı amaçladığını söyleyebiliriz Ancak genel anlamda rehberlik faaliyetlerinde nihâi amaç, ferdin kendini gerçekleştirmesidir. Kendini gerçekleştirme, ilk olarak hümanist psikoloji ekolünün ortaya koyduğu bir kavramdır. Bu kavramla, kişide var olan tüm kabiliyetlerin, yeteneklerin, kapasitelerin ortaya konulması, uygulama alanına sokulması, kullanılması ve geliştirilmesi kast edilmektedir

Konuyla ilgili kaynaklarda rehberlik çeşitleri üç ana başlık altında toplanmaktadır. Bunlar, fert sayısına göre rehberlik, fonksiyonlarına göre rehberlik ve yapıldığı alana göre rehberlik’tir.

Rehberlik bir kişiye yapıldığı gibi, birden fazla kişiye, yapılabilir. Rehberlik, Danışman Rehber ile danışan arasında olursa buna Ferdî Rehberlik adı verilir. Rehberlik, danışman ile danışan arasında meydana gelen tesadüfi görüşmeler değildir. Burada, organize edilmiş ve planlanmış profesyonel bir yönlendirme söz konusudur. Danışman, birden fazla ferde, yani bir gruba aynı anda rehberlik etmekte ise bu çeşit rehberliğe de Grup Rehberliği adı verilmektedir. Rehberlik, ferdî yardımı esas aldığına ve ferdi hedeflediğine göre, grup rehberliğinin de son amacı ferdî rehberliğe ulaşmaktır denilebilir.

Rehberlik; uyum sağlayıcı fonksiyon, yöneltici fonksiyon, ayarlayıcı fonksiyon, önleyici fonksiyon, düzeltici-iyileştirici fonksiyon, ferdi anlama (teşhis) fonksiyonu, ferdi geliştirici fonksiyon ve bilgi toplama fonksiyonunu icra edebilmektedir.

Eğitim-öğretim sürecinin her kademesinde, ya da hayatımızın her safhasında başvursun ya da başvurmasın, rehber veya danışman sıfatı taşıyan herkesin, öğrencilerinin ya da kendisine danışan kişilerin yeni ortama uyum sağlayabilmesi için bazı tedbirler alması ve bazı teknikler kullanmasıdır. Bu, rehberliğin uyum sağlayıcı fonksiyonudur.

Rehberliğin kelime olarak bir anlamı da yöneltmek olduğuna göre, rehberlikte bireysel ayrılıklara önem verildiği gibi, bu ayrılıkların ve farklılıkların yönlendirilmesi de önemsenir. Böylece, her öğrencinin kabiliyet, ilgi, ihtiyaç, imkân ve arzuları tanınmaya çalışılır ve kendisine en uygun ve tatmin edici bir alana yönelmesi sağlanır. Bu rehberliğin yöneltici fonksiyonudur.

Kendisine danışmak maksadıyla başvuran kimselerle yakın temas kurabilen danışmanlar, onların problemlerini, kabiliyetlerini, ihtiyaç ve arzularını bildiği gibi, mevcut imkânları ve toplumun isteklerini ve bu çerçeve içinde karşılaşılacak problemleri de bilmektedir. İşte, danışman tüm bu bilgilere sahip olarak ilgili makamlara ve kişilere yardımcı olacak bilgiler sunarak verilen eğitimde başarılı sonuçlar elde edilmesini sağlamaya çalışır. Bu rehberliğin bir diğer fonksiyonu olan ayarlayıcılıktır.

Özellikle okullarda genel ruh sağlığı şartlarını sağlama yoluyla öğrencilerin uyumsuzluk ve davranış bozukluğu geliştirmelerini önleme çabalarının, kişi ve toplum için daha olumlu ve verimli bir tutum olduğu anlaşılmıştır. Okullarda danışmanların bu konuda göstereceği özen, ilgi ve verilen hizmetler, rehberliğin önleyici fonksiyonunu teşkil etmektedir.

Uyumsuzluk ve davranış bozukluğunu önleyici çalışmalara rağmen, bazen problemli ve rahatsızlığı olan kişiler olabilir. Rehberlik, gerek psikoterapi gerekse diğer ihtisas servislerini devreye sokarak insanların sağlıklı bir ruhsal hayata sahip olmasında, düzeltici, tedavi edici ve iyileştirici bir fonksiyon icra eder. Belki en önemli fonksiyonlarından biri de budur

Ferdin kişiliğinin gelişme yollarını ve imkânlarını görmek için onu etraflıca tanımak, toplanan bilgileri tahlil etmek ve değerlendirmek gerekir. Bu da rehberliğin, ferdi anlama (teşhis etme-tanıma) fonksiyonudur.

Ferdin azamî derecede gelişebilmesini sağlayacak düşünce ve hareket tarzlarını daha okuldayken yerleştirmek ve aynı zamanda bu gelişmeyi engelleyecek faktörlerden sakınmak da rehberliğin ferdi geliştirici fonksiyonudur.

İnsanların okul, çevre ve değişik hayat durumlarına intibak için çeşitli mesleklere ve okullara ait bilgilere ihtiyacı olmaktadır. İşte, rehberlik programı ferde bu bilgileri sağlar. Bu ise rehberliğin işlevlerinden biri olan bilgi toplama fonksiyonudur.

Eğitimle ilgili rehberlik, kişisel problemlerle ilgili rehberlik ve psikolojik problemlerle ilgili rehberliktir.

Fertler, beden yapıları, duygu özellikleri, psikososyal durumları ve zekâ seviyeleri yönüyle birbirinden farklıdırlar. Eğitimde eşitlik derken, işte bu ferdî farklılık ve ayrılıklar göz önüne alınarak, bunların gerektirdiği ihtiyaç ve isteklere cevap vermek akla gelmelidir. Zaten, eğitimle ilgili rehberlik, ferdin kendi kabiliyet, ilgi, ihtiyaç ve imkânlarına uygun bir öğretim dalını seçip bu yolda başarıyla ilerlemesini sağlamak için yapılan yardımlar olarak anlaşılmaktadır.

Eğitimle ilgili rehberlik çalışmaları; Öğrenciye okul seçiminde yardımcı olur. Girilen okulda, kabiliyet ve ilgiye uygun branş veya sınıf seçilebilmesinin yollarını açıklar. Okula yeni başlayanlar için uyum sağlamalarında yardımcı olur. Derslerde karşılaşılan güçlükler üzerinde durur. Öğrencilere okul çalışmalarında başarı sağlayabilmeleri için gerekli çalışma tekniklerini (ders, konferans dinleme, kitap seçme ve okuma, ders konusu hazırlama, özet çıkarma, not alma teknikleri) öğretir. Üstün kabiliyetli olan öğrencileri tespit edip onlarla özel olarak ilgilenir. Öğrencinin okuyacağı seçmeli derslerin seçiminde ona yardımcı olur.

Eğitimle ilgili rehberlik ve meslekî rehberlik alanlarına girmeyen, doğrudan ferdin kişisel problemlerine yönelik rehberliğe, kişisel problemlerle ilgili rehberlik denilmektedir

Kişisel problemlerle ilgili rehberliğin temel amacı, kişinin kendini psikososyal bir realite olarak anlaması ve kabul etmesine, fizikî ve sosyal çevresini gerçek boyutlarıyla idrak ederek, kendi kabiliyet ve imkânlarını bu realite içinde en iyi şekilde kullanabilmesine yardım etmektir. Bu suretle, engelleyici heyecan gerginliklerinden ve üzüntülerden kurtulan, sosyal ilişkilerde daha etkili davranım ve hünerler geliştiren fert, daha verimli bir öğrenme ve gelişme oluşumu içinde olacaktır.

Psikolojik Danışma, rehberlik kapsamında bulunan önemli bir kavramdır. Hatta bazı araştırıcılar, psikolojik danışmayı rehberliğin özü saymaktadırlar. Onun bu derece önem kazanmasında, son yıllarda psikolojik danışmadan hız ve destek almayan rehberlik hizmetinin pek etkili olmadığının anlaşılmış olması da önemli rol oynamıştır.

Psikolojik Danışma batı menşeli bir kavram olup Pyschological Counseling teriminin karşılığı olarak kullanılmaktadır. Counseling, İngilizce bir kelime olup counsel kökünden türetilmiştir. Bu kelime isim olarak danışma, müşavere, istişare, tedbir ihtiyat, basiret, öğüt, nasihat anlamlarına gelmekte, fiil olarak da nasihat etmek, öğüt vermek, akıl öğretmek gibi manalar taşımaktadır. Görüldüğü üzere, counseling kelimesi hem danışmayı, hem de öğüt, nasihat ve akıl vermeyi birlikte ihtiva etmektedir.

Rehberlik kavramında olduğu gibi, Psikolojik Danışma’nın da yapılmış birçok tanımı vardır. Bazı yazarlar, tanım yapmanın kolay olmayacağını, çünkü ferdin ve problemlerinin çok yönlü, çok boyutlu ve kompleks yapıda olduğunu gerekçe göstermektedirler. Nelson, Psikolojik Danışma’yı, kişide değişme olmaksızın onun hayatla baş etmede, kaynaklarını daha iyi kullanmasını sağlayan yardım süreci olarak görmektedir. Gibson ve Mitchel ikilisi ise, Psikolojik Danışma, bireyin karar verme ve problem çözme ihtiyaçlarını karşılayarak gelişim ve uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak amacıyla bireyle yüz yüze kurulan ilişkidir demektedirler.

Psikolojik danışma için şu amaçlardan söz etmek mümkündür: Semptomlardan kurtulmak, kendine, çevresine ve kültürüne iyi bir uyum sağlamak, iyi bir ruh sağlığı geliştirmek, belli kaygı, korku ve fobilerden kurtulmak, kişiliğini yeniden organize etmek, kendini anlamak ve kabul etmek, büyüyüp gelişmek, olgunlaşmak, sosyal ve biyolojik bir varlık olarak etkin bir fonksiyon kazanmak, iyi seçme ve karar verme yeteneği geliştirmek, varlığının bilincinde olmak vb. şekilde sıralanabilir.

Rehberlik ve Psikolojik Danışma alanında başlangıçtan itibaren gerçekleşen gelişmeler göstermektedir ki, bireysel ilgi ve psikolojik etkileşim olmadan yapılan yardımlar pek etkili olmamaktadır. Rehberliğin bilgi verme hizmetlerinin bile tek yönlü bilgi aktarımı olmaktan çıkıp duygusal bir ilişki çerçevesinde yürütülmesi, bilgilerin benimsenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Rehberlik ve Psikolojik Danışma hizmetlerini yürütürken göz önünde tutulması gereken birtakım genel ilkeler vardır. Söz konusu ilkeler, faaliyetlerin yürütüldüğü toplumlarda geçerli olan insan anlayışına ve eğitim felsefesine göre değişebilir. Ancak araştırmacılar, rehberlik ve psikolojik danışma etkinliklerinde hangi temel yaklaşımların gösterileceği, hangi esaslara göre hareket edileceği hususunda belli çerçeveler oluşturmuşlardır. Kaynaklarda Rehberlik İlkeleri, Psikolojik Danışma İlkeleri veya Psikolojik Danışma ve Rehberliğin İlkeleri şeklinde farklı başlıklar altında sıralanan maddelerin benzerlikler ve farklılıklar taşıdığı görülür.

İnsanlar dil, din, cinsiyet, yetenek, ilgi, değer, tutum, gelişim özellikleri, fizyolojik, psikolojik, kültürel, sosyal ve ekonomik yönleri bakımından birbirinden farklılık gösterirler. Ancak her insan sahip olduğu özellikler bakımından biriciktir. Dolayısıyla düşünceleri, tercihleri ve kararları bakımından saygıya değer bir varlıktır. Saygı tüm bu özellikleri kapsamalıdır. Rehber ya da danışman, karşısındaki insanı değerli bir varlık olarak algılamalı, onun ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmalı, onu dikkatle dinlemeli ve verdiği kararlarda gerekli bilgi ve desteği sağlamalıdır.

Rehberlikte iki taraf için karşılıklı bir yardım etkileşimi söz konusudur. Yardım alan, ihtiyacının farkında olarak bu yardım ilişkisine girmiş olduğu için bu sürece katılmayı kabul etmiş demektir. Bu varsayım yardım alan kişinin karar verme, tercihte bulunma ve istediği şekilde hareket etme iradesini zedelememelidir. Çünkü kişinin kendini geliştirmesinin, güçlüklerle baş edebilmesinin ön şartı, özgüvene ve özgür iradeye sahip olmasıdır.

İnsan biyolojik, psikolojik ve sosyal olarak gelişimini sağlayabilmesi için başkalarının yardımına ihtiyaç duyar. Rehberliğin amacı da kişinin kendisini gerçekleştirmesine yardımcı olmaktır. Bu nedenle her insan için rehberlik hizmetleri açık olmalıdır. Rehberlik hizmetlerini sadece normalden sapanlara, özürlü ya da uyumsuz kişilere verilen bir yardım hizmeti olarak da görmemek gerekir. Rehberlik hizmetleri, koruyucu bir hizmet olduğundan sıkıntıya düşen herkes bu hizmetlerden yararlanabilir.

Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde gizlilik esastır. Rehberliğin en önemli ilkelerinden biri de tarafların birbirleri ile ilgili özel durumlarının korunmasına dikkat etmektir. Rehberlik ilişkisi, taraflar arasında özel ve mahrem konuların konuşulmasını ve paylaşılmasını gerektiren, karşılıklı güvene dayalı özel bir ilişki olduğundan herkes kendisini diğerinin sırdaşı kabul edip bilgilerini titizlikle saklamalıdır. Rehberlik sürecinde konuşulan ve yaşananlar hiçbir şekilde açıklanamaz. Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi esnasında bu mahremiyete saygı duyulmalı ve danışanın sırlarının saklanmasına özen gösterilmelidir.

İnsanlar arasında ve tamamen insani yönden olumlu gelişmeler sağlama amacı güden rehberlik hizmeti belli bir sistem ve düzen içinde yürütülmelidir. İşin bilimsel ve teknik yönü uzmanlık ve yeterlik gerektiren bir husustur. Ancak bir de rehberliğin sanat yönü vardır. Her insanın bilimsel ve teknik yönde yeterli olmasına rağmen başarılı rehberlik yapması söz konusu olmayabilir. Rehberliğin bu yönüyle de önem arz ettiği unutulmamalıdır. Nezaket, saygı, kişilik haklarını gözetme, suçlamama, mahcup etmeme, azarlamama, aşağılamama, küçümsememe rehberliğin kendine has kuralları olarak görülebilir.

Rehberlik Hizmetleri Profesyonel Bir Yardım Sürecidir Rehberlik hizmeti, karmaşık bir ruhsal ve duygusal yapıya sahip bulunan insana yönelik bir görev olduğu için onu yürütenlerin bilgi ve beceri bakımından belli yeterlik ve yetkinliklere sahip olmaları gerekir. İnsanı tanıma, iletişim kurma ve yönlendirme tekniklerini bilme ve bunları kullanabilme becerileri, sorun tahlil etme bilgileri, rehberliğin ilke ve kuralları, alanın imkan ve sınırlılıkları şeklinde sıralanacak bir dizi uzmanlık bilgisi yanında psikolojik yatkınlık ve kişisel olgunluk da rehberlik uzmanlarında bulunması gereken niteliklerdir. Rehberlik hizmetleri belli bir plan ve program dahilinde yürütülmektedir.

Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi bir yönüyle gönüllülük esasına dayanır. Hiç kimseye, bu hizmetlerden yararlanması için baskı yapılamaz. Aynı şekilde rehberlik hizmetleri ile ilgili görevleri yapması için de hiç kimse zorlanamaz. Rehberlik hizmetleri zorlamayla değil, katılım ve işbirliği içerisinde yürütülür. Bununla beraber rehberlikte içtenlik de vazgeçilemez bir özelliktir. Çünkü rehberlik ilişkileri, ancak karşılıklı konuşma, etkin iletişim kurma ve etkileşimi gerçekleştirme suretiyle yürütülebilir. Bu aynı zamanda rehberliğin temel metodudur.

Rehberlik yaşam boyu süren bir yardım sürecidir. Rehberlik hizmetlerinin koruyucu ve geliştirici bir fonksiyona sahip olduğunu biliyoruz. Gelişim ise insan hayatına paralel olarak doğumdan ölüme kadar devam eden bir süreçtir. Bu süreçte, her gelişim döneminin kendine özgü görevlerinin yerine getirilmesinde insan zaman içinde yardıma ihtiyaç duyabilir. Dolayısıyla bireyin yaşamı boyunca atacağı adımlarda sağlıklı kararlar alabilmesi için bu hizmetlerden her zaman yararlanmaya ihtiyacı vardır; ve insan hayatı devam ettiği sürece rehberliğe muhtaçtır.

Rehberlik sürecinde değer yargıları açısından rahat olmak esastır. İnsanlar aldıkları eğitim ve yetiştikleri çevre şartlarına bağlı olarak özgün fikir, düşünce ve anlayışlara sahiptirler. Ancak bunları açığa vurmak, kolay olmamaktadır. İnsanların eleştirmeleri, ayıplamaları, suç lamaları, reddetmeleri onları açıklama ve açığa vurma konusunda caydırıcı olur. Herkesin düşünceleri, kanaatleri, değer yargıları kendisi için önemli olduğu için rehberlik ilişkisinde bu konuya özen gösterilmeli, danışan kişi bu konuda kendisini rahat hissetmelidir. Son derece aykırı ve uçuk olsa da dile getirilen görüş, kanaat, inanç ve yargılar yadırganmamalıdır.

Rehberlik hizmetleri insana ve topluma karşı sorumludur. Eğitim, insanlarda istendik davranışların kazandırılması amacını güder. Rehberlik faaliyetleri yürütülürken bu amaca dikkat edilmelidir. Kişinin, toplum desteği olmaksızın kendini gerçekleştirmesi mümkün değildir. İsteklerini toplumla çatışmadan gidermeyi öğrenmesi noktasında rehberlik hizmetleri gerekli desteği sağlamalıdır. Bu açıdan bakıldığında rehberliğin, ferdi toplumla karşı karşıya getirme gibi bir amaç taşımadığı net olarak görülebilir. Aksine rehberliğin amacı, ferdin topluma dinamik ve sağlıklı bir uyum gösterebilmesi için gerekli duyarlılığı ve beceriyi kazanmasına yardım etmektir.

Maneviyat olgusu, insanın sahip olduğu içten ve özgün bir kapasite olarak hayatın her alanında ona cesaret ve güven veren bir enerjidir. Kişinin maneviyatının yüksek olması, yapabilme ve başarabilme gücünün de yüksek olması demektir. Onun zaafa uğraması ise aynı şekilde kişide mutsuzluğa ve umutsuzluğa sebep olarak yapabilme ve başarabilme gücünü yok eder.

Dinî danışma ve rehberlik kavramı bize batı dünyasından geçmiştir. Bu kavram, Pastoral Care denilen ve genellikle rahiplerin ve papazların özellikle kilise dışında yürüttükleri dinî danışmanlık ve rehberlik hizmetlerini ifade etmektedir. Pastor kelimesinin papaz anlamından yola çıkarak din adamlarının verdiği manevî destek, tavsiye ve öğüt anlamında kullanılan Pastoral Care, günümüzdeki dinî danışma ve rehberliğin temelini oluşturmuştur.

İyileştirme fonksiyonu, kendi içinde ve kişisel ilişkilerinde yoğun sorun yaşayan insanlar üzerinde teskin etme, rahatlatma ve rehabilite etme şeklinde uzun süreli bir manevî ilgi ve yardım işlemi olarak kendini gösterir. İyileştirme fonksiyonu, kötü durumdan kurtarma olarak da ifade edilebilir.

Destekleme fonksiyonu, bireyin sosyal yaşantısında, iş ve meslek hayatında karşılaştığı uyum ve intibak güçlüklerini aşma konusunda ona yardım etme şeklinde bir danışmanlık desteği olarak ortaya çıkar. Çünkü insanın her zaman bir işi başarma hususunda ihtiyaç duyduğu azim, kararlılık ve cesaretin ortaya çıkmasında, kişinin tam bir motivasyonla işe koyulmasında bu manevi destek önemli bir rol oynar.

Yönlendirme fonksiyonu ise hayatta gidilecek bir yön arama, eş ve meslek seçme, kariyer değiştirme durumlarında danışma hizmetinin etkili olmasıdır. İnsanlar, hayati konularda kolay tercihte bulunup karar verememekte, yetkin kişilerin fikir ve düşüncelerini almaya, onların yol göstericiliğine ihtiyaç duymaktadırlar. Danışma işlemi bu ihtiyacı karşılama fonksiyonuna sahiptir.