DİJİTAL TASARIM

Fransız İhtilali (1879)- İhtilal ile birlikte aristokrasi ve monarşi çökmüş, alt sınıflar ile burjuvanın daha sonra çatışmaya dönüşecek olan birlikteliğinde demokrasiye geçiş başlamıştır. Geçmişten gelen sınıflar arası katı sınırlar yumuşamıştır. Demokrasiyle sınıfların, kesimlerin, belli ortaklıkları olan grupların ve bireylerin birbirlerini eleştirme hakları ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda demokrasiyle birlikte seçme ve seçilme haklarına sahip olmuşlardır.

Sanayi Devrimi (1760-1840)- Buhar gücü, fabrikalaşma, üretimin artması yeni toplumsal düzeninin oluşmasında ekonomik alanın yeni araçları olmuştur. Endüstri toplumlarında asıl kelime üretimdir. Üretim, yeni iş alanları ve yeni bir çalışan sınıfın doğuşu anlamına da gelmektedir. Bu evrede tarım toplumları sanayi toplumlarına dönüşmüştür. Üretim, beraberinde girişimcilik ve icat etme süreçlerini hızlandırmıştır. Üretilen mallar ile birlikte küresel ölçekte ekonomik pazar oluşmaya başlamıştır.

Aydınlanma yüzyılı olarak bilinen on sekizinci yüzyılın akılcı ve eleştirel özne düşüncesi bireyciliğin felsefi açıdan karşılığı olmaktadır. On dokuzuncu yüzyılın bilimselciliği, sanatlarda gerçekleşen yenilikler, bireyselciliğin yükselişinin diğer göstergeleri sayılmaktadır.

1950’li yıllar gibi erken bir dönemde bilgisayar araştırmaları ile sanat arasında ilişki düşünülmüştür. Ancak, özellikle 1980’li yıllar ile birlikte dijital sanat ve uygulamalarından bahsedilir olmuştur.

İcatlar çağı olan on dokuzuncu yüzyılda Charles Babbage’in 1830’larda icat ettiği modern bilgisayarın habercisi olarak görülebilecek olan analitik makinesi, dijital teknolojinin tarihinin önemli örneklerindendir.

Felsefeci ve bilim insanı Max Bense, 1960 tarihli dijital sanatın estetik boyutunun oluşmasında önemli sayılan ‘Estetik’ adlı eserinde sanat ve estetiği matematiksel bilime dönüştürme amacında olmuştur (Carolyn, 2014: 103).

Bilgisayar sanatının estetik açıdan kökleri sanatta da bulunmaktadır. 1860 ve 1960 tarihleri arasındaki modern sanatın soyutlamacı ve formel karakterini yansıtan resimler, dijital sanatın tarihi boyunca görülen resimler ile benzerlik taşımaktadır. Modernist resim akımlarından kübizm, süprematizm, futurism gibi akımların resimsel üretimleri, Bauhaus tasarım okulunun sanat anlayışı, Paul Klee, Piet Mondrian, Joan Miro gibi ressamların resim tarzları dijital sanata ilham vermiştir. Bu akım ve ressamların geometrik ve matematiksel resim dili ile dijital sanatın örnekleri arasında ilişkiler kurulabilir

İtalyan düşünür Umberto Eco, 1960’lı yıllarda geliştirdiği “açık yapıt” poetikasında modern sanat ile birlikte eserlerin izleyici için yoruma açık olduğunu düşünmektedir. İzleyici, kendisine ait biri- kim ile eseri deneyimlemekte ve kendi yorumunu katarak farklı bir alımlama meydana getirmektedir. Eco’nun müzik, edebiyat ve şiir alanlarından verdiği örnek eserler, kompozisyon elemanlarının alışkın olunan armonik yapısını terk eden yapıtlardır. Açık yapıt örneği olarak James Joyce’un ‘Ulysess’ adlı romanı buna örnektir. Joyce’un eseri, okuyucusu için izleyicisi olacağı bir dile sahip değildir. İzleyici “Ulysess”i okurken katılımda bulunarak romanı anlayabilir.

Dijital sanat, bilgisayar teknolojisinin varlık göstermesi ve yaygınlaşmasıyla ortaya çıkmıştır. Telematik bilgi teknolojilerinden hesaplama makinelerine kadar gerçekleştirilen yenilikleri dijital sanata katkı olarak görülmelidir (Peter, 2005: 294). Dijital sanatın 1950’li yıllarda ilk örnekleri görülmüştür. Literatürde dijital sanat ifadesinden başka bilgisayar sanatı (computer art), yeni medya sanatı, dijital sanat, yazılım sanatı, ağ sanatı, internet sanatı, net. art, yeni estetik gibi ifadeler de kullanılmaktadır.

Literatürde dijital sanat ifadesinden başka, bilgisayar sanatı (computer art), yeni medya sanatı, dijital sanat, yazılım sanatı, ağ sanatı, internet sanatı, net. art, yeni estetik gibi ifadeler de kullanılmaktadı.