Yapay Zeka ve Robotlar

Teknofobik, teknolojinin yalnızca olumsuz yanlarını göz önüne alan ve insan için
teknolojinin zararlarına odaklanan kötümser ve itidalli bir yaklaşımdır.

• Araç kullanan toplumlar
• Teknokrasiler
• Teknopoli

Postman’a göre ilk tarihsel dönem “araç kullanan toplumlardır”. Bu toplum yapısında kültür teknolojinin ortaya çıkış koşullarını ve kullanımını kesin olarak tanımlayan ve belirleyen bir güçtedir. Hemen ardından gelen dönem ise “teknokrasi” dönemidir. Bu dönemde teknoloji ile kültür arasında bir çatışma vardır. Teknolojinin özellikle kullanım ve tanımlanması üzerinde kültür ve geleneğin tam bir hakimiyetinden bahsetmek mümkün değildir. Teknopoli çağında ise artık kültür teknolojiye teslim olmuştur. Kültür teknoloji olmuştur.

Düşünüyorum öyleyse varım, derken varoluşunun temeline düşünme yetisini koymaktadır.
Var olması için bu yeterlidir bir başka deyişle. Bu yeti olmadığında et ve kemik
olarak insanın hayvanlardan hiçbir farkı yoktur. O yüzden Descartes’in gözünde
hayvanlar bir nevi aklı olmayan makinelerdir

“Bilgisayarları düşünebilir yapmak için ilginç ve
yeni bir çaba….akıl sahibi makineler, kelimenin
tam anlamıyla”(Haugeland 1985)

“İnsan düşünmesi ile ilişkilendirdiğimiz
aktivitelerin otomasyonu, karar verme, problem
çözme ve öğrenme….”(Bellman 1978)

• Doğal Dil İşleme (Natural Language Processing): Yapay zekanın testin yapıldığı dilde yetkin biçimde iletişim kurabilmesini
sağlamaya çalışan araştırmaları kapsar.
• Bilgi Temsili (Knowledge Representation):
Yapay zekanın bildiği veya duyduğunu saklayabilmesi
• Otomatikleştirilmiş Akıl Yürütme (Automated Reasoning): Yapay Zekanın sorulan
sorulara sakladığı bilgilerle yanıt verebilmesi ve yeni yargılara varabilmesi
• Makine Öğrenmesi (Machine
Learning):Yapay zekanın yeni koşullara
uyum sağlayabilmesi ve verilerden yola çıkarak desen veya modelleri belirleyebilmek.

Bu deneyde yapay zekanın işleyiş biçimi ile insanın düşünebilme yetisi arasındaki farkı ortaya
koyarak eleştiri getirmektedir. Searle’ye göre düşünmek ve hesap etmek aynı şey değildir.

Bir robot insanlığı incitemez ya da hiçbir şey yapmayarak zarar gelmesine izin veremez.

ilk kez Karel Çapek, Rossum’un Evrensel Robotları adlı üç perdelik oyununda
kullanmış olsa da fikir olarak mitolojilere kadar geri götürülebilir bir teknoloji, hikaye ve konudur robot
konusu

Birinci Kanun: Bu kural daha üst bir kuralı ihlal etmedikçe hiçbir robot bir insana zarar veremez ya da
hareketsiz kalarak zarar görmesine izin veremez.
İkinci Kanun: Daha üst bir kuralı ihlal etmedikçe robotlar insanların verdikleri emirleri yerine getirmek
zorundadır.
Üçüncü Kanun: Daha üst bir kural ile çelişmedikçe bir robot kendi varlığını korumak zorundadır

Gerek önceki çalışmaların vaatlerini yerine getirememesi gerekse
buna bağlı olarak tahsis edilen bütçelerin kesilmesi
çalışmaların da yavaşlamasına neden olmuştur. O
dönem teknik imkanlar bugünkü bilgisayarlardan
çok daha ilkeldir ve ele alınan problemlerin çözümü için yeterli değildir.

Daha sonra chatbot olarak bilinecek şeylerin ilk versiyonu sayılabilecek Eliza, Joseph Weisenbaum’un yaptığı İngilizce konuşan bir
programdır. Çok karmaşık olmasa da insansal bir
diyalog geliştirme konusunda heyecan yaratmıştır.

Üretim teknolojileri, üretim biçimi, üretim araçları, üretim araçlarının sahipliği
toplumlarda eleştirel teori açısından altyapıyı oluşturur.

Teknolojinin kökü techne kelimesidir bir başka
deyişle instrumentum. Belirli bir amaç için kullanılan araç anlamındadır. Bir amaca ulaşmak için
kullanılan araç süreci bir nedensellik dizisini îma etmektedir

Geliştirdiği Enigma adlı şifre çözme makinesi İkinci Dünya Savaşı’nın kazanılmasında önemli bir etkiye sahip olmuştur.

Endüstri devri diye adlandırdığımız bu dönemin buhar teknolojisi yeni bir yaşam biçimini de harekete geçirmiştir.
Artık saban kırmanın cezası ölüm değildir. Çalışma saati, güneşin doğuş ve batışına göre düzenlenmek
zorunda değildir. Çünkü artık ışık için güneş yerine elektrik ampulü yeterlidir. Havagazı veya elektrik ile aydınlatılabilen akşam ve gece artık
çalışma zamanına en azından bir parçalarını kaptırırlar.

Kültür endüstrisi içerisinde kültürel üretimler
özgürce insanın kendini ifade etme biçimi olmaktan,
pazar koşullarına boyun eğen birer metaya
dönüşürler.

Her sorunu yüzde yüz biçimde mantıksal
notasyona dökmek mümkün olmamaktadır.
Son olarak da bir problemi prensipte çözmek ile
gerçek hayatta çözmek arasında fark vardır.

Argümanların, akıl yürütme sürecinde doğru kurulması ve kullanılması ile
doğru düşünme gerçekleşir. Bir argüman en az iki
öncül ve bir yargıdan oluşur. İki öncül doğru ise
yargı da doğru olacaktır. Örneğin,
İnsanlar ölümlüdür.
Sokrates insandır.
Sokrates ölümlüdür.

Yunan mitolojisinde demirci tanrı Hephaistos’un altın yardımcılarıdır.
Bir diğeri Galatea’dır. Bunlar mekanik yaratıklardır.

Buna göre bir robot öncelikle
bir donanımdan (hardware) oluşur. Donanım içerisinde önemli bir yeri sensörler oluşturur. Görsel, sessel,
dokunmatik vb. birçok sensör çeşiti vardır. Sensörler robotun çevresini algılamasına olanak tanır. Donanım
içerisinde bir başka bölüm ise gerçekleştiricilerdir. Bunlar, robotun sensörlerden aldığı bilgiye göre
hareket etmesini, iş görmesini sağlar. Çeşitli tarzlarda motorlar, pnömatikler, hoparlörler bu kategoride
değerlendirilebilir. Donanımın dışında bir de yazılım kategorisi vardır. Burada ise yazılım mimarisi, yazılımın
yerleştirileceği platform, makine öğrenme gibi kavramları değerlendirebiliriz.