DİJİTAL İLETİŞİM VE YENİ MEDYA

Yeni medya dolayımlı etkileşim kavramıyla birlikte ele alınması gereken bir diğer kavram da sanallık kavramıdır. Çoğunlukla gündelik yaşamda gerçeklikten uzak ve bağımsız bir vurguya atıfla kullanılan bu sözcük aslında bireylerin yeni medya dolayımlı iletişimde yapay zeka ile ve diğer bireylerle biraraya geldikleri ve karşılaştıkları mekanı ve deneyimi içermektedir. Coleman’a göre (2012:144) “Ağ tabanlı medya ve ağ tabanlı öznelliğin en önemli özellikleri sanal mevcudiyet (dolayımlama yoluyla bir yerde olma duygusu) ve bununla yakından ilişkili olan birlikte mevcudiyet (dolayımlama yoluyla başkalarıyla birlikte olma duygusu) kavramıyla ilişkilidir”. Doğru Cevap A'dır.

Web 1.0 bireyin çoğunlukla yalnız var olduğu ve etkinlik gösterdiği bir teknolojiyi ve bu teknolojinin içinde barındırdığı mecraları tanımlar. Doğru Cevap A'dır.

Web 1.0 bireyin çoğunlukla yalnız var olduğu ve etkinlik gösterdiği bir teknolojiyi ve bu teknolojinin içinde barındırdığı mecraları tanımlarken Web 2.0 bir tür topluluklar çağı olarak tanımlanabilir. Doğru Cevap C'dir.

Sanal toplum kavramını geliştiren kişi Virtual Communities (1993) isimli kitabın yazarı Howard Rheingold’dur.

“İnternetin özellikle yeni bir katılımcı demokrasi anlayışı yaratacağına ve kamusal alan tartışmalarını canlandıracağına olan inanç aslında 1993’te Howard Rheingold’un Sanal Topluluklar (Virtual Communities) adlı kitabıyla ortaya çıktı. Rheingold’un temel savı demokrasiyi canlandırmak için sanal toplulukların yurttaşlara yardımcı olacağı ya da demokratik söylemin yerine geçerek çekici bir alternatif sunulacağı idi.” Doğru cevap B'dir.

Sosyal medya ve demokrasi, katılım kültürü, yurttaşlık pratiklerinin gelişimi konusunda örnek olarak ele alınabilecek gelişmelerden birisi de yurttaş gazeteciliğidir. Bayraktutan Sütcü, bu konuda şöyle bir özetleme yapar: “Yurttaş gazeteciliği, egemen medyada mevcut haber yapma pratiklerini sorgular ve demokrasiye yeni açılımlar getirmeyi amaçlar. Doğru cevap D'dir.

Arayüzey dolayımlı bu iletişim süreci ilk başlarda “bilgisayar dolayımlı iletişim” gibi kavramlar ile tanımlanmaya çalışılmış olsa da, 2000’li yıllardan itibaren kullanımı yaygınlaşan kavram “yeni medya” olmuştur. “Bugün yeni medya dolayımlı iletişim denildiğinde cep telefonları, dijital oyunlar, İnternet ortamı, İnternet arayüzeyinde sunulan tüm yazılım hizmetleri, i-podlar, PDA’lar üzerinden gerçekleşen iletişim etkinliği kastedilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Arayüzey dolayımlı bu iletişim süreci ilk başlarda “bilgisayar dolayımlı iletişim” gibi kavramlar ile tanımlanmaya çalışılmış olsa da, 2000’li yıllardan itibaren kullanımı yaygınlaşan kavram “yeni medya” olmuştur. “Bugün yeni medya dolayımlı iletişim denildiğinde cep telefonları, dijital oyunlar, İnternet ortamı, İnternet arayüzeyinde sunulan tüm yazılım hizmetleri, i-podlar, PDA’lar üzerinden gerçekleşen iletişim etkinliği kastedilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT). Doğru cevap A'dır.

Bağlantı (link). Doğru cevap C'dir.

Soruda yüzyüze iletişim, kitle iletişimi ve yeni medya iletişimindeki etkileşim olanakları sorulmaktadır. Yüzyüze iletişim sürecinde kişiler arasında etkileşim sözlü veya sözsüz iletişim araçları ile kurulabilir ve eşzamanlıdır. Kitle iletişim sürecinde dolaşıma sokulan medya metinlerini kullananlar ile üretenler arasındaki etkileşim, diğer bir deyişle geri bildirim olanağı, oldukça sınırlıdır. Yeni medya ortamlarında iletişim sürecinin iki aktörü -üreten ve kullananlar- arasında etkileşim eşanlı (senkron) veya eşansız (asenkron) olmak üzere iki şekilde gerçekleşebilmektedir. Sorunun çözümünde farklı iletişim araçlarına ilişkin etkileşim özellikleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

Soruda dünyada ve ülkemizde en fazla twitter takipçisi olan ünlülerin hesaplarında paylaşılan iletilerin hızla paylaşılmasının yeni medyanın hangi özelliğinden kaynaklandığı sorulmaktadır. Yeni medyada etkileşimin yüzyüze  veya kitle iletişim sürecine göre daha fazla geniş ve yaygın olmasının nedeni, yeni medyanın “yayılım” özelliği ile ilişkilidir. Ağ üzerinde bir ileti kullanıcıların paylaşımları ile, bağlantılar (link) ve etiketler üzerinden dolaşıma girebilmekte ve yayılmaktadır. Sorunun çözümünde verilen örneğin yeni medyanın hangi özelliğine ilişkili olduğu tahmin edilmelidir

Soruda bireylerin yeni medyada daha çok hangi motivasyonlarla var oldukları sorulmaktadır. Bireylerin bu ortamlarda var olma motivasyonları; Bireyler (örneğin e-ticaret yapmak için), politik (örneğin forum sitelerinde görüşlerini paylaşmak için), kültür temelli (örneğin farklı kültürleri tanımak, farklı diller öğrenmek için) motivasyonlarla sosyal medyada diğer kişi ve gruplarla iletişim kurup, etkileşime geçebilirler.

Soruda, verilen örneklerin sanal ortamda topluluklar ve işlevleri değerlendirildiğinde hangi sanal topluluğa ilişkin örnekler olduğu sorulmaktadır. Sosyal medyada topluluklar ve işlevleri değerlendirildiğinde en belirgin biçimde ortaya çıkan görünüm, dayanışma ve hak mücadelesi amaçlı bir araya gelen topluluklar ve bu doğrultuda alternatif medya olarak sosyal medyanın kullanımı ile bir pazarlama aracı olarak ticari anlamda toplulukların kullanımı olarak ortaya çıkmaktadır. Soruda verilen örnekler dayanışma ve hak mücadelesi amaçlı bir araya gelen topluluklar yani diğer bir ifade ile ilişki topluluklarıdır. Sorunun çözümünde verilen örneğin hangi topluluk türüne ait olduğu tahmin edilmelidir.

Soruda, Common Sense Media Research Study (2012) kapsamındaki  “Sosyal Medya, Sosyal Yaşam: Gençler Dijital Yaşamlarını Nasıl Görüyorlar” araştırmanın sonuçlarına ilişkin bulgular verilmekte ve bu bulguların sonuçlarının ne olduğu sorulmaktadır. Sorunun çözümünde projenin kapsamı bilinmeli ve ayırt edilmelidir.

Soruda sosyal medya ortamında oluşturulan topluluklar verilmekte ve bu toplulukların hangi kavramı ifade ettiği sorulmaktadır. İnternet ortamının belli siyasal, toplumsal, ekonomik amaçlar doğrultusunda örgütler tarafından kullanılması ve örgütün çevrimdışı etkinliklerinin ve varoluşunun desteklenmesi dijital aktivizm olarak tanımlanmaktadır. Sorunun çözümünde bu tanım bilinmeli ve bu tanım kapsamında örneklendirilen toplulukların hangi kavramı ifade ettiği tahmin edilmelidir.

Soruda çevrimiçi oyun oynama pratiklerini ve oyuncuların bu konudaki motivasyonları karışık olarak verilmiş ve hangi eşleştirmenin doğru olduğu sorulmaktadır. Yeni medya araçlarının topluluk geliştirme özelliği ele alındığında belki de en önemli mecrası dijital oyunlardır. Bireysel oyuncular çoğunlukla çevrimiçi oyun platformlarında çeşitli topluluklara dahil olarak oyun oynamaya devam ederler. Bu topluluklara dahil olmak konusunda çeşitli motivasyonlar söz konusudur. Nick Yee (2006), çevrimiçi oyun oynama pratiklerini ve oyuncuların bu konudaki motivasyonlarını 3 temel baslık altında ele almıştır ki, bunlar: başarıya ilişkin motivasyonlar; ilerleme (ilerleme, güç, birikim ve statüdür. Toplumsallığa ilişkin motivasyonlar; toplumsallaşma (sohbet etme, diğerlerine yardım etme, arkadaşlık kurma) ve dahil olmaya ilişkin motivasyonlar ise keşif (macera, gizlenenleri bulma)'dır. Sorunun çözümünde bu motivasyonlar bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir.

Soruda yeni medyanın sunduğu olanaklar sorulmaktadır. Yeni medya  Küresel enformasyona erişim,  Eğitim kaynakları ,  Eski ve yeni arkadaşlar için toplumsal ağların kurulması, Eğlence, oyunlar,  Kullanıcı türevli içerik üretimi,  Yurttaş katılımı/ siyasal katılım, Kimliğin ifadesinde mahremiyet (anonimlik),  Topluluklarla bağlar/aktivizm,  Teknoloji uzmanlığı ve okuryazarlığı,  Kariyer gelişimi veya istihdam,  Kişisel/sağlık/cinselliğe dönük tavsiye, Uzman grupları ve fan sitelerinin mevcudiyeti, Uzaktakilerle deneyim paylaşımı olanaklarını sunmaktadır. Yeni medyanın riskleri ise yasadışı içerik, Pedofillerin ve yabancıların varlığı,  Aşırı veya cinsel şiddet,  Diğer zararlı veya saldırgan içerikler,  Irkçı/nefret söylemi ve etkinlikleri,  Reklam/aşırı ticari ikna,  Taraflı/yanlış enformasyon (tavsiye, sağlık konusunda),  Kişisel bilginin istismarı/veri eşleştirmesi,  Siberkabadayılık/siber zorbalık, siber taciz,  Kumar, finansal suçlar,  Kendine zarar (intihar, anoreksiya, vd.) vermeye teşvik,  Mahremiyetin ihlali ve dijital gözetim,  Yasadışı etkinlikler (korsanlık, dosya yükleme)’dir.  Sorunun çözümünde yeni medya ortamının olanakları ve riskleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

Soruda, verilen metnin yeni medyanın hangi olumsuz özelliğini açıkladığı sorulmaktadır.   Sosyal medya ve demokrasi ilişkisini değerlendiren ikinci yaklaşım bu konuya ilişkin daha karamsar bir bakış açısı sergilemekte ve bu yeni mecranın değişim getirmeyeceğini iddia eden görüşlerden oluşmaktadır. Yeni medya ortamının sivil toplum örgütleri ve diğer toplumsal hareketler açısından olumsuz özellikleri; tecimselleşme ve tekelleşme olgusu, dijital uçurum olgusu, elektronik gözetim ve dijital denetim ile kolektif eylemin zayıflaması olgusudur. Sorunun yanıtlanmasında kitap dışından verilen metnin hangi özelliği ifade ettiği tahmin edilmelidir.

 

Soruda yurttaş gazeteciliğini İnternet üzerinden olanaklı kılan en önemli kavramsal yaklaşımın ne olduğu sorulmaktadır. Yurttaş gazeteciliğini ve alternatif medyayı sosyal medya ve İnternet üzerinden olanaklı kılan en önemli kavramsal yaklaşım katılımcı kültür ile ilgilidir. Katılımcı kültür çoğunlukla, dijital teknolojiler, kullanıcı türevli içerik ve medya endüstrileri ile onların tüketicileri arasındaki bir çeşit güç ilişkisini ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Sorunun yanıtlanmasında yurttaş gazeteciliği bilinmelidir.