DİJİTAL İLETİŞİM VE YENİ MEDYA

Halloran' a göre etki araştırmaları kuramsal bir çerçeveyi açıkça ortaya koyamadıkları, kuramdan yoksun oldukları için araştırmaların çoğu gerçek bilimsel ilerlemeye katkıda bulunmaz. Doğru cevap D' dir.

Söz konusu araştırmaya göre 2011 yılı ilk üç ayında internet kullanan bireyler internet’i en çok % 72,7 ile çevrimiçi haber, gazete ya da dergi okumak, haber indirmek için kullanmışlardır. Doğru cevap A' dır.

Eğlence ve oyunlar yeni medyanın sunduğu olanaklardandır. Risk olarak değerlendirilmez. Doğru cevap D' dir.

İnternet ortamında gerçekleşen dijital gözetimin amaçları şu şekilde sıralanabilir: askeri ve istihbarat amaçlı; devlet yönetimi ve nüfus kontrolü amaçlı; iş gözetimi ve denetimi amaçlı; tüketim ve tüketici yapılandırması amaçlı. Doğru cevap D' dir.

Türkiye’de nefret söylemi üstelik sanki ifade özgürlüğü gibiymiş görülmekte, farklı siyasi görüşlere, dini inanç ve etnik köken sahiplerine yönelik tahammülsüz bir bakış açısı üretilmekte, dolaşıma sokulmakta ve yaygın kılınmaktadır. Oysa ifade özgürlüğü ile nefret söyleminin birbirine karıştırılmaması gerekmektedir. Doğru cevap B' dir.

Bilgi İletişim Teknolojilerinin sunduğu olanaklar, yanlış ve niteliksiz kullanılmaları halinde riske dönüşmektedir. “Üretici” değil “tüketici” durumunda bulunmak bu risklerden biridir. Doğru cevap D' dir.

Sayısal veya dijital uçurum kavramı temel olarak yeni medya araçlarının kullanımı konusunda bireyler, topluluklar, bölgeler, uluslar ve kurumsal yapılar arasındaki farklılıkları ve bu farklılıklardan kaynaklanan eşitsizlikleri içeren bir durumu nitelemek üzere kullanılır. A seçeneğinde kırsal ve kentsel alandaki internet kullanım oranı farkı ortaya konulmuştur. Doğru cevap A' dır.

Ekran başında, ara yüzeyde zaman zaman yapay zeka ile zaman zaman da diğer bireylerle gerçekleşen karşılaşmalar esnasında birey sınırlı fiziksel aktivitede bulunmakta ancak diğer birey ve topluluklarla bir arada olmaktadır. Tüm bu etkileşim hareketsiz toplumsallaşma olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D' dir.

Medya okuryazarlığı çözümlemek kadar yapmakla da ilgilidir. Bireyin medya metinlerine yönelik olarak sadece eleştirel bir okuma geliştirmesini değil, bireylerin bizatihi üretici olmasını da önermektedir. Doğru cevap C' dir.

Stanley Cohen’in tanımlamasıyla “ahlaki panik”, “toplumsal değerlere ve çıkarlara yönelik olarak tehdit olarak tanımlanan durum, kişi ve gruplardır ve kitle iletişim araçları tarafından belli bir biçemde ve stereotipleştirilerek sunulurlar”. Doğru yanıt A'dır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından 2011 yılı Nisan ayında gerçekleştirdiği Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre Türkiye genelinde hanelerin %42,9’u İnternet erişim imkânına sahiptir. Doğru yanıt D'dir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından 2011 yılı Nisan ayında gerçekleştirdiği Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre Türkiye genelinde hanelerin %42,9’u İnternet erişim imkânına sahiptir. Bu araştırmaya göre, İnternet en çok çevrimiçi haber, gazete ya da dergi  okumak, haber indirmek için kullanılmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Türkiye’de İnternet üzerinden alışverişin de yaygınlaştığı söylenebilir. İnternet kullanan bireylerin İnternet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı % 18,6’dır. Doğru yanıt C'dir.

Ali Toprak ve arkadaşlarının Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook. “Görülüyorum Öyleyse Varım!” adlı çalışmalarında (2009) Facebook kullananlar üzerine arayüzeyde yapılan gözlem sonucu, bu toplumsal paylaşım ağının kullanım nedenleri şu şekilde saptanmıştır:
• benliğin teşhiri veya performansı;
• gözetleme ve dikizcilik;
• fikir-kanı, fotoğraf, video, müzik paylaşımı;
• oyun oynama;
• alışveriş ve e-ticaret;
• etkinlik düzenleme;
• toplumsal ve siyasal gruplara üyelik ve toplumsallaşma
• toplumsal denetim.

Doğru yanıt E'dir.

Ali Toprak ve arkadaşlarının Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook. “Görülüyorum Öyleyse Varım!” adlı çalışmalarında (2009) Facebook kullananlar üzerine arayüzeyde yapılan gözlem sonucu, bireylerin Facebook’u örgütlenme amaçlı kullanım pratikleri ise şu şekilde dökümlenmiştir:
• Siyasal örgütlenme amaçlı kullanım
• Facebook’da ırkçılık ve nefret söylemini yaymak için kullanım
• Dini örgütlenme amaçlı kullanım
• Sendikal örgütlenme amaçlı kullanım
• Çeşitli nedenler ile Facebook hesaplarını hacklemek amaçlı kullanım
• Sivil toplum örgütlerinin kullanımı
• Kampanya içerikli örgütlenme amacıyla kullanım.

Doğru yanıt D'dir.

Türkiye’de İnternet kullanımına ilişkin bir diğer önemli veri de İnternet kafelerle ilgilidir. TÜİK verilerine göre Internet kafelere ilgi her geçen yıl daha da azalmaktadır: “2011 yılı ilk üç ayında (OcakMart 2011) 16-74 yaş grubu İnternet kullanan bireylerin İnterneti en fazla kullandığı yer % 67,6 ev olup, bunu % 33,0 ile işyeri, % 18,7 ile İnternet kafe, % 16,8 ile arkadaş, akraba vb. evleri, % 7,2 ile eğitim alınan yerler, % 3,2 ile kablosuz bağlantının yapılabildiği yerler takip etmektedir. Doğru yanıt A'dır.

EU Kids Online Projesi (Avrupa Birliği Çevrimiçi Çocuklar) 25 Avrupa ülkesinde, İnternet kullanan 9-16
yaş çocuklar arasından seçkisiz tabaka örneklemi ile seçilen 25,142 çocuk ve ebeveynlerinden mutlaka
birisi ile İlkbahar-Yaz 2010 döneminde yüz yüze görüşmeler ile gerçekleştirilmiştir. İlk bulgu, Avrupa’da
çocukların gittikçe daha küçük yaşlarda İnternet’i kullanmaya başlamakta olduğudur. İnternet’i ortalama
olarak ilk kullanma yaşı, en düşük İskandinav ülkelerinden Danimarka ve İsveç’tedir: 7 yaş. Doğru yanıt A'dır.

21-22 Kasım 2011 tarihlerinde Ankara’da TBMM’nin himayesinde, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile UNICEF’in işbirliğinde düzenlenen “Türkiye’de Bilgi İletişim Teknolojileri ve Çocuk ve Gençlerin İnternet ve İletişim Teknolojileri” kullanımı konulu konferans ve çalıştayda, İnternet’in çocuklar ve gençler üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri farklı bakış açıları ile çeşitli sunumlar ve tartışma gruplarında ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu çalıştayın iki ayrı sonuç bildirgesi (yetişkin raporu ve çocuk raporu) ise 23 Kasım 2011 tarihinde TBMM’de sunulmuş bulunmaktadır. Bu konferans ve çalıştay UNICEF’in bir çok ülkede yürüttüğü “dijital yurttaşlık” projesinin bir parçasıdır. Bu bildirgede bilgi iletişim teknolojilerinin sağladığı olanaklar:
• Eğitim amaçlı kullanımı ile özellikle uzaktan eğitim sistemleri ile eğitimde mekân sınırlarının
aşılması ve toplumun tüm kesimlerine eğitim olanakları,
• Toplumsal ve kültürel ifade amaçlı kullanımı,
• Kullanıcılarının kendilerini ifade etmelerini,
• Kültürel çeşitliliğe olanak,
• Küreselleşme olgusu sonucunda farklı dilleri kullanabilme becerisinin gelişmesine katkı,
• İletişimin ve hızının artmasını,
• Çeşitli ve güncel bilgi kaynaklarına ve bilgiye kolay erişimi,
• Bilgiye erişmede ve kullanmada fırsat eşitliğini,
• Ekonomik, toplumsal ve kültürel amaçlarla bireylerin bir araya gelmesini,
• Oyun oynamayı,
sağlar, şeklinde sıralanmıştır.

Doğru yanıt E'dir.

Türkiye’nin de dâhil olduğu 25 katılımcı ülke kapsamında Avrupa’da gerçekleştirilen EU Kids Online (Avrupa Birliği Çevrimiçi Çocuklar) Projesinde yeni medya ortamlarının neden olduğu riskler:

Doğru yanıt E'dir.

Soruda yeni medyanın genel özellikleri verilmekte ve bu özelliklerin neyi ifade ettiği sorulmaktadır. Yeni medyanın bireysel kullanımları üzerinden toplumsal yaşama, siyasete, ekonomiye, kültüre, kişilerarası ilişkilere doğru çeşitlenen farklı alan ve kapsamındaki etkilerinden söz etmek mümkündür. Sorunun çözümünde yeni medya özellikleri bilinmeli ve verilen özelliklerin yeni medyanın kullanım pratiklerine ait olduğu çıkarımında bulunulmalıdır.