DİJİTAL İLETİŞİM VE YENİ MEDYA

Marshall McLuhan, "Teknolojik Belirleyicilik" tezinde "Araçlarımıza biz şekil vermekteyiz, ancak bunun sonunda onlar da bizi şekillendirmektedir." ifadesiyle iletişim teknolojisinin toplumsal yaşamı nasıl değiştirdiği ve şekillendirdiğini ifade etmiştir.

Bilgi çağı, dijital teknolojiyle çevrelenmiş bir toplum yapısını tanımlamaktadır.

Teknolojik gelişim sonucunda iletişim teknolojilerinin birbiriyle yakınsaması, televizyonun içerisinde radyoyu, İnternet'i bulmamıza izin vermiştir. Dijital çağda iletişim teknolojilerinin yakınsaması ile İnternet'ten televizyon izleyebilir, cep telefonundan oyun oynayabiliriz.

Özellikle 1990'lardan sonra bilgi çağı kavramının yaygın olarak kullanılmaya başlanması ve toplumsal yapının da bilgi toplumu olarak tanımlanmasının altında yatan dört teknoloji akımı yer almaktadır; bilgisayarlar, dijital dilin geliştirilmesi, uydu teknolojileri, fiber optik teknolojisinin gelişmesi.

Dijital sistemler, analog sistemlere göre daha güvenilir olma özellikleriyle yayınların her zaman aynı kanaldan erişilebilir olmasını ve başka bir kanalın ilgili frekansa dahil olamamasını sağlamaktadır.

Dijital sistemlerin analog sistemlere göre üstünlükleri şunlardır:

Kullanım amaçlarına göre uydular dört grupta incelenmektedir:

Uyduların yerleştiği yörüngeyi dünyaya olan mesafesi doğrultusunda üç kategoride ele alabiliriz: Alçak yörüngeli uydular, orta yükseklikteki yörüngeli uydular ve jeosenkron yörüngeli uydular.

Alexander Graham Bell, 1876 yılında elektronik olarak işitsel veri iletimini gerçekleştiren bilim insanıdır.

Pentagon'da ARPANET adıyla temeli atılan İnternet sistemi, başlangıçta 500 bilgisayardan oluşan bir ağ bağlantısına sahipti.

10 yıl önceki yaşam tarzımızla günümüzü karşılaştırdığımızda McLuhan’ın savının ne kadar doğru olduğunu rahatlıkla anlayabiliriz. Yeni iletişim teknolojileri derken günümüz toplumsal yapısının “bilgi çağı” olarak tanımlanmasına neden olan teknolojiler ve özellikleri üzerinde duracağız. Bilgi çağı dijital teknolojiyle çevrelenmiş bir toplum yapısını tanımlamaktadır.

İlk olarak 1940’lı yıllarda üretilen bilgisayarlar, yazılım ve donanım alanındaki çalışmaların hiç durmaksızın sürdürülmesiyle günümüzdeki kapasiteye kavuşmuştur. İlk üretildiğinde bir oda büyüklüğünde ve 30 ton ağırlığında olan bilgisayarlar 2000’li yıllarla birlikte mobil yaşama uygun hale gelerek taşınabilir boyutlara gelmiştir. Bunda mikroelektronik teknolojisindeki gelişmelerin etkisi bulunmaktadır. Mikroelektronik teknolojisi üzerine çalışmalar 1960’lı yıllarda başlamıştır.

Bu nedenler dijital sistemlerin analog sistemlere göre daha fazla üstünlüğe sahip olması olarak gösterilmektedir. Bu üstünlükleri aşağıdaki gibi sıralayabilmekteyiz.

Jeosenkron Yörüngeli uydular: bu uyduların dünyaya olan uzaklığı 36.000 km. kadardır. Bu yörüngeye Clarke yörüngesi de denilmektedir. Radyo mühendisi ve bilim-kurgu yazarı Arthur Clarke, 1945 yılında dünyanın 35786 km. uzağından geçen yörüngede yer alacak bir uydunun saniyede 3 km. hız yaparak dünyayla aynı hızla döneceğini bu nedenle de en uygun yörünge olduğunu belirtmiştir (Özçağlayan, 1998, s.113). Clark yörüngesinde yer alan uydular dünyayla aynı hızla dönmektedirler. Bu nedenle sabitmiş gibi de görülebilirler. Bu türden bir uydu dünya çevresindeki bir turunu bir günde tamamlamaktadır. Yeryüzünde oldukça geniş ayak izine sahiptirler. Bu yörüngedeki uydular oldukça büyük, yapım ve fırlatma maliyetleri de diğerlerine oranla yüksektir. Clarke yörüngesinde yer alan uydular haberleşme amacıyla kullanılmaktadır.

Araştırma uyduları: Ziraat, ormancılık yer altı ve yer üstü kaynaklarını araştırma amacıyla kullanılan uydulardır. Petrol, doğalgaz, kömür ve madenleri, deniz suyu kirliliğini, orman yangınlarını, ziraat alanlarını v.b. araştırma amacına yönelik kullanılan uydulardır.

Alçak Yörüngeli uydular: Dünyaya olan uzaklığı 2000 km. altında olan yörüngeye yerleşmiş uydulardır. Bu uyduların dünyada kapsadığı ayak izi diğerlerine nazaran daha dardır. Dünyaya yakın olmaları nedeniyle yörüngeden çıkmamak için oldukça hızlı dönen uydulardır. Alçak yörüngeli uydular, dünyanın çevresindeki bir turlarını yaklaşık olarak 100 dakikada gerçekleştirmektedirler. Diğer yörüngelerdeki uydulara göre daha küçük olan uyduların maliyetleri de daha düşüktür. Askeri ve meteorolojik amaçlı kullanılan uydular bu yörüngede dolanımlarını sürdürmektedirler.

Sinemanın öncüsü Auguste ve Louis Lumiere kardeşler görülmektedir. 1894 yılında Robert Paul tarafından yapılan kamerayı kullanarak ilk çekimlerini gerçekleştirdiler. Bir yıl sonra ise Paris’te ilk sinema gösterimlerini gerçekleştirmişlerdir

Etkileşim kavramı 1990’lardan beri tanımı üzerinde tartışılan ve defalarca yeniden tanımlanan bir kavramdır. Etkileşim kavramı yeni medyayı geleneksel medya ortamlarından ayıran temel özelliklerden biridir. Etkileşim, medya içeriği ile kullanıcısını daha yakınlaştıran, medya kullanımını bireyselleştiren, oldukça fazla kullanıcı seçeneği sunan güçlü bir yapıyı tanımlamaktadır.

Çoklu ortam uygulamalarının üst düzeydeki etkileşimli boyutunu tanımlamaktadır. Hypermedya kavramı, bilgisayar ve görüntü teknolojilerinin birleştirilmesiyle oluşturulan iletişim ortamlarını tanımlamaktadır. Metin, durağan ve hareketli görüntü, ses, animsayon gibi uygulamaları barındıran hypermedya, “ortam ötesi bağlantılı ortam” kavramıyla Türkçeleştirilmiştir.

İngilizce “multimedia” olarak ifade edilen kavram farklı türlerdeki içerik formlarının bir arada bulunduğu ortamları tanımlamaktadır. Çoklu ortam, metin, durağan veya hareketli görüntü, ses ve animasyonların en az iki tanesinin bir arada kullanılarak bilgisayar tarafından işlenmesini ve okunmasını kapsamaktadır. Çoklu ortam uygulamaları sadece aktarılacak iletinin farklı şekillerde sunulmasını içeren uygulamalar değildir. Çoklu ortam uygulamalarında gönderilecek ileti, farklı içerik aktarma yöntemlerini planlanmış bir program olarak kullanıcısına sunmaktadır