SOSYAL MEDYA PLATFORMLARI

Internet 1960’lı yıllarda gelişmeye başlasa da, web 1989-91 yılları arasında Dr. Tim Berners-Lee tarafından geliştirilmiştir.

HTML, HTTP, bir web server ve bir tarayıcı (browser)

1994 yılında Andreesen ve Jim Clark ilk ticari tarayıcı olan Netscape Navigator’u kurmuşlardır.

Web‘in bu ilk dönemleri Web 1.0 olarak adlandırılmaktadır.

Bugün bilinen anlamıyla ilk sosyal ağ sitesi, 1997 yılında kurulmuş olan SixDegrees.com sitesidir. SixDegrees.com kullanıcılarına profillerini oluşturma, arkadaşlarını listeleme ve 1998 yılından itibaren de bu liste içinde gezinme olanağı veren ilk site olmuştur.

Sosyal ağlar, kullanıcılarının (1) sınırlı bir sistem yapısı içinde halka açık ya da yarı açık biçimde profillerini oluşturdukları, (2) bağlantılı oldukları arkadaş listesi içinde bu profilleri sergiledikleri ve (3) sistem içindeki arkadaşlarının ve diğer kişilerin yaptıklarını izledikleri web tabanlı hizmet veren siteler olarak tanımlanmaktadır.

Sosyal ağların sınıflandırılmasında farklı kriterlerden yararlanılmaktadır. Sosyal ağlar üyelik koşullarına ve kullanıcı profillerine göre iki farklı şekilde sınıflandırılabilmektedir.

En basit tanımıyla blog, kolay hazırlanabilir bir web sayfasıdır. Bedava veya pahalı olmayan yazılımlar aracılığıyla herkesin birkaç dakika içinde, bir web sayfası üzerinde günlük oluşturması olarak tanımlanabilir.

Yönetici Blogları, Şirket Blogları, Ürün blogları, Müşteri Hizmeti Blogları, Çalışan Blogları.

Bunun dışında da bloglar farklı kategoriler altında sınıflandırılabilmektedir. Qlogs (Question Blogs), soru blogları olarak bilinmektedir ve okuyucular yorumlar, e-posta ya da sayfadaki iletişim formları üzerinden yazara sorular iletmekte ve blog yazarı da bu soruları cevaplamaktadır. Video içeriği paylaşan bloglar “vlog”, sadece diğer sitelere bağlantılar veren bloglar “linklog”, daha kısa gönderiler ve zengin medya karışımı sunan bloglar “tumblog” ve yasal konu ve bilgiler sunan bloglar ise “blawg” olarak adlandırılmaktadır. Bir de spam bloglar olarak adlandırılan “sploglar” bulunmaktadır. Tüm bu blogların oluşturduğu dünya ise blogsfer olarak tanımlanmaktadır.

Mikroblog hizmeti veren en bilindik sayfalardan birisi Twitter olmuştur. Twitter dışında en çok bilinen mikroblog sayfalarının başında Tumblr, Cif2.net, Plurk ve Jaiku gibi sayfalar gelmektedir. Diğer taraftan, Facebook, MySpace, LinkedIn, Google Buzz, Google+ ve XING gibi sosyal ağ siteleri de, “durum güncellemeleri” başlığı altında mikroblog hizmeti sunmaktadır. Bunlar içinden Tumblr mikroblog platformları içinde son dönemde oldukça fazla rağbet görmeye başlamış olan örneklerden birisidir. 

Video ve TV, Fotoğraf ve Sanat, Müzik, Sosyal İmleme

Çoğu kişi web üzerinde dolaşırken bulduğu ilginç sayfaları ya da daha sonra işine
yarayabileceğini düşündüğü içeriği saklama ihtiyacı duymaktadır. Bu içerik sadece kullanıcısına değil, paylaşılırsa çok sayıda insana da faydalı olabilecektir. İnsanların bu ihtiyaçlarından yola çıkarak, yer imlerini (web sitelerinin adreslerini) kaydetmeyi ve paylaşmayı sağlayan çok sayıda site ortaya çıkmıştır. Bu sitemde, içeriğin kendisi değil, içeriğe ulaşmayı sağlayan adresler referans olarak kaydedilmekte ve paylaşılmaktadır. Sosyal imleme olarak adlandırılan bu uygulama, kullanıcılarının Internet üzerindeki
kaynakları düzenlemelerine, arşivlemelerine ve gerektiğinde geri bulmalarına yardımcı olmaktadır. Etiketleme bu tür sitelerin en önemli fonksiyonlarından birisini oluşturmaktadır.

Sanal dünyalar kullanıcıların çevrimiçi olarak üç boyutlu modellenmiş bir dünyada, kişisel avatarları ile temsil edildikleri ve gerçek dünyada olduğu gibi diğer insanlarla iletişime girdikleri platformlardır. Sanal dünyalar bilgisayarlar aracılığıyla kurgulanmış ortamlardır. Bu ortamlarda kullanıcılar birbirlerini “avatar”ları üzerinden görebilmektedirler. Avatarlar, kullanıcıların ya da bu kullanıcıların sanal dünyada canlandırdıkları karakterlerin grafik gösterimleridir.

Wiki, 1995 yılında Ward Cunningham tarafından geliştirilen ve kullanıcılarının web sitesi üzerindeki
içeriği serbestçe oluşturmasına ya da düzeltmesine izin veren grup iletişim mekanizmalarıdır. Wikiler
ansiklopedi oluşumu dışında kurumsal intranetler, bilgi yönetim sistemleri ve not alma amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Wikilerin iki önemli ayırt edici özelliği bulunmaktadır (Emigh ve Herring, 2005); ortak yazarlık ve versiyon kontrolü. Wikiler içinde, tüm kullanıcılar potansiyel birer yazar ya da editör konumundadır. İçerik üzerinde değişiklik yapmak isteyen bir kullanıcı, o metin üzerine tıkladığında açılan sayfa içinde istediği ekleme ve düzeltmeleri yapıp değişiklikleri kaydettiğinde, gerekli düzenlemeler web sitesinin arka planında otomatik olarak gerçekleşmektedir.

Blogların bu denli artmasında etkisi olan iki önemli etken bulunmaktadır. Bunlardan ilki,
blogların politik amaçlı kullanımı ve 2004 senesinde yaşanan Amerikan başkanlık seçimindeki etkileridir. Blogların seçim sürecindeki etkisi insanların bloglara olan merakını ve eğilimini arttırmıştır. İkinci olarak ise, yine 2004 yılında yaşanan Asya depremidir. Bu deprem sonrasında Tayland, Endonezya, Hindistan ve diğer zarar gören ülkelerdeki blog yazarları, ilk durum raporlarını iletmek için harekete geçmişlerdir.
Milyonlarca insan, dakika dakika bu büyük felaketin detaylarını, medyadan önce, bu bloglardan izlemiştir.

2004 yılında kullanıcıların çektikleri ya da Internet’te buldukları videoları paylaşabilecekleri video bloglar yaygınlaşmaya başlamıştır, 2006 yılında yeni bir blog türü olarak mikroblogging ile birlikte Twitter ortaya çıkmıştır. Günümüzde yazı, fotoğraf ve video içeriğinin sunulabildiği farklı formatlarda bloglar bulunmaktadır.

Bloglara yapılan her yeni girişe “gönderi – post” adı verilmektedir. Bu gönderiler yazarın görüş ve düşüncelerini ya da hislerini yansıtan yazılardan, fotoğraflardan ya da videolardan oluşabilmektedir.

Twitter üzerinden birini takip etmeye başlamak ya da takip etmekten vazgeçmek oldukça kolay bir işlemdir. Böylelikle, takip edilen kişinin mesajlarından rahatsız olduğu anda kullanıcının o kişiyi takip etmeyi bırakması mümkün olmaktadır. Twitter’ın bu denli rağbet görmesinin sebeplerinin başında, mikroblogların özellikle de Twitter’ın takibinin geleneksel bloglara göre çok daha kolay olması gelmektedir. Kullanıcılar onlarca hatta yüzlerce kişiyi aynı anda takip edebilmektedir. Bu da Twitter üzerinden paylaşılan kısa mesajların daha fazla okunur ve takip edilir olmasını sağlamaktadır. Yanı sıra, Twitter üzerinden paylaşımda bulunmak, paylaşımları takip etmek ya da yorumda bulunmak çoğu kişi için başlı başına bir eğlence kaynağı haline
de gelmiş durumdadır.

Podcast, radyo yayınları ya da benzer programların Internet’ten indirilebilir ve kişisel
ses cihazlarında dinlenebilir hale gelmesini sağlayan dijital kayıt olarak tanımlanmaktadır. Podcastler ağırlıklı olarak ses dosyaları olmakla birlikte video versiyonları da bulunmaktadır