DİJİTAL İLETİŞİM VE YENİ MEDYA - Deneme Sınavı - 10

Dijital dilin gelişimi 19. yüzyıla dayanmaktadır. Matematikçi Gootfried Wilhelm’in 0 ve 1 değerlerinden oluşan aritmetik sistemi keşfetmesiyle dijital dilin temelleri atılmıştır.

Araştırma uyduları: Ziraat, ormancılık yer altı ve yer üstü kaynaklarını araştırma amacıyla kullanılan uydulardır. Petrol, doğalgaz, kömür ve madenleri, deniz suyu kirliliğini, orman yangınlarını, ziraat alanlarını v.b. araştırma amacına yönelik kullanılan uydulardır. Meteoroloji uyduları: Dünyadaki hava olaylarını tespit etmek amacıyla kullanılan uydulardır.
Haberleşme uyduları: Radyo-televizyon yayınlarını ve telefon iletişimini gerçekleştirme amacıyla kullanılan uydulardır. Haberleşme uyduları eşzamanlı veri akışına imkan tanımaktadırlar. Askeri amaçlı uydular: Erken uyarı, savaş, navigasyon, keşif ve askeri hareketlerin gözetlenmesi
amacıyla kullanılan uydulardır. Alçak Yörüngeli uydular: Dünyaya olan uzaklığı 2000 km. altında olan yörüngeye yerleşmiş uydulardır.

İletişim teknolojilerinin tarihsel gelişimi içerisinde yeni bir çağın başlaması internet teknolojisinin gelişiminin bir sonucudur. Bilgi çağının başlangıcı internet olarak görülmektedir. Elektronik çağdan dijital çağa geçiş teknolojisi olan internet, pek çok teknolojiye de ilham veren, pek çok teknolojinin içinde barındırdığı küresel bir hizmeti tanımlamaktadır.

Çoklu ortam uygulamalarının üst düzeydeki etkileşimli boyutunu tanımlamaktadır. Hypermedya kavramı, bilgisayar ve görüntü teknolojilerinin birleştirilmesiyle oluşturulan iletişim ortamlarını tanımlamaktadır.

Hypermedyanın üç temel özelliği vardır: Etkileşimlidir, özel ortam kombinasyonlarını gerektirmektedir ve doğrusal değildir. Doğru cevap A şıkkıdır. Diğer şıklarda yer alan özellikler ise Çoklu Ortam (multimedia)nın özellikleri arasında yer almaktadır.

1450 yılında Johanness Gutenberg’in baskı makinesini icat etmesiyle başlayan basım teknolojisi, ilk iletişim teknolojisi olarak tarihteki yerini almaktadır. 1844 yılında Samuel Morse tarafından sonradan morse alfabesi olarak tanımlanan teknikle telgrafla iletişimi gerçekleştirdi. 1876 yılında Alexander Graham Bell elektronik olarak işitsel verinin iletimini gerçekleştirmiştir. Telefonun temelinin atıldığı bu deneme zaman içerisinde kullanıcıya yaygınlaşmıştır. İletişim teknolojisinin tarihindeki önemli gelişmelerden biri de
görüntünün kayıt edilmesidir. Fotoğraf görüntünün ışıkla kayıt edilmesi temeline dayanmaktadır. Sinemanın öncüsü Auguste ve Louis Lumiere kardeşler görülmektedir.
1894 yılında Robert Paul tarafından yapılan kamerayı kullanarak ilk çekimlerini gerçekleştirdiler. Halka yönelik ilk televizyon yayını 1939 yılında gerçekleştirilmiştir.

Medya dönüşüm çağında alıcılar sadece sunulanı alan bir yapıda değildirler. Alıcıların geleneksel medya ortamındaki pasif izleyici, okuyucu, dinleyici konumu, medya dönüşüm çağında daha akitf bir yapıya dönüşmüştür. Bu sebeple artık tüm alıcılar kullanıcı olarak tanımlanmaktadır. Çünkü alıcılar sadece sunulan içeriği almakla yetinmiyorlar, gereksinimleri doğrultusunda sunulan içeriklerden birini seçerek alıyorlar, gerekiyorsa içeriğe de müdahale ediyorlar. Bu nedenle alıcılar artık daha aktif bir konumdadır ve “kullanıcı” olarak tanımlanmaktadırlar.

VOD (Video on Demand) uygulaması “isteğe bağlı program yayını” veya “ısmarlama görüntü” olarak tanımlanan bir etkileşimli televizyon uygulamasıdır. NVOD (Near Video on Demand) uygulaması ise “kanallarda dönüşümlü program yayını” olarak tanımlanmaktadır. Bu uygulama da VOD sisteminde olduğu gibi izlenmek istenen televizyon programının istenilen zamanda izlenmesine olanak sağlayan bir sistemdir.

Bilişim teknolojisine dayalı olarak şekillenmekte olan bilgi toplumunun temel özelliği sanayi toplumunda ön planda olan “maddi” ürünleri yerine, bilişim teknolojisi sayesinde bilgi üretiminin önem kazanmasıdır. Bilgi toplumunda bilişim temelli, sistematik bilgi ve teknolojinin kitlesel üretimi gerçekleştirmesi söz konusudur. Başka bir ifadeyle bilgi toplumunun bilişim temelli bilgisi, bilgi teknolojileri içinde geleceğe yönelmiş işlenmiş bilgidir. Soruda bilgi ve sanayi toplumuna ilişkin özellikler karışık olarak verilmekte ve bilgi toplumunun özelliklerinin ayırt edilmesi istenmektedir. Sorunun çözümünde bilgi toplumuna ilişkin özellikler bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir.

Soruda e-postalar, forumlar ve tartışma grupları örneklerinde İnternet yayıncılığında kullanılan iletişim modelinin ne olduğu sorulmaktadır. Bu iletişim modelinde tek yönlü bir iletişim süreci söz konusudur. Kaynak tektir ancak alıcı sayısı birden çoktur ve alıcı tarafından belirlenmiş kişilerdir. Bu iletişim biçimi eş zamanlı değildir. Tek bir kullanıcının belirlenmiş bir kullanıcı grubuna mesaj gönderebilmesi söz konusudur. E-postalar, forumlar ve tartışma grupları ve sosyal medya uygulamaları bu modele örnektir. Sorunun çözümünde İnternet yayıncılığında kullanılan iletişim modelleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

Soruda web sitelerine ilişkin özellikler verilmekte ve bu özelliklerin neyi tanımladığı sorulmaktadır. Yeni medya yayınları için kullanılan genel kavram sitedir. Site html tabanlı olarak hazırlanmış birden çok ama birbirleri ile hiperbağlar aracılığıyla ilişkilendirilmiş ağ sayfaları bütününe verilen addır. Yeni medya ortamında yayınların sınıflandırılmasında üç faktör etkilidir: Bunlar; Sitenin yapısal özellikleri, sitenin işlevi ve sahiplik yapısıdır. Sorunun çözümünde bu faktörlerin neyi tanımladığı bilinmelidir.

Soruda verilen haber portalları, ürün eklenen siteler ve e-ticaret site örnekleri,  dinamik bir web sitesine ilişkin örneklerdir. Soruda örnekleri verilen bu sitelerin diğer bir ifade ile dinamik web sitelerinin  ortak özellikleri sorulmaktadır ve dinamik web siteleri  hızlı ve güncelleme yapılabilme özellikleri ile tercih edilmektedir. Diğer şıklarda verilen özellikler durağan web sitelerinin ortak özellikleridir. Dolayısıyla sorunun yanıtlanmasında durağan ve dinamik web sitelerinin özellikleri bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir

Soruda Web sitelerine ilişkin işlevler verilmiş ve bu işlevlerden hangilerinin sosyal ağ sitelerine ilişkin olduğu sorulmuştur.  “soruların yanıtlanması” dışındaki ifadeler sosyal ağ sitelerinin işlevleri arasında yaralamaktadır. Soruların yanıtlanması işlevi, durağan tasarım anlayışı çerçevesinde üretilmiş olan sitelerde daha çok görülmektedir. Dolayısıyla sosyal ağ sitelerinin işlevleri daha farklıdır. Sorunun çözümünde site işlevleri bilinmeli ve örneklendirilebilmelidir.

Soruda blog ve sosyal ağ sitelerini içeren yayın türü sorulmaktadır. Sorunun yanıtlanmasında yayın türleri bilinmelidir.

Soruda yeni medya ortamın kullanıcılarını yayıncı konumuna getirmesindeki en önemli etmenler sorulmaktadır. İnternet teknolojisini ucuz olması, kolay kullanılır ve erişilir olması, iletişimi sürekli ve çok yönlü kılması sahip olduğu en güçlü özellikler ve olanaklardır. Sorunun çözümünde bu etmenler bilinmelidir.

Soruda internet yayıncılığına ilişkin yayın türleri verilmekte ve bu yayın türlerinden hangilerinin içeriğinin kullanıcılar tarafından oluşturulduğu  sorulmaktadır.  İçeriği kullanıcılar tarafından üretilen siteler şunlardır:
a. Arama Motorları
b. İnternet Forumu
c. Viki Siteleri
d. Sosyal Ağ Siteleri

Sorunun çözümünde internet yayın türleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

Soruda yeni medyanın geleneksel medyadan farkı sorulmaktadır. Geleneksel kitle iletişim araçları ve medya profesyonelleri için yeni medya ortamında içerik üretmek ve içeriğe ulaşmaktan yeni aracı kullanmak konusuna kadar uyum sağlanması gereken bir sürü yeni farklılık ortaya çıkmıştır. Sorunun çözümünde yeni medya içeriğinin dönüşümü bilinmeli ve yeni ve geleneksel medya araçlarının özellikleri birbirinden ayırt edilmelidir.

Soruda İnternet ağ yazılımlarının ne olduğu sorulmaktadır. İlk ağ tarayıcısı Mosaic adı ile piyasaya sürülmüştür. Mosaic daha sonrasında Netscape adını alarak bir dönem dünyanın en popüler ağ tarayıcısı olmuştur. Microsoft firması bu rekabete 1995 yılında Internet Explorer ile girmiştir. Sorunun çözümümde ağ tarayıcıları yazılımları bilinmelidir.

Ekonomik Yapıdaki Dönüşüm: Bilgi toplumundaki en büyük özellik mal üretiminden hizmet üretimine doğru bir kaymanın görülmesidir. Sanayi sonrası toplumda eğitim, sağlık, sosyal hizmetler gibi insani hizmetler ve bilgisayar, sistem analizi, bilimsel AR-GE gibi mesleki hizmetler yoğunluk kazanmaktadır.

Bir Noktadan Bir Noktaya (Point to Point): İki kullanıcı arasındaki tek yönlü iletişim sürecini anlatır. Bu iletişim biçimi eş zamanlı değildir. Tek yönlü olmasının nedeni eş zamanlı olmamasıdır. Ancak sürecin geribildirim kanalı açıktır.