DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI - Deneme Sınavı - 3

Kondansatörler 18. yüzyılda icat edilmiştir.

Kırılma frekansından küçük frekanslarda kapasitif reaktans büyük olacağından giriş voltajının kondansatör üzerindeki miktarı da büyük olacaktır. Çıkış voltajı bu durumda kondansatör üzerinden alınacak olursa, alçak frekans süzgeci yapılmış olur. Frekans ne kadar küçük olursa çıkış voltajı da o kadar giriş voltajına yakın olur. Kırılma frekansından büyük frekanslarda ise, kapasitif reaktans direnç değerine göre küçük olacağından, direnç üzerindeki voltaj büyük olacaktır. Buna göre çıkış voltajı direnç üzerinden alınırsa, yüksek frekans süzgeci yapılmış olur. Frekans ne kadar büyük olursa çıkış voltajı da giriş voltajına o kadar yakın olur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Evlerimizde kullandığımız şebeke voltajının rms değeri 220 volttur. Doğru cevap B şıkkıdır.

İstediğiniz frekans değerine ayarlamak için sırayla şu işlemleri
yapmalısınız:
• Belirlediğiniz değeri sayısal olarak sayı tuşlarını kullanarak giriniz.
• Hangi birimde istiyorsanız ‘SHIFT’ düğmesine bastıktan sonra seçiniz.
• Frekans değerini belirlemiş oldunuz.
• ‘OUTPUT ON’ düğmesine bastığınızda ac voltajı devrenin giriş terminallerine
uygulanmış olur.  Doğru cevap D şıkkıdır.

Osiloskoba bağlanan uçların bulunduğu bölmede ‘position’ düğmeleri, ölçeklendirmeyi bozmadan sinyalleri aşağı-yukarı oynatmanızı sağlar. Bu düğmeleri kullanarak kendinize en uygun değer belirleme konumu sağlayabilirsiniz. Doğru cevap A şıkkıdır.

Giriş sinyali frekansı yükseltildikçe çıkış voltajındaki genlik büyüme gösterir. Doğru cevap D şıkkıdır.

AC voltajın bir frekans değerinde devrenin girişine uygulanması ile osiloskop ekranında iki sinyal görünecektir. Bunlardan sarı olanı giriş voltajını, mavi olanı da çıkış voltajını temsil etmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Cihazları çalışır duruma getirmeden sizin yapmanız gereken ilk şey; görevli elemana deneyi yapmaya hazır olduğunuzu söyleyip, onun kontrol ederek deney yapmanıza izin vermesini sağlamaktır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Süzgeç denildiğinde aklımıza istediklerimizi istemediklerimizden ayıran ve bize istediğimizi veren cihaz akla gelir. Bu cihaz mekanik bir çay süzgeci olabileceği gibi, istenmeyen sinyal frekanslarını elektronik cihazlarla ayıklayan bir elektrik devresi de olabilir. Elektronik sinyal süzgeçleri karmaşık bir yapıya sahiptir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Direnç ile reaktans birimleri aynıdır ohm ile ifade edilir. Birimlerin aynı olmasına rağmen; direnç değerleri yatay eksende gösterilirken, reaktans değerleri düşey eksende gösterilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bir sinyalin rms değerini bulmak için, sinyalin genliğini 0,707 ile çarpmak gerekir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Doğrusal devre elemanlarından (direnç, kapasitör, indüktör ve kontrollü kaynaklar) oluşan devrelerin analizi süperpozisyon yöntemi kullanılarak yapılabilir. Bu yöntemde, devrenin doğru akım kaynaklarına, alternatif akım kaynaklarına ve diğer zamanla değişen kaynaklara olan tepkisi, her kaynağın oluşturduğu akım ve gerilim tepkilerinin toplamından bulunur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Alternatif akımda devre analizi için fazör gösterimler kullanılır. Fazör, sinüsoidal ifadeleri büyüklük (genlik) ve faz açısı bileşenleri olarak ifade eden karmaşık sayı gösterimidir.  Doğru cevap D şıkkıdır.

Osiloskoplar herhangi bir elektrik sinyalinin gerilim değerini ölçmenin yanı sıra, sinyalin zaman ekseninde değişimini gösterebilen aygıtlardır. Osiloskoplar yardımıyla, bir elektrik devresinde üretilen sinyalin davranışı incelenebilir ya da diğer sinyallerle karşılaştırılabilir. Sayısal bellekli osiloskoplar, eskiden kullanılan analog osiloskoplara ek olarak, ölçümü yapılan elektrik sinyallerini sayısallaştırarak belleklerinde depolayabilir. Böylece bilgi kalıcı olarak saklanabilir ve daha sonra detaylı olarak incelenebilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Osiloskop ekranlarında yatay eksen zamanı, dikey eksen ölçüm yapılan noktalar rasındaki potansiyel farkı gösterir. Kullanıcı ölçüm yapacağı zaman dilimini belirleyebilir. Osiloskoplarda zaman ekranda soldan sağa doğru artacak şekilde gösterilir. Ekranda gösterilen elektrik sinyalinin her noktacığı için osiloskop sinyalin o andaki değerini ölçer, sayısallaştırır ve seçili ölçeğe göre ekrandaki konumuna çizer. Ekranın sağ kenarına ulaşıldığında aynı işlemler sol baştan yeniden başlar. Eğer ölçülen sinyalin sıklığı ekranda ayarlanan zaman ölçeğinin katı değilse, bir sonraki ekran görüntüsü sinyalin başka bir yerinden başlayabilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Hesaplama düğmesi: Her iki kanal birden açar ve kanallar arası hesaplama yapar. Menüden yapılan seçimlerle kanalların toplamı, farkı veya çarpımı hesaplanıp gösterilebilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Sınama sinyali: Osiloskop tarafından üretilen sınama sinyalinin bağlantı noktası. Üretilen kare dalga şeklindeki sinyalin genliği 5 V, sıklığı (frekansı) 1kHz dir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sinyal üreteçleri, elektrik devrelerinin sınanmasında gerekli olabilecek elektrik sinyallerini üretir. Çoğu üreteç, değişik frekans ve genliklerde kare, sinüs ve üçgen (bazı türlerine testere dişi de denir) dalgalar üretebilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Osiloskobun kanal 1 prob bağlantı ucuna problardan birini bağlayınız. Bunun için probu kanal 1 bağlantı ucuna takınız ve çevirerek kilitleyiniz. Probun kıskaçlı referans ucunu osiloskobun toprak noktasına, ölçüm ucunu ise osiloskobun sınama noktasına takınız. Bunun için probun yaylı kapağını bastırarak prob kancasını açığa çıkartınız ve metal halkadan geçirerek bırakınız. Doğru cevap B şıkkıdır.

Osiloskop Ekranının sol alt köşesinde görülen CH1 5.00 V yazısı, kanal 1 gerilim ölçeğinin 5 V olduğunu gösterir. Doğru cevap C şıkkıdır.