DEVLET BÜTÇESİ

Bütçe ilkeleri, klasik bütçe ilkeleri ve modern bütçe ilkeleri olarak ikiye ayrılabilir.

Neumark bütçe ilkelerini, statik ve dinamik ilkeler olarak ikiye
ayırmıştır.

Bütçenin genellik ilkesinin uygulamasında yer alan yöntemler;

- Bütün gelirlerin ve giderlerin bütçede gösterilmesi yöntemi,
- Gayrisafi hâsılat yöntemi
- Adem-i tahsis yöntemidir.

Gayrisafi hasılat yöntemindeki esas amaç; kuruluşların yasama organınca kabul edilen miktarda harcama yapabilmesidir.

Bütçede yer alan gelir ve gider tahminlerinin ülkenin ekonomik koşullarına uymasını sağlamak  bütçenin yıllık olması ilkesinin dayandığı amaçlardan biri değildir.

Belli bir döneme (mali yıla) ait harcama yapma ve gelir toplama
yetkisinin, yasama organınca o mali yıl başlamadan önce bir bütçe yasası ile yürütme organına verilmesi, önceden izin alma ilkesi olarak adlandırılır.

Alenilik ilkesi, bütçenin tasarı aşamasından başlayarak kesin hesap kanununa kadar geçen süre de ortaya çıkan bütün belgelerin gerçek durumu yansıtmasını, bütçe ile ilgili bilgi ve belgelerin kamuoyunun dikkatine, incelemesine ve bilgisine sunulmasını ifade eden bütçe ilkesidir.

Telefi edici bütçe kuramı; William Henry Beveridge tarafından geliştirilen, Keynes'in fikirlerine dayanan, amacı durgunluk içindeki genel ekonomik durumu genişletmek,devlet harcamalarını kullanarak yetersiz özel sektör harcamalarını gidererek ekonomiyi tam istihdam düzeyine getirmek olan bütçe kuramıdır.

Denetim ve istatistiki veri yayınlanmasının devlet organlarınca gerçekleştirilmesi IMF'nin mali saydamlıkla ilgili desteklenmesini istediği ve "iyi uygulamalar tüzüğü"nde yer alan dört temel ilkeden biri değildir.

"Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmesi esastır." 5018 sayılı kanunda yer alan bütçe ilkelerinden biri değildir.

Şekli ilkeler, statik bütçe ilkeleri arasında yer almaktadır.

Gayrisafi hasılat yöntemi; bütçede gelirlerin brüt tutarlarına göre yer almasıdır.

Ademi tahsis yönteminde; belirli kaynaklardan elde edilen gelirler, belirli hizmetlere tahsis edilmeyip bütün hizmetlerin karşılığı olarak kabul edilir.

Bütçe kanununa bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz ilkesi, sınırlı yetki ilkesini ifade etmektedir.

Telafi Edici Bütçe Kuramı: Temel yaklaşım, durgunluk içindeki genel ekonomik durumu genişletmek, devlet harcamalarını kullanarak yetersiz özel sektör harcamalarını gidererek ekonomiyi tam istihdam düzeyine getirmektir.

Telafi Edici Bütçe Kuramı: William Henry Beveridge tarafından geliştirilmiştir.

Beveridge Raporu 1942'de yayınlanmıştır.

Devri Bütçe Kuramı: Alvin Harvey Hansen tarafından geliştirilmiştir.

İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir.

Bütçe hakkının tarihte ilk defa kazanıldığı ülke Birleşik Krallık'tır.