DEVLET BÜTÇESİ - Deneme Sınavı - 4

Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin yüzde yirmisine kadar kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. İhtiyaç halinde yüzde yirmiyi aşan ödenek aktarma işlemlerini kurum bütçesinin başlangıç ödenekleri toplamının yüzde yirmisini geçmemek üzere yapmaya Cumhurbaşkanlığı, yılı yatırım programına ek yatırım cetvellerinde yer alan projelerde değişiklik yapılması halinde değişikliğin gerektirdiği tertipler arası ödenek aktarması işlemlerinin tamamını yapmaya ise ilgili idareler yetkilidir Aktarma yapılmasına bazı kısıtlamalarda getirilmiştir.

Yedek bütçe ödenekleri şunlardır,

• Personel Giderlerini Karşılama Ödeneği

• Kur Farklarını Karşılama Ödeneği

• Yatırımları Hızlandırma Ödeneği

• Doğal Afet Giderlerini Karşılama Ödeneği

• Yedek Ödenek

• Yeni Kurulacak Daire ve İdarelerin İhtiyaçlarını Karşılama Ödeneği

• Mülteci ve Göçmen Giderleri Ödeneği

• Diğer Yedek Ödenekler

• İlama Bağlı Borçları Karşılama Ödeneği

• Özellikli Giderleri Karşılama Ödeneği

Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı İç Denetim Koordinasyon Kurulu, yedi üyeden oluşur.

İç Denetim

İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyeti olarak tanımlanmaktadır.

Meclis Soruşturması:

Görevde bulunan veya görevinden ayrılmış olan Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında, görevleri sırasında yasalara aykırı uygulama yaptıkları iddiasıyla, soruşturma açılması istemidir.

Genel bütçeli kuruluşların şu özelliklere sahip oldukları söylenebilir: Genel bütçeli kuruluşlar tek bir tüzel kişilik altında toplanmıştır. Aynı nakit idaresi altındadırlar. Nakit idaresini genel bütçeli kuruluşlar adına hazine yapmaktadır. Genel bütçeli kuruluşların kendi mal varlıkları yoktur, mal varlığını onlar adına Maliye Bakanlığı yürütmektedir. Hazine birliği kapsamında sayılmaktadırlar. Özel bütçeli idareler ise şu özelliklere sahiptirler: Her bir özel bütçeli kuruluşun ayrı bir tüzel kişiliği vardır. Sosyal, bilimsel, teknik, kültürel alanlarda görevlidirler. Belirli bir bakanlığa bağlıdırlar. Ancak bu bağlılık, özerkliğe sahip olmalarına engel değildir. Kendi mal varlıkları vardır ve yönetimini kendileri yaparlar. Kendilerine ait gelirleri vardır. Kendi nakit idarelerini yaparlar. Doğru cevap D seçeneğidir.

2018 yılı itibariyle Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar şunlardır: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Rekabet Kurumu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu. Yükseköğretim Kurulu özel bütçeli idarelerden biridir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Hacettepe Üniversitesi özel bütçeli idare, Türk Dil Kurumu ve Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı özel bütçeli diğer idarelerden, Radyo Televizyon Üst Kurulu düzenleyici ve denetleyici kurumlardandır. Anayasa Mahkemesi ise genel bütçeli idarelerden biridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

T.C. Emekli Sandığı (1949), Sosyal Sigortalar Kurumu (1945), Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (Bağ-Kur) (1971) ve Türkiye İş Kurumu olmak üzere var olan 4 sosyal güvenlik kuruluşu 5502 sayılı Yasa’yla 2006 yılında yapılan bir düzenlemeyle Türkiye İş Kurumu hariç  “Sosyal Güvenlik Kurumu” adıyla tek bir çatı altında toplanmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Belediyenin kuruluşunda izlenecek yöntem, Belediye Kanunu’nun 4. maddesinde açıklanmıştır. Buna göre, nüfusu 5.000 ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında; il belediyelerinde ve nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için, gizli oyla seçeceği üç üye, mali hizmetler birim amiri ve belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği iki üye olmak üzere yedi kişiden, diğer belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasın dan bir yıl için gizli oyla seçeceği iki üye, mali hizmetler birim amiri ve belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği bir üye olmak üzere beş kişiden oluşur. Doğru cevap B seçeneğidir.

İl Özel İdaresi 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu yürürlüğe girmiştir. Buna göre il özel idaresi “il halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisi” olarak tanımlanmıştır. İl özel idaresi, ilin kurulmasına dair kanunla kurulur ve ilin kaldırılmasıyla tüzel kişiliği sona erer. Görev alanı, il sınırlarını kapsar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Köy bütçesi muhtarın başkanlığında ihtiyar meclisi tarafından hazırlanır. Daha sonra hazırlanan bu bütçe onaylanmak üzere bağlı oldukları ilçe veya ile gönderirler. Vali veya kaymakam onaylamadan önce bütçe üzerinde değişiklikler yapabilir veya yaptırabilir. Bütçenin uygulayıcısı muhtardır. Doğru cevap D seçeneğidir.

En son düzenlemelerle 5 adet fon faaliyetlerine devam etmektedir. Bu fonlar; Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonu, Savunma Sanayii Destekleme Fonu, Tanıtma Fonu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ve Özelleştirme Fonu’dur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Merkezî Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri aşağıdaki gibi üçe ayrılır.

Bu bilgilere göre tüm öncüller doğru olur. Dolayısıyla Doğru Cevap E seçeneğidir.

5018 sayılı Yasa’nın 12. maddesi Genel Bütçeli İdareleri şöyle tanımlamaktadır; “Genel bütçe, Devlet tüzel kişiliğine dahil olan ve bu Kanun’a ekli (I) sayılı cetvel de yer alan kamu idarelerinin bütçesidir.” Bu tanımdan ve 5018 sayılı Yasa’nın diğer ilgili maddelerinden genel bütçeli kuruluşların şu özelliklere sahip oldukları söylenebilir:

• Genel bütçeli kuruluşlar tek bir tüzel kişilik altında toplanmıştır.
• Aynı nakit idaresi altındadırlar. Nakit idaresini genel bütçeli kuruluşlar adına hazine yapmaktadır.
• Genel bütçeli kuruluşların kendi mal varlıkları yoktur, mal varlığını onlar adına Maliye Bakanlığı yürütmektedir.
• Hazine birliği kapsamında sayılmaktadırlar.

Bu bilgilere göre mal varlığını onlar adına Hazine yürütmektedir seçeneği genel bütçeli kuruluşların sahip oldukları özellikler arasında yer almamaktadır. Dolayısıyla Doğru Cevap C seçeneğidir.

Belirli kamu kuruluşları, genellikle faydasının bölünmesi ve pazarlanması güç olan mal ve hizmetten yararlananlara hizmet maliyetinin özel fayda ve maliyete karşılık olan bölümünün ödettirildiği hizmetler sunarlar. Bir başka deyişle yarı kamusal mal ve hizmet üretirler. Buna örnek olarak Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (I. öncül Doğru olur), Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü (II. öncül Doğru olur) ve üniversiteler (III. öncül Doğru olur) verilebilir. Bu bilgilere göre tüm öncüller doğru olur. Dolayısıyla Doğru Cevap E seçeneğidir.

Özel bütçeli idareleri olarak adlandırılan kurumların özellikleri olarak:

sayılabilir. Ancak belirli bir bakanlığa bağlı değildirler ifadesi özel bütçeli kuruluşların özellikleri arasında yer almamaktadır. Dolayısıyla Doğru Cevap C seçeneği olur.

2018 yılı itibariyle Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar; Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Rekabet Kurumu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu olarak sıralanabilir. Bu kurumlar arasında Sosyal Sigortalar Kurumu yer almamaktadır. Dolayısıyla Doğru Cevap A seçeneğidir.