DEVLET BORÇLARI

Ülke içinde yerleşik bulunan kişi ve kuruluşların ülke dışındaki kuruluşlardan dış kredi sağlaması dış borçlanma olarak adlandırılmaktadır.

Ülkeler dış borçlanmaya birçok nedenle başvurabilmektedir. Bu nedenler; bütçe açıkları ve dış açıkların giderilmesi, savunma harcamalarındaki veya olağanüstü harcamalardaki (savaş, deprem vs.) artışlar, yatırımları karşılayacak yurtiçi tasarruf dü- zeyinin düşük olması, vadesi gelen ve ödenemeyen borçlar, devletin dövize ihtiyaç duyması, milli gelirin ve gelir dağılımın iyileştirilmesi olarak sıralanabilir

Brüt dış borç stoku kamu kesimi, Merkez Bankası ve özel kesimin belirli bir tarih itibariyle birikmiş dış borçlarının toplam miktarıdır.

Dış borçlanma özel alacaklılar ve resmi alacaklılar olmak üzere iki kaynaktan sağlanmaktadır.

Bir devletin başka bir devlete kredi vermesi şeklinde gerçekleşen dış borçlanma iki yanlı kredi olarak tanımlanmaktadır. Bu kredilere hükümet kredileri adı da verilmektedir.

Uluslararası ekonomik ve mali kuruluşlardan sağlanan kredilere çok yanlı krediler denmektedir.

SDR (Özel Çekme Hakları) IMF tarafından meydana getirilmiş uluslararası bir rezerv birimidir.

Niyet mektupları hükümetlerin izleyeceği ekonomik politikalara ilişkin olarak IMF başkanına hitaben yazılan politika beyanı niteliğinde metinlerdir.

IMF ülkelerin farklı ihtiyaçlarına ve özel durumlarına göre tasarlanan çeşitli kredi türleri sunmaktadır. IMF’nin farklı kredi türleri şunlardan oluşmaktadır:Stand-by Düzenlemeleri,Genişletilmiş Fon İmkânı,Genişletilmiş Kredi İmkânı,Esnek Kredi Hattı,İhtiyati Likidite Hattı,Hızlı Finansman Aracı.

Dünya Bankası kredi türleri şu şekilde sıralanabilir:Proje Kredileri,Program Kredileri,Hibrid Krediler.

Ülkeler dış borçlanmaya birçok nedenle başvurabilmektedir. Bu nedenler; bütçe açıkları ve dış açıkların giderilmesi, savunma harcamalarındaki veya olağanüstü harcamalardaki (savaş, deprem vs.) artışlar, yatırımları karşılayacak yurtiçi tasarruf düzeyinin düşük olması, vadesi gelen ve ödenemeyen borçlar, devletin dövize ihtiyaç duyması, milli gelirin ve gelir dağılımın iyileştirilmesi olarak sıralanabilir. Önceleri özellikle gelişmekte olan ülkelerin küçük çaplı ödemeler dengesi açıklarını gidermek ya da ülke içerisindeki bazı yüksek maliyetli yatırımları gerçekleştirmek amacıyla alınan dış borçlar daha sonra ülkeler için önemli bir finansman kaynağı hâline gelmiştir. Ülkemizi de dış kaynak ihtiyacına yönelten temel nedenler olarak yurt içi tasarrufların yeterli düzeyde olmaması, kamu harcamalarındaki artış, ihracat-ithalat dengesizliğinden kaynaklanan dış ticaret açıkları, çeşitli sermaye malları ve teknoloji transferi ile dış borç anapara ve faiz servisi için gerekli döviz ihtiyacı sayılabilmektedir. Doğru cevap E'dir çünkü bu maddeler arasında bulunmaz.

Özel Yatırım ve Kalkınma Bankaları özel alacaklılar statüsünde bulunmaktadırlar. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

İki yanlı kredilerin uygulama biçimleri ile ilgili diğer özellikleri de şu şekilde sıralanabilir:

Borç veren açısından ihracatın arttırılması iki yanlı kredinin temel amaçlarındandır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

IMF ülkelerin farklı ihtiyaçlarına ve özel durumlarına göre tasarlanan çeşitli kredi türleri sunmaktadır. IMF’nin farklı kredi türleri şunlardır:

İki yanlı krediler bu maddeler arasında bulunmadığı için doğru cevap A'dır.

Dünya Bankası Grubu içinde 

Doğru cevap D'dir.

4749 sayılı Kanuna göre düzenlenmiştir. Doğru cevap A'dır.

Ülke kredi derecelendirmesinin temelini oluşturan faktörler şunlardır:

Tarım ve hayvancılık faaliyetleri kredi derecelendirilmesinde doğrudan etkili değildir. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Dış Borç Servisi / GSMH: Dış borçlanma yükünün önemli bir göstergesidir. Ayrıca GSMH’nin dış borcun anapara ve faizlerini ödeme kapasitesini gösteren bu oran, ülkenin yerel kaynaklarıyla elde ettiği gelirle ne kadar kendi kendine yeterli olduğunu belirlemede kullanılmaktadır. Bu kritere göre, dış borç sınırının aşılmaması için bu oranın GSMH’nin büyüme oranından küçük olması gerekmektedir. Bu nedenle doğru A'dır.

Savunma kredileri kalkınma kredileri içerisinde yer almayıp, finansman türüne göre farklı bir grupta değerlendirilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Dış borçlar; vadelerine göre, faiz durumuna göre, borçlularına göre ve finansman türlerine göre sınıflandırılabilmektedir. Bunların hepsini içerdiği için doğru cevap E'dir.