DEVLET BORÇLARI - Deneme Sınavı - 10

Risk hesabı

4749 sayılı Kanun’un ilgili hükümleri çerçevesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan hesaptır.

Keynes’in ekonomik dalgalanmalara ilişkin temel düşünceleri, 1936 yılında yayımladığı “İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi” adlı eserinde yer almaktadır.

Şekil 8.5 Hazinenin Tarihçesi

Keynesyenler, klasik ve neoklasik iktisatçıların aksine ekonominin eksik istihdamda olduğunu belirtmektedirler.

Monetaristlere göre devlet borçlanması olağan bir kamu geliri değildir. Çünkü bütçe açıklarının kapatılması için borçlanmaya başvurulduğu durumda kısa dönemde ekonomide üretim artışı olabilecektir. Fakat borçların vadesi geldiğinde bu durum enflasyonist etki meydana getirecek ve para politikasının işleyişini olumsuz etkileyecektir.

Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü aşağıdaki hizmet birimlerinden oluşmaktadır.

İkili Ekonomik İliş. ve Koord. İzl. Dairesi

Çok Taraflı Kalkınma Bankaları Dairesi

G-20 ve IMF Dairesi

Ulusal Fon Dairesi

Ulusal Yetkilendirme Görevlisi Destek Dairesi-I Dairesi

Devletin kamu harcamalarındaki bir artışı borçlanma yoluyla finanse ettiği durumda artan faiz oranları nedeniyle özel yatırım harcamalarının azalmasına dışlama etkisi denilmektedir.

Borçlanmanın Ekonomik Etkilerini Belirleyen Faktörler

Bir ekonomide oluşturulan reel milli gelirin yıldan yıla artmasına ekonomik büyüme, bu artışın oransal büyüklüğüne de büyüme hızı denir.

Ekonomik kalkınma, ekonomik büyümeyi de içine alarak ekonominin nitelik ve nicelik açısından gelişmesidir.

Dış borçlanmanın eflastyonist/ dflastyonist etkileri Alınan borcun nasıl kullanıldığına, geri ödemenin ne şekilde yapıldığına ihracatın ve döviz gelirlerinin yapısına, ülkedeki döviz durumuna bağlıdır.

En basit tanımı ile etkin borç yönetimi, düşük maliyet ve en az risk ile piyasalardan kamunun ihtiyacını karşılayacak fonların karşılanmasıdır. Devlet, etkin bir borç yönetimi sayesinde, borçlanmanın maliyetini azaltmaya,ve yukarıda da belirtildiği gibi borç politikası ile ekonominin şartlarına müdahale etmeye çalışmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Borçların bileşimi ise borçların vadesi, faiz oranları, borç kaynakları, piyasa olanakları ve garanti türleri gibi açılardan çeşitlilik yaratılmasını ifade eden bir kavramdır.

İhtiyari ödeme ise devletin mali durumunun iyi olduğu dönemlerde henüz vadesi gelmemiş borçların ödenmesidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Borç ödemesinde olağan yol devletin almış olduğu borçları zamanı gelince ödemesidir. Borçların
ödenmesi durumunda ekonomide enflasyonist bir
etki meydana gelmektedir. Çünkü borç ödemeleri
ekonomideki para miktarını artırmaktadır. Belirtmek gerekir ki normal ödemenin yanında enflasyon da iç borçların miktarının azalmasına neden
olmaktadır. Bu durum alacaklı ile borçlu arasındaki ilişkiyi alacaklının aleyhine, borçlunun lehine
değiştirmektedir.

117. sayfada bulunan şekil 6.3'e bakıldığında devletin borçlarını ödeme yolları bulunmaktadır. D seçeneğinde yer alan Avans ile Ödeme bunlardan biri değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Konversiyon, devletin borç yükünün hafifletilmesi için yüksek faizli borçların düşük faizli borçlarla değiştirilmesi (takas edilmesi) işlemidir. Konversiyon işleminde borcun anapara tutarı ve vadesi değişmemekte, yalnızca borçlunun ödeyeceği faiz miktarı değişmektedir.

Konversiyon işleminin başarılı olabilmesi için
de bazı şartlar bulunmaktadır:

• Para ve sermaye piyasasının konversiyona
elverişli olması,
• Sermaye arzının sermaye talebinden fazla
olup cari faizin düşük bulunması,
• Halkın devlet tahvillerine karşı büyük bir
ilgi göstermesi gerekir.

Ancak bu şartlar gerçekleştiğinde tasarruf sahipleri ellerindeki yüksek faizli tahvilleri verip bedellerini alacakları yerde cari faize göre daha yüksek bulunan düşük faizli tahvilleri almayı tercih edebilirler.

Tezgahüstü piyasalar, organize bir borsa dışında yapılan işlemleri kapsayan, esnek ve gayri resmi nitelikte olup, aracı kuruluşların haberleşerek menkul kıymetlerin el değişimini borsa dışında gerçekleştirdiği piyasalardır. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Moratoryum, bir ülkenin dış borç servisini yerine getirmeyeceğini açıklamasıdır. Moratoryumda borcun sona erdirilmesi söz konusu değildir. Borçların yeni şart ve koşullarının belirlenerek bir düzenlemeye
tabi tutulması söz konusudur.

Devlet borçlanma araçlarını ihraç eden Hazine ve Maliye Bakanlığı ile piyasa arasında kendilerine tanınmış ayrıcalıklardan faydalanarak kâr elde etmeyi amaçlayan kuruluşlar, piyasa yapıcılardır. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.