DEVLET BORÇLARI - Deneme Sınavı - 4

Brüt dış borç stoku kamu kesimi, Merkez Bankası ve özel kesimin belirli bir tarih itibariyle birikmiş dış borçlarının toplam miktarıdır.

Dış borçlanma özel alacaklılar ve resmi alacaklılar olmak üzere iki kaynaktan sağlanmaktadır.

Bir devletin başka bir devlete kredi vermesi şeklinde gerçekleşen dış borçlanma iki yanlı kredi olarak tanımlanmaktadır. Bu kredilere hükümet kredileri adı da verilmektedir.

Uluslararası ekonomik ve mali kuruluşlardan sağlanan kredilere çok yanlı krediler denmektedir.

SDR (Özel Çekme Hakları) IMF tarafından meydana getirilmiş uluslararası bir rezerv birimidir.

Niyet mektupları hükümetlerin izleyeceği ekonomik politikalara ilişkin olarak IMF başkanına hitaben yazılan politika beyanı niteliğinde metinlerdir.

IMF ülkelerin farklı ihtiyaçlarına ve özel durumlarına göre tasarlanan çeşitli kredi türleri sunmaktadır. IMF’nin farklı kredi türleri şunlardan oluşmaktadır:Stand-by Düzenlemeleri,Genişletilmiş Fon İmkânı,Genişletilmiş Kredi İmkânı,Esnek Kredi Hattı,İhtiyati Likidite Hattı,Hızlı Finansman Aracı.

Dünya Bankası kredi türleri şu şekilde sıralanabilir:Proje Kredileri,Program Kredileri,Hibrid Krediler.

İç borçlanma kaynakları şunlardır:

• Özel kişi ve kuruluşlar
• Bankalar
• Merkez Bankası
• Sosyal Güvenlik Kuruluşları ve Sigorta Şirketleri

Bankaların kamu iç borçlanma senetlerine yoğun ilgi göstermesinin nedenlerinden biri kamu iç borçlanma senetlerine karşılık ayrılmamasıdır.

Kısa vadeli avans cari yıl bütçesinde geçici gelir-gider dengesizliği oluşması durumunda Merkez Bankasından sağlanan kısa vadeli kredidir.

Yüksek faiz Sosyal güvenlik kuruluşları ve sigorta şirketlerinin topladıkları fonları değerlendirirken uymak zorunda olduğu ilkelerden biri değildir.

İç borçlanma senetlerinin vadelerine göre yapılan ayrımı hazine bonosu - devlet tahvili sınıflandırmasıdır.

Tek fiyat ihale sistemi ihaleye gelen fiyat teklifleri içerisinde hazinenin borçlanma maliyetini minimize eden bir fiyatın belirlenmesi ve söz konusu fiyattan daha cazip teklif gönderen tüm katılımcıların almak istedikleri DİBS tutarını kendi teklif ettikleri fiyattan değil hazinenin belirlediği en düşük fiyattan almaları şeklinde gerçekleşmektedir.

Halka arz yöntemiyle ihraçta ise ihraç edilecek senedin türü, vade ve faiz şartları hazinece belirlenerek ve satışa aracılık etmek isteyen banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla satışa sunulmaktadır.

Sağlam bir mali yapının olması reel faizlerin yüksek olarak gerçekleşmesinin nedenleri arasında yer almaz.

Tahvillerin başa başın üstünde ihracı devlet iç borçlanmasında alıcıya sağlanan çıkarlardan biri değildir.

Ülkeler dış borçlanmaya birçok nedenle başvurabilmektedir. Bu nedenler; bütçe açıkları ve dış açıkların giderilmesi, savunma harcamalarındaki veya olağanüstü harcamalardaki (savaş, deprem vs.) artışlar, yatırımları karşılayacak yurtiçi tasarruf düzeyinin düşük olması, vadesi gelen ve ödenemeyen borçlar, devletin dövize ihtiyaç duyması, milli gelirin ve gelir dağılımın iyileştirilmesi olarak sıralanabilir. Önceleri özellikle gelişmekte olan ülkelerin küçük çaplı ödemeler dengesi açıklarını gidermek ya da ülke içerisindeki bazı yüksek maliyetli yatırımları gerçekleştirmek amacıyla alınan dış borçlar daha sonra ülkeler için önemli bir finansman kaynağı hâline gelmiştir. Ülkemizi de dış kaynak ihtiyacına yönelten temel nedenler olarak yurt içi tasarrufların yeterli düzeyde olmaması, kamu harcamalarındaki artış, ihracat-ithalat dengesizliğinden kaynaklanan dış ticaret açıkları, çeşitli sermaye malları ve teknoloji transferi ile dış borç anapara ve faiz servisi için gerekli döviz ihtiyacı sayılabilmektedir. Doğru cevap E'dir çünkü bu maddeler arasında bulunmaz.

Özel Yatırım ve Kalkınma Bankaları özel alacaklılar statüsünde bulunmaktadırlar. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

İki yanlı kredilerin uygulama biçimleri ile ilgili diğer özellikleri de şu şekilde sıralanabilir:

Borç veren açısından ihracatın arttırılması iki yanlı kredinin temel amaçlarındandır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.