DESTİNASYON YÖNETİMİ

Turist destinasyonu; bir yerdeki ziyaretçileri çekme kabiliyetine sahip mal, hizmet, doğal kaynaklar, yapay yerler ve
bilginin karmasıdır (Manente ve Minghetti, 2006, s.229). Turistler destinasyonu veya bir bütün olarak destinasyon bünyesinde sunulan hizmeti algılar. Hizmet paketini coğrafik bir bölgeden ayırmak çoğu durumda mümkün değildir.

Hizmet niteliği taşıyan destinasyon ürünlerinin özelliklerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür (Öztürk, 2007; Argan, 2012)

Sahipsizlik
Bir malı satın alan kişi o malın fiziksel olarak mülkiyetine sahip olabilir. Bu durum hizmetlerde söz konusu değildir (Argan, 2010). İnsanlar lunaparklardaki hız treninden aldıkları hizmetleri sadece kullanır veya onu deneyimler. Hizmeti tükettikten sonra insanlara somut bir şey kalmaz. Aynı şey pek çok destinasyon ürünü için de geçerlidir. Bu durum, ziyaret edilen şehir olan destinasyonun kendisi için de geçerlidir. New York’taki Times Meydanı’nı ziyaret edilen kişiler için elde kalan yaşanan deneyimler ve hatıralar olacaktır. Bu tüketim sonucunda elde kalan maddi bir şey olmayacaktır.

Destinasyon türleri ürün olarak destinasyon tipleri olarak da karakterize edilir. Belli başlı destinasyon türlerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir

Kent destinasyonları kapsamına pek çok şey girer. İş ya da kongre amacıyla belirli şehirleri ziyaret eden kişilerin ilgisini çeker. Şehirde gezilecek yerler bu kapsamda değerlendirilir. New York şehrindeki Central Park, İstanbul’daki Topkapı Müzesi, Eskişehir’deki Balmumu Müzesi kent destinasyonlarına örnektir. Şehirleri ziyaret edenler boş zamanlarında, toplantı aralarında veya hafta sonları bu destinasyonları ziyaret edebilmektedir.

İnşa Edilmiş Çekicilikler
Sonradan yapılmış her tür yapıyı ifade eder. Modern binalar, parklar, bahçeler, limanlar, şehir merkezleri, golf sahaları, yapay göller inşa edilmiş atraksiyon örnekleridir. Bunun yanında son yıllarda popüler olan temalı parklar da bu kapsamda değerlendirilir.

Marka; bir ürünü rakip ürünlerden ayırt eden kimliğini belirleyen bir isim, simge, sembol, şekil, imaj veya bunların bileşkesidir.

Bazı destinasyonlar trend olmaya başladıktan ya da ünlendikten sonra ilgi görmeye başlar ve ziyaretlerde hızlı bir artış meydana gelir. Bu durumun yaşandığı aşama gelişme olarak ifade edilir. Gelişme aşamasında ürünlerin satış/ziyaret trendinde özellikle ikinci periyotta hızlı bir yükseliş görülür

Destinasyonlarla ilgili unsurlar ürün olarak değerlendirildiğine göre bu konuda karar alırken kullanılabilecek yaklaşımlar bulunmaktadır. Bu yaklaşımların her biri aşağıda ayrı başlık hâlinde açıklanmıştır

Yeni ürünlerin pazara sunumu, bir süreç içerisinde değerlendirilmesi gereken konulardan biridir. Bu da yeni ürün geliştirme süreci olarak adlandırılır. Yeni ürün geliştirme süreci yedi aşamayı kapsamaktadır. Bu aşamalar: Fikir geliştirme, en iyi fikirlerin seçimi, kavram testi, iş ya da ticari durumunun değerlendirilmesi, ürünün geliştirilmesi ve testi, pazar testi ve ürünün pazara sunumudur

En geleneksel yaklaşıma göre destinasyon, “bir kişinin seyahat ettiği coğrafik lokasyondur. Bir diğer yaklaşıma göre destinasyon bir “seyahat pazar bölgesi” olarak görülmektedir. Doğru cevap A’dır.

Hizmet niteliği taşıyan destinasyon ürünlerinin özellikleri arasında sahipsizlik yer alır. Doğru cevap E’dir.

Kent destinasyonları kapsamına pek çok şey girer. İş ya da kongre amacıyla belirli şehirleri ziyaret eden kişilerin ilgisini çeker. Şehirde gezilecek yerler bu kapsamda değerlendirilir. New York şehrindeki Central Park deniz kıyısı destinasyonlara örnek olarak gösterilemez. Doğru cevap E’dir.

Sonradan yapılmış her tür yapıyı ifade eder. Modern binalar, parklar, bahçeler, limanlar, şehir merkezleri, golf sahaları, yapay göller inşa edilmiş atraksiyon örnekleridir. Bunun yanında son yıllarda popüler olan temalı parklar da bu kapsamda değerlendirilir. Doğru cevap B’dir.

Antalya yıllardan beri yerli ve yabancı turistin ilgisini çekmektedir. Bu durum olgunluk aşamasının bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Doğru cevap A’dır.

Bazı destinasyonlar trend olmaya başladıktan ya da ünlendikten sonra ilgi görmeye başlar ve ziyaretlerde hızlı bir artış meydana gelir. Bu durumun yaşandığı aşama gelişme olarak ifade edilir. Doğru cevap E’dir.

Bazı durumlarda üründe hiçbir değişikliğe gitmemek en iyi karar olabilmektedir. Talep düzeyi yüksek olan destinasyonlar için böyle bir karar alınması yaygın olarak kullanılır. Doğru cevap B’dir.

Fikir Geliştirme: Yeni ürün geliştirme sürecinin ilk aşaması fikir geliştirme ile başlar. Bu aşama yenilik ve yaratıcılık bakımından büyük bir önem taşır. Doğru cevap A’dır.

Birer ürün olarak destinasyonlar için stratejiler formüle edilirken Porter, Gilbert, Poon ve bunların sentezlerinden yararlanılır. Porter’ın yaklaşımında maliyet liderliği, odaklanma ve farklılaştırma stratejileri söz konusudur. Doğru cevap D’dir.

Destinasyon yaşam eğrisinin üzerinde etkili olduğu son grup ya da değişken ise çevresel unsurlardır. Çevresel etkiler bağlamında; çevre ve peyzaj, koruma ve miras, ekolojik bozulma, su ve çevre kirliliği, kalabalık ve trafik ile erozyon durumları incelenmektedir. Doygunluk aşamasında çevre ve peyzaj artık kirlidir. Ekolojik olarak çevre ve tarihî yerler bozulmuştur. Doğru cevap C’dir.