DESTİNASYON YÖNETİMİ

Günümüzde sayıları 5000’i bulan DPÖ’ler önceleri sadece yerel turizm örgütlenmesi şeklindeydi. Bu yerel turizm örgütleri şimdiki adlarıyla, kâr amacı gütmeyen bir destinasyon yönetimi örgütü olarak bilinen kongre ve ziyaretçi büroları adını almaktadır. Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının (KZB) ilk örnekleri 1800’lü yılların sonunda iş ve toplantıların ekonomik değer yaratan unsurlar hâline gelmesi sonucu ortaya çıkmıştır.

Turizm gelirlerinin yönetilmesine ilişkin bir görev ya da sorumluluk ifade edilmemektedir.

DPÖ’lerin bilinen örgüt modellerinden biri tamamen devlet destekli, diğeri kamu - özel sektör ortaklığı ve bir diğeri ise özel sektör ağırlıklı olmak üzere üç şekildedir.

DPÖ’lerin daha çok özel sektör tarafından yönlendirildiği bu modelde:

• Özgür pazar güçleri vardır.
• Destinasyon tutundurma girişimleri özel sektör öncülüğünde yapılmaktadır.
• Devlet koordinatör görevini üstlenmektedir.
• Gönüllü kalite güvence şemaları vardır,
• Turizm stratejilerinde devlet daha çok koordinatör rolündedir.
• Turizm vergisinin toplanması ve dağıtımında özel sektörün rolü vardır.
• Birçok turizm ürünü özel sektörün elindedir.

Avrupa’daki çoğu DPÖ yapısı, kamu - özel ortaklı ve kâr amacı gütmeyen örgüt yapılarından oluşmaktadır. ABD’de ise benzer yapıdaki DPÖ’ler kâr amaçlıdır.

Rekor kırma arzusu bu zorluklar arasında ifade edilmemektedir.

DPÖ’lerin yönetim faaliyetlerinin başarısızlıkla sonuçlanmaması için kısa dönemli tanıtım ve pazarlama planlamasından kaçınılması gerekmektedir.

İspanya'nın ulusal turizm örgütü statüsündeki Turespana, bütçesini genel bütçeden almaktadır.

Türkiye’de destinasyon pazarlama ve tanıtım düzeyindeki çalışmalar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.

Dünya Turizm Örgütünün (UNWTO) 1998 yılında yapmış olduğu ve literatürde
en yaygın olarak kullanılan tanıma göre: “Destinasyonların imajını, markasını ve konumunu yöneten, pazarlayan ve yönlendiren profesyonel ve kuruluş şekline göre kâr amaçlı ya da kâr amacı gütmeyen kuruluşlara destinasyon pazarlama örgütleri denmektedir.

Bölgesel turizm örgütleri, turizmin yönetim ve pazarlamasını belirli bir coğrafi sınırlar içerisinde kalan bölgelerin çıkarları ve amaçları doğrultusunda yönetmeye çalışan örgütlerdir (UNWTO, 2004).

Ulusal Turizm Yönetimlerinin görev ve sorumlulukları arasında aşağıdaki hususlar sayılabilir:

Ulusal Destinasyon Pazarlama Örgütlerinin faaliyet ve sorumlulukları şu şekilde sıralanmaktadır:

İtalya’nın resmî ulusal turizm örgütü olarak kabul edilen ENIT (Ente Nazionale Italiano per il Turismo) 1919 yılında kurulmuştur ve sektör kuruluşlarına pazar geliştirme ve talep yaratmada destek sağlamaktadır. 2015’ten bu yana ENIT, kamu kurumu statüsünden, Bakanlık denetiminde kamu iktisadi teşebbüsüne dönüşmüştür.

Portekiz’de tanıtım konusuna turizmin de dâhil olduğu daha geniş bir açıdan bakan bir kuruluş olan Portekiz Dış Ticaret Enstitüsü de (ICEP) bulunmaktadır. ENIT İtalya'da VisitBritain ise İngiltere'de faaliyet göstermektedir.

Turizm Bakanlığının olmadığı İtalya’da turizm, hükûmet düzeyinde Verimli Aktiviteler Bakanlığı (Ministero delle Attivita Produttive) tarafından temsil edilmektedir. Verimli Aktiviteler Bakanlığın bünyesinde bir Turizm Genel Müdürlüğü bulunmaktadır (www.enit.it). İdari yapılanması açısından Bakanlar Kuruluna bağlı Turizmde Rekabet ve Gelişme Departmanı ile bu departmanın altında görev yapan Turizm Genel Müdürlüğünden oluşmaktadır (Yücel, 2004, s.35).

Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının (KZB) ilk örnekleri 1800’lü yılların sonunda iş
ve toplantıların ekonomik değer yaratan unsurlar hâline gelmesi sonucu ortaya çıkmıştır (Baytok vd., 2010: s. 11). KZB’lerin ilki 1895 yılında Amerika’nın Detroit şehrinde kurulmuştur.