DESTİNASYON YÖNETİMİ

Gelişmiş ülkelerde 1970’li yıllarda ve ülkemizde ise özellikle 2000’li yıllardan
sonra DPÖ kavram ve uygulamaları önem kazanmaya başlamıştır.

Kongre ve Ziyaretçi Bürolarının  ilki 1895 yılında Amerika’nın Detroit şehrinde kurulmuştur. Kent ölçeğinde ve genelde Belediye, Ticaret Odaları ve Vakıfların önderliğinde kurulan, kâr amacı gütmeyen KZB’lerin üyeleri oteller, seyahat acentaları, kongre ve sergi salonlarıdır. Bütçelerinin büyük bölümü (%70-75) kamu kuruluşları tarafından sağlanmaktadır.

DPÖ’lerin faaliyet alanlarına ve büyüklüklerine göre belirlenen her üç boyuttaki örgütlenmenin (ulusal, bölgesel ve yerel) ortak temel görevleri arasında destinasyonla ilgili strateji, araştırma ve geliştirme çabaları yer almaktadır. Aynı şekilde, özellikle KOBİ’lere yönelik kampanyalar yapmak ve tarafsız bilgi sunmak her üç örgüt yapısında da ortak temel görevler arasında bulunmaktadır.

DPÖ organizasyon yapıları ülkelere göre değişiklik gösterebilmektedir. Bazı ülkelerde destinasyon yönetimi tamamen kamuya bağlıdır (Türkiye ve İspanya gibi).

Türkiye’de destinasyon pazarlama ve tanıtım düzeyindeki çalışmalar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.

Yukarıda sayılan bu hususların ortadan kalkması ya da olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla, destinasyon pazarlamasında profesyonel örgütlenmenin gerekliliği daha da önem kazanmaktadır.

Bir destinasyonun kendisine has özelliklerine uygun olan ve aynı zamanda ziyaretçilerin taleplerini karşılamaya yönelik olarak etkin tanıtım ve pazarlama stratejisi geliştirmesi için resmen görevlendirilen örgütlere “Destinasyon Pazarlama Örgütleri (DPÖ)” adı verilmektedir (Rainisto, 2003). DPÖ’ler, Dünya Turizm Örgütünün (UNWTO) 1998 yılında yapmış olduğu ve literatürde en yaygın olarak kullanılan tanıma göre: “Destinasyonların imajını, markasını ve konumunu yöneten, pazarlayan ve yönlendiren profesyonel ve kuruluş şekline göre kâr amaçlı ya da kâr amacı gütmeyen kuruluşlardır.” (WTO 1998).

Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de destinasyon bazında pazarlama yapmak üzere kongre ve ziyaretçi büroları kurulmuştur (www.icvb.org). Türkiye’de ilk benzer oluşum, 1997 yılında İstanbul’da kâr amacı gütmeyen bağımsız bir büro olarak kurulan İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosudur (İstanbul Convention & Visitors Bureau -ICVB).

Destinasyonların yönetilmesinde profesyonel örgütlenmelerin eksikliği o destinasyonda uzun vadede bazı sorunları beraberinde getirebilir. Bunlar; Turizmin gelişmesi ve pazarlaması konusunda birbirinden kopuk yaklaşımlar, Bölgesel turizm işletmeleri arasında iş birliğinin eksikliği, Turizm endüstrisinin olanaklarının yetersiz kalması, Bölgesel kamu kuruluşlarının yetersiz desteği, Turizmi ilgilendiren önemli sorunlar, konular ve fırsatlar için girişimlerin başarısız kalmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Bir kongre ve ziyaretçi bürosunun en önemli özelliği bir kentin, kasabanın ya da daha küçük coğrafi alanların olanaklarının pazarlanması ve yönetiminde uyumu sağlayıcı ve gerektiğinde danışmanlık görevini de kâr amacı gütmeden sağlamasıdır. Kent ölçeğinde ve genelde Belediye, Ticaret Odaları ve Vakıfların önderliğinde kurulan, kâr amacı gütmeyen KZB’lerin üyeleri oteller, seyahat acentaları, kongre ve sergi salonlarıdır. Bütçelerinin büyük bölümü (%70-75) kamu kuruluşları tarafından sağlanmaktadır.

“Destinasyon Pazarlama Örgütleri (DPÖ)”  ülkemizde özellikle 2000’li yıllardan
sonra DPÖ kavram ve uygulamaları önem kazanmaya başlamıştır.

Ulusal Turizm Örgütleri UTÖ’ler reklam kampanyalarına ve uluslararası turizm fuarlarındaki temsilciliklerine büyük oranlarda fon ayırırken, pazarlamanın en önemli unsurlarından biri olan ziyaretçilerin ilgileri, davranış ve tutumları üzerinde yapılması gereken pazarlama araştırmalarına ayrılan pay çok kısıtlı kalmaktadır.

Ülkemizde, İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu dışında, Türkiye’nin ikinci kongre bürosu Antalya Kongre Bürosudur. Son olarak ise İzmir Kongre ve Ziyaretçi Tanıtım AŞ kurulmuştur.

Ulusal Turizm Yönetimi (UTY), bağımsız idari otorite niteliğinde, kamu ve özel sektör ortaklığı şeklinde yapılanmış bir örgütlenme biçimidir. Bu tür yapılanmalar daha çok gelişmiş Batı Avrupa ülkelerinde bulunmaktadır.

Bazı ülkelerde destinasyon yönetimi tamamen kamuya bağlıdır (Türkiye ve İspanya gibi).

Özel Sektörün Öncü Olduğu DPÖ Modeli: Bu modele uygun destinasyonlara örnek olarak, ABD, Japonya ve son dönemleriyle Hollanda verilebilir.

Ulusal Turizm Yönetimi (UTY), bağımsız idari otorite niteliğinde, kamu ve özel sektör ortaklığı şeklinde yapılanmış bir örgütlenme biçimidir. Bu tür yapılanmalar daha çok gelişmiş Batı Avrupa ülkelerinde bulunmaktadır. UTY’lerin görev ve sorumlulukları arasında Ülke (destinasyon) için marka değeri belirlemek, farkındalığı artırmak, sunulan mal ve hizmetler hakkında kalite garantisi vermek suretiyle yeni tüketicileri cezbetmek vardır. Doğru cevap C'dir.

Ülkenin ulusal turizm örgütü Turespana, aynı zamanda, İspanya’nın yurt dışındaki turizm tanıtımından sorumlu özerk bir kuruluştur.

DPÖ’lerin faaliyet alanlarına ve büyüklüklerine göre görev ve sorumlulukları açısından ulusal ve bölgesel boyutta ortak görevler, Destinasyonda Tutundurma (Markalama ve İmaj dâhil), Özellikle KOBİ’lere Yönelik Kampanyalar, Tarafsız Bilgi Sunmak ve Strateji, Araştırma ve Geliştirmedir. Doğru cevap B'dir.

İngiltere, turizm gelirleri bakımından ABD, İspanya, Fransa ve İtalya gibi ülkelerin ardından dünyada ilk beş içinde yer almaktadır.