DEPREM VE DEPREM GÜVENLİĞİ

Ülkemizde deprem bilincinin oluşturulması amacıyla birçok kurum, kuruluş, sivil toplum örgütleri, vakıf ve dernekler çalışmalar yapmaktadır. Bunların başında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının ve Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Afete Hazırlık Eğitim Birimi’nin yaptığı çalışmalar gelmektedir. Doğru cevap C'dir.

Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Afete Hazırlık Eğitim Birimi amacı, İstanbul’u etkileyecek olası yıkıcı bir depreme hazırlık için gerçekleştirilen çalışmalara katkıda bulunmak ve İstanbul’da olası bir deprem karşısında can ve mal kaybını azaltmak için halkın afet bilincini, yerel hazırlığı ve ilk müdahale organizasyon ve becerilerini arttırmaktır. Bu amaç doğrultusunda 4 ana eğitim programı geliştirilmiştir.

AFADEM bünyesinde verilen eğitimlerin başlıcaları aşağıdaki şekildedir.

Depremden önce yapılması gerekenlerin başında yaşadığımız bölgenin deprem tehlikesinin belirlenmesi gelmektedir. En son 1996 yılında yürürlüğe giren Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası, AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından yenilenmiş, 18 Mart 2018 tarih ve 30364 sayılı (mükerrer) Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır. Doğru cevap B'dir.

Deprem sırasında çömelip, kapanıp, tutunmak için en sağlam ve güvenli yer bulunmalı ve sözü edilen basamaklar sırasıyla gerçekleştirilmelidir. Doğru cevap D'dir.

Eğer kişi bir odada kapalı kalmış veya bir şeylerin altında kaldığından dolayı hareket edemiyorsa, bağırarak yardım istemek, enerjiyi tüketerek kişinin hayatını tehlikeye sokabilir. Bu nedenle bağırmak yerine sert şeyleri duvara ya da kapılara vurmak, diğerlerinin kişinin odada olduğunu fark etmesini sağlayabilir. Doğru cevap C'dir.

Sarsıntılar dindiği zaman binayı terk etmek gerekmektedir. Bunun için merdivenlerin kullanılması gerekmektedir. Asansörler deprem artçılar sırasında ve elektrik kesintisi nedeniyle kullanılamaz hale gelebilir, kişinin asansörün içerisinde kalmasına sebep olabilir. Yüksek binalar daha uzun süre ve daha güçlü sarsılır, bu nedenle kişi ayakta durmakta bile zorlanabilir. Kişinin hızlıca güvenli bir şeyin altına girerek sarsıntının durmasını beklemesi veya asansör önü gibi ortak alanda dizlerinin üstünde beklemesi gerekmektedir. Doğru cevap E'dir.

Enkaz altında hayatta kalma oranları, kazazedeye ilk 30 dakikada müdehale edilirse %85, birinci gün müdehale edilirse %80 leri bulmaktadır. 2. ve 3. günlerde enkaz altındaki kişiye müdehale edilirse hayatta kalma oranı % 30 civarındadır. 4. ve 5. Günler ise bu oran % 20 lerin altına düşmektedir. 5. Günden sora ise artık bir mucize beklenmelidir. Doğru cevap D'dir.

Kişi deprem anında arabada ise, ani bir frene basma, bir çarpışma ile sonuçlanabilir. Arabanın dörtlülerini yakarak dereceli olarak yavaşlamak gerekmektedir. Arabanın yolun sağ tarafına çekilerek motorun durdurulması ve sarsıntının geçmesi beklenmelidir. Doğru cevap B'dir.

Eğer enkaz altında mahzur kalınırsa yapılması gereken işlemler aşağıda maddeler halinde verilmektedir.

Toplum Afet Gönüllülerinin, afet çalışmaları sırasında iki temel işlevi vardır, profesyonel ekipler bölgeye ulaşana kadar
en çok sayıda insan için en iyiyi yapmaya çalışmak ve bölgeye ulaştıklarında profesyonellere yardımcı olmaktır (AHEP,2018).

Yapıya ait elemanlar binanın tüm yükünü taşıyan ve gücünü etkileyen temel elemanlardır; temel,kolonlar, kirişler, perde duvarlar ve çatı gibi elemanlardır. Havalandırma sistemleri ise yapısal olmayan tehlikelerden birisidir.

Acil durum çantasının içerisinde kendi ihtiyaçlarınız göre düzenlenmiş, yüksek kalorili,vitamin ve karbonhidrat içeren, su kaybını önleyen ve dayanıklı (çabuk bozulmayan) gıdalar, (Konserve,kuru meyveler, tahin–pekmez, meyve suyu, vb.) ve her bir aile üyesi düşünülerek yeterli içme suyu bulunmalıdır.
Kimlik kartları (nüfus cüzdanı, ehliyet vb.),tapu, sigorta, ruhsat belgeleri, Zorunlu Deprem Poliçesi,diplomalar, Pasaport, banka cüzdanı vb., Diğer (evcil hayvan sağlık karnesi, vb.) gibi belgelerin fotokopileri bulunmalıdır. İç çamaşırı, çorap, yağmurluk, iklime uygun giysiler in yanında sabun ve dezenfektanlar, diş fırçası ve macunu, ıslak mendil, tuvalet kâğıdı ve hijyenik ped gibi hijyen malzemeleri alınmalıdır. Ayrıca İlk yardım çantası, uyku tulumu veya battaniye, çakı, düdük, küçük makas, kâğıt, kalem, pilli radyo, el feneri ve yedek piller (dayanıklı/uzun ömürlü pil seçilmeli) de acil durumda yaralı olabilmektedir.

Genel olarak ifade etmek için deprem öncesinde alınacak önlemler aşağıda maddeler halinde
verilmektedir.
• Yaşam alanları ‘Deprem Yönetmenliği’ ne uygun yapılmalıdır.
• Ailece Yapısal Olmayan Hasarları önlemek için ‘Plan’ yapılmalıdır.,
• Planlar doğrultusunda yaşam alanlarınızı düzenlenmelidir. (Örn; Yüksek çaplı ve dayanıklı
eşyaların yere veya kolon/kirişe sabitlenmesi),
• ‘Hayat Üçgeni’ oluşturabilecek malzemeler tespit edilmeli ve tatbikat yapılmalıdır.
• Acil durumlarda elektriklerin kesileceği düşünülerek, toplanma ve kaçış yollarını otomatik
yanan akülü lambalarla aydınlatılmalıdır.,
• Acil durumlar için; kaçış yolları açık tutulmalıdır.,
• Yangına karşı tedbir alınmalıdır.
• Acil durumlardan sonra aile ve akrabalarla buluşma yeri belirlenmelidir. (Mahalle, kent ve kent dışı),
• Tahliye planlarını yapılmalı ve tatbikatlarla güçlendirilmeli(İçe ve dışa tahliye),
• Afetlerden sonra sizin veya ailenizin kullanma ihtiyacı olan (72 saat yetebilecek) Acil Durum Malzemeleri hazırda bulundurulmalıdır.
• Değerli evraklarınızın bir kopyası güvenli bir yerde muhafaza edilmelidir.
• Afetlerden sonra afetzedelere yardım edebilmek için; İlkyardım, Hafif Arama Kurtarma
ve Başlangıç Yangınlarının Söndürülmesi ile ilgili eğitimler alınmalıdır.,
• Eviniz ve/veya işyerinizi sigorta ettirilmelidir.

DEPREMDE ALTIN GÜN
Afeti takip eden ilk 24 saate altın gün denir. Kazazedelerin kurtulma şansı çok yüksektir. İlk müdahaleyi komşular tarafından gerçekleştirilmektedir.
Yapılan işlemler basit kurtarmalardır. Kurtarma sırasında kurtarılanların
nakline dikkat edilmeli, özellikle omurilik zedelenmeleri için önlemler alınmalıdır.

Eğer enkaz altında mahzur kalınırsa yapılması gereken işlemler aşağıda maddeler halinde verilmektedir.
1. Paniklemeden durum kontrol edilir.
2. Hareket kabiliyeti kısıtlanmışsa çıkış için hayatı riske atacak hareketlere kalkışılmamalıdır.
3. Bilinmelidir ki kurtarma ekipleri en kısa zamanda enkaz altında kalan kişiye ulaşmak için çaba gösterecektir.
4. Enerjinin en tasarruflu şekilde kullanılması için hareketler kontrol altında tutulmalıdır.
5. Kişi el ve ayaklarını kullanabiliyorsa su, kalorifer, gaz tesisatlarına veya zemine vurmak suretiyle enkaz altında kaldığını duyurmaya
çalışmalıdır.
6. Enkaz altında kalan kazazede sesini kullanabiliyorsa kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışılmalıdır.

Kişi deprem anında arabada ise, ani bir frene basma, bir çarpışma ile sonuçlanabilir.

Arabanın dörtlülerini yakarak dereceli olarak yavaşlamak
gerekmektedir.

Arabanın yolun sağ tarafına çekilerek motorun durdurulması ve sarsıntının geçmesi beklenmelidir.

Mümkün ise park alanı veya açık bir alana gidilebilir.

Arabayı terk ederken, anahtarı arabanın içerisinde bırakarak, kapıları kilitlenmemelidir.

Ambulans, itfaiye veya arama kurtartma ekiplerinin araçlarının geçmesi için bırakılan arabanın terk edildiği yerden çekilebilmesi gerekebilir.

Giderken, iletişim adresi ve telefon numarası arabanın içerisinde bırakılır ve arabada bulunan değerli eşyalar ve arabanın ruhsatı alınarak tehlikeli
alandan uzaklaşmak gerekmektedir.

Deprem Tehlike Avı: Deprem sırasında evinizde tehlike yaratabilecek bölgeler, eşyaların, yaşamsal tehlike yaratacak, ekonomik kayıp yaratacak ve önemli eşyalar olarak öncelendirilerek sabitlenmesidir.

Enkaz altında hayatta kalma oranları, kazazedeye ilk 30 dakikada müdehale edilirse %85,

birinci gün müdehale edilirse %80 leri bulmaktadır.

2. ve 3. günlerde enkaz altındaki kişiye müdehale edilirse hayatta kalma oranı % 30 civarındadır.

4. ve 5. Günler ise bu oran % 20 lerin altına düşmektedir.

5. Günden sora ise artık bir mucize beklenmelidir.

Bulunduğunuz mekanlarda tehlikeli olabilecek ve güvenli olabilecek noktalar belirlenmelidir.

Örneğin pencere önleri, ağır aydınlatma araçlarının alt kısımları,
büyük ve ağır devrilebilir eşyaların yanları, ocak gibi yangına neden olabilecek eşyaların yanları tehlikelidir.

Korunabilecek güvenli alanlar ise sağlam bir masanın altı, sağlam bir koltuk
ya da divanın yanıbaşı,yatağınızın yanı, bir köşe dibi ya da iç duvarlardan birinin
yanı güvenlidir.