DEPREM VE DEPREM GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 24

Depremi yaratan ve birikmiş enerjinin büyük bir kısmının boşaldığı ve genellikle kırılmanın oluştuğu ilk anda gerçekleşen depreme ana şok denir.

Graben, Jeolojik olarak paralel faylar ile çevrili çöken bloklar olarak tanımlanmaktadır. Grabenin her iki tarafında normal faylar bulunmaktadır.

Artçı depremlerin en büyüğü, ana şok dediğimiz asıl depremin büyüklüğünden 1 derece küçük olur. Yani ana şok büyüklüğü 8.2 ise en büyük artçı şok büyüklüğü 7.2'den büyük olmamaktadır.

Deprem odak noktasının yeryüzündeki izdüşümünün enlem ve boylam cinsinden koordinatına üst merkez denir. Büyük bir depremin etkili olduğu alan, o yerleşim yerinin depremin üst merkezine olan uzaklığına göre değişmektedir. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Alt manto katı özellikte ve hacim olarak Dünya’nın iç yapısındaki en büyük katmanı oluşturur.

Orta Anadolu’da Sivas yöresinden başlayıp, Kayseri, Pozantı, Mersin üzerinden Taşucu yöresinde Akdeniz’e kadar uzanan boyu 700 km yi bulan Ecemiş Fay Zonu Orta Toroslar’la Doğu Toros Dağlarını
birbirinden ayıran, Türkiye’nin en önemli tektonik hatlarından birini oluşturmaktadır.

• Bilinen en büyük depremlerinden biri 1939 yılında Erzincan’da meydana gelmiştir.
• 8.0 büyüklüğündeki bu depremde 33 000 kişi hayatını kaybetmiştir
• Bu depremde yaklaşık 350 km yüzey kırığı meydana gelmiştir.

Normal bir fayın kısımlarını gösterir blok diyagramda yer alan Milonit, fay breşini ifade etmektedir.

Depremler açısından Türkiye’yi beş bölgeye ayırıp inceleyebiliriz. Bunlar;
• Kuzey Anadolu Deprem Bölgesi
• Batı Anadolu Deprem Bölgesi
• Güney Anadolu Deprem Bölgesi
• Doğu Anadolu Deprem Bölgesi
• Orta Anadolu Deprem Bölgesidir.

Yerkabuğunun hemen altında yer alır ve Çekirdeğe kadar uzanır. 2,900 km kalınlığa sahiptir. Alt ve üst manto diye ikiye ayrılır. Manto katmanının sıcaklığı çekirdeğe yakın yerlerde 4,000 0C iken, astenosferin en üst bölümünde 1,000 0C kadar düşer. Hacim olarak yeryuvarının %83 ünü oluşturur ve yoğunluğu 3,3 - 5,7 gr/cm3 arasında değişir.

Eğitim bu evreler arasında yer almamaktadır.

Afet Risk Azaltma Uluslararası Ofisi (UNISDR) dirençliliği “tehlikelere maruz kalmış bir sistemin, topluluğun veya toplumun, kendi temel yapılarını ve işlevlerini koruma ve onarma dahil, bir tehlikenin etkileri karşısında zamanında ve etkin bir şekilde direnme, soğurma, uyum geliştirme ve iyileştirme becerisi” olarak tanımlamaktadır.

Modern afet yönetimi anlayışının en önemli evresi zarar azaltmadır.

Afet anı veya mümkünse hemen öncesinde yapılması gereken faaliyetlerdir. Afetin etkilerinin belirlenmesi, hasar tespiti, arama ve kurtarma çalışmaları, toplum sağlığı ve güvenliğini sağlama, ulaşım, barınma, hasarlı sistemlerin onarımı ve yeniden işletilmesi gibi çalışmaları kapsar.

CBS  ( Coğrafi Bilgi Sistemi )

CBS, yeryüzünde mevcut olan her türlü bilgiyi toplamaya, depolamaya ve analiz yapmaya yarayan bilgisayar tabanlı bir sistemdir. Gelişen teknolojik imkanlar ve bilimsel yöntemlere paralel olarak veri toplama, analiz etme ve yorumlama
çalışmaları kolaylaşmıştır.

Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına deprem denir.

Üzerindeki yükleri kolon ve kirişlere aktaran, kirişlerle birlikte yatay deprem kuvvetlerinin kolon ve perdeler arasında iletilmesine katkı sağlayan yapı elemanlarıdır. Döşemeler; Kirişli döşemeler, kirişsiz (mantar) döşemeler, dişli (nervürlü) döşemeler, asmolen döşemeler ve kaset(ızgara)-kiriş döşemeler olmak üzere sınıflandırılabilirler.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Dolgu duvarlar, kolon ve kirişlere gelen deprem yükünü paylaşarak olası ağır hasarları azaltabilmektedir Ancak genellikle zemin katları işyeri olarak kullanılan binalarda cephelerde dolgu duvarlar yerine camekanlar yapılmaktadır. Bu durumda bina giriş katları, yanal ötelenmeler açısından diğer katlara nazaran daha az rijit davranmaktadır. Dep. Yön. 2007’de zayıf kat (B1) düzensizliği şu şekilde tanımlanmıştır: “Betonarme binalarda, birbirine dik iki deprem doğrultusunun herhangi birinde, herhangi bir kattaki etkili kesme alanının, bir üst kattaki etkili kesme alanına oranı olarak tanımlanan Dayanım Düzensizliği Katsayısı ηci’ nin 0,80’den küçük olması durumu”. Doğru cevap C'dir.

Üst yapı elemanlarını; Kolonlar/Perdeler, Kirişler, Döşemeler ve Duvarlar olarak sıralayabiliriz. Ülkemizdeki en yaygın bina tipi olan betonarme karkas bina sisteminde; duvarları kiriş ve döşemeler, döşemeleri kirişler ve kirişleri de kolon ve perdeler taşımaktadır.

Perdeler, bina içinde elden geldiğince simetrik yerleştirilmeli binanın her iki yönünde en az ikişer, toplamda en az dört perde bulunmalıdır. Perdelerin binanın bir kenarında toplanmasından kaçınılmalı mutlaka karşılıklı yerleştirmeye çalışılmalıdır. Perdeler bina cephelerine yakın yerleştirilmelidir. Perdeler temelden-çatıya kesit değiştirmeden devam etmelidir.