DEPREM VE DEPREM GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 13

Ülkemizde en yaygın olarak bulunan yapı tipleri; betonarme, yığma, çelik ve ahşap yapılardır. Bununla birlikte mevcut bina stokunun büyük bir çoğunluğunu betonarme ve yığma binalar oluşturmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Donatı, betonun içine enine ve boyuna doğrultuda yerleştirilen çelik çubuklardır. Etriye (sargı donatısı), boyuna donatıları yatay doğrultuda saran çelik çubuklardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Doğru eşleştirme:

Doğru cevap E seçeneğidir.

O Tipi Hasar kodu “hasarsız” hasar sınıfını işaret etmektedir. A Tipi Hasar kodu “hafif hasar” hasar sınıfını işaret etmektedir. B Tipi Hasar kodu “orta hasar” hasar sınıfını işaret etmektedir. C Tipi Hasar kodu “ağır hasar” hasar sınıfını işaret etmektedir. D Tipi Hasar kodu “çok ağır hasar” hasar sınıfını işaret etmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

“Duvarda çatlak ve ezilme yok, sıvada çatlak ve dökülme olabilir” ölçütleri, hasar sınıfı olarak “hasarsız” olarak değerlendirilir. “Kılcal çatlaklar, w ≤ 1 mm » ölçütleri, hasar sınıfı olarak « hafif hasarlı” olarak değerlendirilir. “Çatlak genişliği, 1mm < w ≤ 5mm, harçta dökülmeler" ölçütleri, hasar sınıf olaak “orta hasarlı” olarak değerlendirilir. “Çatlak genişliği, 5 mm < w ≤ 10 mm, bloklarda ezilme, harçta dökülme" ölçütleri, hasar sınıfı olarak “ağır hasarlı” olarak değerlendirilir. “Taşıyıcı duvarın kısmen veya tamamen parçalanması, yıkılması ve/veya devrilmesi" ölçütleri, hasar sınıfı olarak “çok ağır hasarlı” olarak değerlendirilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Hasar tespitinin üç kişilik ekipler tarafından yapılması uygun olacaktır. Ekip üyeleri hasar tespiti konusunda eğitimli ve deneyimli inşaat mühendisleri olmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

İnceleme sırasında binanın göçme ihtimali olabileceğinden içerideki ve dışarıdaki üyelerin iletişim kurabilmeleri için cep telefonlarının açık ve telefon pillerinin yeterince dolu olmasına dikkat edilmelidir. Hasar tespit çalışmalarında görevli olan her ekipte bir çekiç (1.5-2.0 kg’lık) ve bir adet donatı tarama cihazı (profometre) cihazı bulunmalıdır. Ayrıca bunlara ek olarak aşağıdaki ekipmanlarında bulundurulması gerekmektedir: çatlak ölçer, şerit metre, not defteri, hesap makinası, fotoğraf makinası, cep telefonu ya da telsiz (her elemanda), el feneri (her elemanda), baret ve fosforlu yelek (her elemanda). Doğru cevap B seçeneğidir.

Binanın dışarıdan incelenmesi tamamlanmış ve bu aşamada bina için ağır hasarlıdır kararı verilmemiş ise hasar tespitinin ikinci aşaması olan içeriden incelenme aşamasına geçilecektir. İkinci aşamada, binanın hasar düzeyine, içine girilerek ve yalnızca taşıyıcı olan duvarlar incelenerek karar verilecektir. Doğru cevap C seçeneğidir.

hasar sınıfı ve çarpanı eşleşmeleri; hasarsız 0.00, hafif hasarlı 0.15, orta hasarlı 0.35, ağır hasarlı 0.65 ve çok ağır hasarlı 1.00 olacaktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ülkemizde en yaygın olarak bulunan yapı tipleri; betonarme, yığma, çelik ve ahşap yapılardır. Bununla birlikte mevcut bina stokunun büyük bir çoğunluğunu betonarme ve yığma binalar oluşturmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Betonarme binalar, düşey taşıyıcı sistem elemanları (kolonlar ve perdeler), yatay taşıyıcı sistem elemanları (kirişler ve döşemeler), temeller gibi taşıyıcı sistem elemanları ve bölme duvarları, parapetler (balkon ve çatı kenarlarına yapılan fazla yüksek olmayan koruyucu duvar), kaplamalar, bacalar gibi taşıyıcı olmayan elemanlardan oluşurlar. Yığma binalarda ise düşey taşıyıcı sistem elemanları; duvarlar ve düşey hatıllar iken yatay taşıyıcı elemanlar ise döşeme, kiriş, yatay hatıl gibi elemanlardır. Doğru cevap E'dir.

Betonarme binalar, düşey taşıyıcı sistem elemanları (kolonlar ve perdeler), yatay taşıyıcı sistem elemanları (kirişler ve döşemeler), temeller gibi taşıyıcı sistem elemanları ve bölme duvarları, parapetler (balkon ve çatı kenarlarına yapılan fazla yüksek olmayan koruyucu duvar), kaplamalar, bacalar gibi taşıyıcı olmayan elemanlardan oluşurlar. Yığma binalarda ise düşey taşıyıcı sistem elemanları; duvarlar ve düşey hatıllar iken yatay taşıyıcı elemanlar ise döşeme, kiriş, yatay hatıl gibi elemanlardır.

Binaların deprem sırasında hasar görmesi beklenen bir durumdur fakat hangi elemanların hasar göreceği ve hasarın düzeyi binanın kaderini belirlemektedir. Bu noktada deprem hasarlarını yapısal olmayan elemanlarda (betonarme binalarda; dolgu ve bölme duvarları, parapetler, kaplamalar vs.) meydana gelen hasarlar ve yapısal elemanlarda (betonarme binalarda; kolon, perde, kirişler, yığma binalarda ise; taşıyıcı duvarlar, düşey ve yatay hatıllar) meydana gelen hasarlar olarak ikiye ayırabiliriz. Doğru cevap B'dir.

Betonarme binalarda yapısal olmayan eleman hasarlarından en yaygın görülen hasar türü, dolgu ve bölme duvarlarda görülen hasarlardır.

Ülkemizde en yaygın olarak bulunan yapı tipleri; betonarme, yığma, çelik ve ahşap yapılardır.

Deprem etkisi ile hasar gören binalarda yapılması gereken hasar tespiti işlemleri inşaat mühendisleri tarafından yapılmalıdır.

Bu noktada deprem hasarlarını yapısal olmayan elemanlarda (betonarme binalarda; dolgu ve bölme duvarları, parapetler, kaplamalar vs.) meydana gelen hasarlar ve yapısal elemanlarda (betonarme binalarda; kolon, perde, kirişler, yığma binalarda ise; taşıyıcı duvarlar, düşey ve yatay hatıllar) meydana gelen hasarlar olarak ikiye ayırabiliriz.

Yapısal olmayan elemanlarda gerçekleşen hasarlar bina hasarının ilk aşamasını oluştururlar ve genelde hasarlar çatlakların oluşumu ile başlarlar. Bu nedenle hasar tespiti çalışmalarında çatlakların şekli, yönü ve çatlağın genişliği gibi parametreler çok önemlidir.

Deprem aktivitesinin yüksek olduğu ve sık sık yıkıcı depremler yaşayan ülkeler, kendi bina stoklarına, ekonomik ve hukuki yapılarına uygun deprem sonrası hasar tespit yöntemlerini geliştirmişlerdir. Bu yöntemlerin bazıları ve geliştirildikleri ülkeler şu şekilde sıralanabilir; 

Doğru cevap E'dir.