DEPREM VE DEPREM GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 16

Afet Yönetiminin temel evreleri, afet öncesi ve afet sonrası olmak üzere 2 aşamada ifade edilmiştir. Afet öncesi, önleme, zarar azaltma ve hazırlıklı olma evreleriyle tanımlanırken afet sonrası, müdahale, iyileştirme ve yeniden yapılanma evreleriyle
tanımlanmıştır

CBS, yeryüzünde mevcut olan her türlü bilgiyi toplamaya, depolamaya ve analiz tabanlı bir sistemdir. CBS, mikrobölgeleme çalışmalarında arazide toplanan verilerin, coğrafi konumları ve öznitelik bilgileriyle ilişkilendirilmesi, ölçüm noktalarının birbirleri arasındaki ilişkilerinin analizinde kolaylık sağlamaktadır. CBS, yazılım, donanım, kullanıcı, veri ve yöntem bileşenlerinden oluşur.

Emniyetli Açık Alanlar:Mahalle ölçeğinde küçük açık alanlar, meydanlar ,Orta ölçekli kolay erişilebilir açık alanlar,Kent ölçeğinde büyük açık kamusal alanlardan oluşmaktadır.Stratejik binalar ;Hastaneler,Kent Yönetim Binaları,Askeri Binalar,Okullar,Diğer Kamu Binalarından oluşmaktadır.Erişim Sistemi;Açık alanları bağlayan erişim ağı,Stratejik binaları bağlayan erişim ağı ve Kenti dışarıya bağlayan erişim ağından oluşmaktadır.Hayati Altyapı;Temel su şebeke hattı,Su rezervuarları,İçme suyu arıtma tesisleri,Ana elektrik nakil hatları,Ana elektrik trafolarından oluşmaktadır.

Kırılganlık, bireyin, topluluğun veya sistemlerin tehlikelerin etkilerine duyarlılığını,
hassasiyetini arttıran fiziksel, sosyal,ekonomik veya çevresel faktörlerdir

Mikrobölgeleme çalışmalarında bu proje aşamalarının izlenmesi tavsiye edilmektedir. Başlangıç Aşaması;İmar ve arazi kullanım planlarında mikrobölgeleme ihtiyaç analizi. Belediye Yetkilileri ile başlangıç aşaması.  Detaylı Planlama Aşaması;Yetki verilen kuruluşlarca detaylı proje planlama aşamasının yapılması. III.Aşama; Ham Verinin Toplanması ve Veri Tabanının Oluşturulması,Coğrafi Bilgi Sistemi uygulamaları. IV.Aşama; Verilerin Tamamlanması ve Değerlendirilmesi, İlave Araştırmalar, ham verinin haritalanması. V.Aşama ; Mikrobölgeleme Haritalarının Oluşturulması ve Haritalama,IV. Aşama ; Uygulamadan Elde Edilen Sonuçların Değerlendirilmesi

Mikrobölgeleme çalışmalarında,toprak zemin üzerinde sığ zemin tabakalarının geoteknik özellikleri, jeolojik yapısı, derinliği,kalınlığı, yoğunluğu, sismik hızı gibi mühendislik parametrelerinin belirlenmesinin yanı sıra yeraltı su derinliği ve bu zemin tabakalarının deprem yükü altındaki dinamik davranışlarının belirlenmesi amacıyla, zemin etüdü çalışmaları kapsamında uygulanan araştırma yöntemlerinden birisidir.

1:10,000 ölçekli bir haritada gösterilebilecek en küçük mesafe yaklaşık 5 metredir.

Afetler, can ve mal kayıplarına yol açmasıyla birlikte günlük yaşantımızı olumsuz etkileyen, insan ve yaşadığı çevre arasındaki dengenin bozulmasına neden olan olaylardır. Doğa kaynaklı ya da teknolojik tehlikeler, yüksek hasar görebilirlik (kırılganlık) ve risk faktörleriyle birleştiğinde büyük afetler yaşanabilmektedir. Dünyada afetlerden kaynaklanan maddi hasarın yıllık ortalama 314 milyar ABD dolarına ulaştığı tahmin edilmektedir.

Spektral İvme, bina üzerine depremin yaratacağı en büyük ivmeyi gösteren ve yerçekimi katsayısı “g:[m/s2]” türünden ifade edilen bir büyüklüktür. İnşaat mühendisleri tarafından depreme güvenli yapı tasarımında kullanılan önemli bir mühendislik parametresidir. Deprem anında oluşan kuvvetli yer hareketi nede- niyle binaya etkiyecek deprem yüklerinin belirlenmesinde spektral ivme katsayısı kullanılır.

Genel anlamda afet yönetimi; afet safhalarında yapılması gereken faaliyetlerin koordine edilmesi, yönetilmesi şeklinde tanımlanabilir. Afet Yönetimi, her türlü tehlikeye karşı hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale etme ve iyileştirme amacıyla ilgili kaynakları koordine eden analiz, planlama, karar verme ve değerlendirme süreçlerinin tümünü kapsamaktadır.

Zarar azaltma, modern afet yönetimi anlayışının en önemli evresidir. Çünkü olası bir afet durumunda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarının azaltılması veya tamamen önlenmesine yönelik faaliyetleri kapsar. Karşılaşılan afetlerin olumsuz etkilerini gidermek ve yeniden yapılanma çalışmalarını yürütebilmek için gereken maliyet miktarları gün geçtikçe artmaktadır.

“Mikrobölgeleme” çalışmaları depremden kaynaklanan hasarların azaltılması için yapılacak işlemlerin başlangıcıdır. Bu çalışmalar ve afet senaryoları yerel ölçekte afet tehlikesi ve risklerini belirlemeyi de amaçlar. Bunlar bir ilin gelişme planı veya çevre düzeni planlarına esas oluşturmak üzere hazırlanabilir; ayrıca imar planlaması amacıyla, daha büyük ölçekte ve daha detaylı çalışmalar yapılabilir

Kırılganlık, bireyin, topluluğun veya sistemlerin tehlikelerin etkilerine duyarlılığını, hassasiyetini arttıran fiziksel, sosyal, ekonomik veya çevresel faktörlerdir.

Sondaj, özel bir takım gereçlerle her türlü katı ortamda ve her yönde, işletme veya özel amaçlı silindirik delikler açma işlemi ve silindirik şekilde derin kazı makinaları ile kazı işlemidir. Mikrobölgeleme çalışmalarında, toprak zemin üzerinde sığ zemin tabakalarının geoteknik özellikleri, jeolojik yapısı, derinliği, kalınlığı, yoğunluğu, sismik hızı gibi mühendislik parametrelerinin belirlenmesinin yanı sıra yeraltı su derinliği ve bu zemin tabakalarının deprem yükü altındaki dinamik davranışlarının belirlenmesi amacıyla, zemin etüdü çalışmaları kapsamında uygulanan araştırma yöntemlerinden birisidir.

CBS ( Coğrafi Bilgi Sistemi), yeryüzünde mevcut olan her türlü bilgiyi toplamaya, depolamaya ve analiz yapmaya yarayan bilgisayar tabanlı bir sistemdir. Gelişen teknolojik imkanlar ve bilimsel yöntemlere paralel olarak veri toplama, analiz etme ve yorumlama çalışmaları kolaylaşmıştır. Ancak bu gelişim süreci toplanan verilerin depolama ve yorumlama sorunlarını da beraberinde getirmiştir.

Ülkemiz açısından incelendiğinde en önemli, doğal afetlerden birinin deprem olduğu bu bölümün “Afetin Türleri ve Nedenleri” başlığı altında detaylı olarak verilmişti. Türkiye, aktif fay zonları içerisinde bulunan ve her zaman büyük deprem tehlikesine maruz bir ülkedir.

T.C. İçişleri Bakanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetim
Başkanlığı tarafından 2012 yılında yürürlüğe sokulan, Ulusal Deprem Stratejisi (UDSEP-2023) programı
kapsamında en önemli hedefler; depremleri öğrenmek, deprem güvenli yerleşme ve yapılaşma, ilk 72
saat depremlerin etkileriyle baş edebilmektir. Deprem tehlike ve risklerinin belirlenmesi aynı hedefler
kapsamına girmektedir. B seçeneğinde ilk 48 saat dendiği için cevap B seçeneğidir.

1996 tarihli deprem bölgeleri haritası Türkiye’yi 50 yıl içinde %90 ihtimalle aşılmayacak yer ivmelerine
göre 5 bölgeye ayırmıştı. Birinci derece deprem bölgeleri yer ivmesinin 0.40 g ve daha büyük olacağı bölgeleri,
İkinci derece deprem bölgeleri yer ivmesinin 0.30 – 0.40 g arasında olması beklenen bölgeleri, Üçüncü
derece deprem bölgeleri yer ivmesinin 0.20 – 0.30 g arasında olması beklenen bölgeleri, Dördüncü derece
deprem bölgeleri yer ivmesinin 0.10 – 0.20 g arasında olması beklenen bölgeleri ve Beşinci derece deprem
bölgeleri yer ivmesinin 0.10 g den küçük olması beklenen bölgeleri göstermekteydi. Doğru cevap 5 yani C seçeneğidir.

Bütünleşik afet yönetimi sistemini, afet sonrası yeniden düzeltme çalışmalarını kapsayan müdahale ve
iyileştirme ana evrelerini kriz yönetimi, afet öncesi önlem almaya yönelik çalışmalarını kapsayan zarar
azaltma, hazırlıklı olma ana evrelerini ise risk yönetimi şeklinde iki aşamaya ayırmak mümkündür. Zarar azaltma, modern afet yönetimi anlayışının en önemli evresidir.

Müdahale, afet anı veya mümkünse hemen
öncesinde yapılması gereken faaliyetlerdir. Afetin
etkilerinin belirlenmesi, hasar tespiti, arama ve
kurtarma çalışmaları, toplum sağlığı ve güvenliğini
sağlama, ulaşım, barınma, hasarlı sistemlerin
onarımı ve yeniden işletilmesi gibi çalışmaları
kapsar. İyileştirme ise, yeniden yapılandırma, ağır hasarlı
veya yıkılan yapı enkazlarının kaldırılması, güvenli
alanlara yeniden yapıların yapılması ve insanların
yerleştirilmesi, afetten etkilenen insanların
rehabilitasyonu ve kamusal düzenin sağlanmasına
yönelik çalışmaları kapsar. Müdahele ile ilgili olan bilgi sadece D seçeneğinde verilmiştir. Cevap D dir