DEPREM VE DEPREM GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 15

Afet Risk Azaltma Uluslararası Ofisi (UNISDR)
dirençliliği “tehlikelere maruz kalmış bir sistemin,
topluluğun veya toplumun, kendi temel yapılarını
ve işlevlerini koruma ve onarma dahil, bir
tehlikenin etkileri karşısında zamanında ve etkin
bir şekilde direnme, soğurma, uyum geliştirme
ve iyileştirme becerisi” olarak tanımlamaktadır.
Manyena (2009) ise; afet direncini “afetler sonrası
ilerleme” ve sürdürülebilir kalkınmanın devam
ettirilebilme yeteneği olarak tanımlanmıştır.
Harrison ve Williams, 2016’ya göre; dirençlilik; genel bir sistemin, akut veya kronik bir strese ters
yönde tepki vermesiyle, yeni bir denge durumuna
erişebilme yeteneğidir. Tainter ve Taylor (2014),
dirençliliği, gerilemeden kurtulma yeteneği olarak
tanımlamışlardır. Bu yüzden cevap E seçeneğidir.

Mikrobölgeleme çalışmaları, mevcut veya yeni
açılacak yerleşim alanlarındaki tüm tehlikeleri
belirleyerek, yerel zemin ve tehlike koşullarının
yansıtıldığı haritaların üretilmesi amacıyla arazinin
jeolojik açıdan modellemesi ile ilgili her türlü
araştırma, analiz ve sentezleri içerir. Yerleşim
alanlarımızı etkileyebilecek doğa veya teknolojik
afet türleri nedeniyle karşılaşılabilecek riskleri en aza
indirmek temel amaçtır. Mikrobölgeleme çalışmaları alan uzmanlığı gerektiren çalışmalardır. Bütünleşik tehlike haritalarının
oluşturulmasında, jeoloji mühendisleri, jeofizik mühendisleri, inşaat mühendisleri ve harita mühendisleri birlikte çalışırlar. Ancak C seçeneğinde yalnızca jeofizik mühendisleri birarada çalışır dendiği için cevap C 'dir.

1.Aşama: İmar ve arazi kullanım planlarında mikrobölgeleme ihtiyaç analizi. 

2.Aşama:Detaylı Planlama Aşaması
 Yetki verilen kuruluşlarca detaylı proje planlama aşamasının yapılması

3.Aşama: Ham Verinin Toplanması ve Veri Tabanının Oluşturulması
 Coğrafi Bilgi Sistemi uygulamaları

4.Aşama: Verilerin Tamamlanması ve Değerlendirilmesi
 İlave Araştırmalar, ham verinin haritalanması

5.Aşama: Mikrobölgeleme Haritalarının Oluşturulması ve Haritalama

6.Aşama: Uygulamadan Elde Edilen Sonuçların Değerlendirilmesidir. Buna göre cevap D seçeneğidir.

Mikrobölgeleme çalışmalarında inceleme alanı eşit alana sahip “hücre” olarak
adlandırılan birimlere ayrılır. Bu işleme karelaj ya
da grid adı verilir.Sondaj Özel bir takım gereçlerle her türlü katı ortamda ve her yönde, işletme veya özel amaçlı silindirik delikler
açma işlemi ve silindirik şekilde derin kazı makinaları ile kazı işlemidir. Diğer seçeneklerde verilenler de yanlış olduğundan cevap B seçeneğidir.

Yüzey faylanmaları; genellikle üç sınıfa
ayrılır (Bonilla, 1970). Ana fay, ana faydan
ayrılan kollar ve ikincil faylar.Yüzey faylanması
tehlikesi değerlendirmesi, yapısal jeoloji/
tektonik, sedimantoloji ve jeomorfoloji ve benzeri
jeolojik verilerin bütünleştirilmesini gerektiren
bir yaklaşım olup bu tür değerlendirmeler
Jeoloji Mühendislerinin yetki ve sorumluğunda
yürütülmeli ve raporlanmalıdır. Cevap B seçeneğidir.

İstatistiksel değerlendirmelere göre,
Türkiye’de, her beş yılda bir IX şiddetinde deprem
olma olasılığı %63’tür. Her yıl hasar yapan bir
depremin olma olasılığı ise yine % 63’tür (JICA,
2004). Cevap C seçeneğidir.

Şu anda yürürlükte olan 1996 deprem haritası sadece 475 yıl dönüş periyoduna göre hesaplanmış yer ivmelerini göstermektedir.

Genel anlamda afet yönetimi; afet safhalarında yapılması gereken faaliyetlerin koordine edilmesi, yönetilmesi şeklinde tanımlanabilir. Afet Yönetimi, her türlü tehlikeye karşı hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale etme ve iyileştirme amacıyla ilgili kaynakları koordine eden analiz, planlama, karar verme ve değerlendirme süreçlerinin tümünü kapsamaktadır.

Çalışmalarda inceleme alanı eşit alana sahip hücre olarak adlandırılan birimlere ayrılır. Bu işleme karelaj ya da grid adı verilir. Oluşturulan karelaj, inceleme alanındaki çalışmanın hassasiyetini ortaya koyar.

Sadece büyük ölçekli haritalar mikrobölgeleme amaçları için uygundur. 1:25,000 ve üstü ölçekler büyük ölçekli harita sınıfında tanımlanabilir.

Coğrafi veri tabanı (Geodatabase); coğrafik veri kümelerini kullanan bir katmandır. Coğrafi veri tabanı, detay sınıf (feature class), öznitelik tabloları (attribute tables), görüntü veri kümesi (raster dataset), ağ veri kümesi (network dataset), topolojiler (topologies) gibi birçok tipte coğrafi veriyi depolayabilir.

Coğrafik veriler; topoğrafya, yerkabuğunun yapısal ve fiziksel özellikleri, nehir ve kıyılar ve bitkisel dokuyu içerirken, mülkiyet verileri toprak kullanımı ve yapı envanterini kapsar.

Deprem tehlike analizlerinin yapılabilmesi için oluşturulacak CBS veri tabanı; jeolojik veri tabanı, sismolojik veri tabanı, jeodezik veri tabanı, coğrafik veri tabanı, mülkiyet veri tabanı, alt yapı veri tabanı bilgilerini içermelidir.

Afet ile ilgili bilgiler belirlendikten sonra Kent Bilgi Sistemi verileri kullanılarak afet zedelere acil yardım ve müdahale planlamaları hızlı ve güvenilir şekilde yapılabilmektedir. Kent Bilgi Sistemi olanakları ile kentin ulaşım, nüfus, altyapı, iletişim ağı, yol gibi bilgileri ile afete müdahale etkin bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Afetzedelerin tahliyesi işleminde bölgenin ulaşım ve yol olanaklarına ilişkin bilgiler öne çıkar.

Ülkemiz açısından incelendiğinde en önemli, doğal afetlerden birinin deprem olduğu görülür. Türkiye, aktif fay zonları içerisinde bulunan ve her zaman büyük deprem tehlikesine maruz bir ülkedir. 1900-2003 yılları arasında, Türkiye’de önemli ölçüde can ve mal kayıplarına yol açan 50’nin üzerinde deprem olmuştur.

Üçüncü derece deprem bölgeleri yer ivmesinin 0.20 — 0.30 g arasında olması beklenen bölgeleri ifade eder.

II. Müdahale

III. İyileştirme

V. Önleme

Zarar azaltma

Dirençlilik

Afet risklerinin belirlenmesi